محمد اکبر خان بگٹی | |
---|---|
جم | 12 جولائی 1926
|
وفات | 26 اگست 2006 (80 سال)[۱] |
مدفن | ڈیرہ بگتی |
رہائش | ڈیرہ بگٹی |
شہریت | پاکستان |
مذہب | اسلام |
جماعت | جمہوری وطن پارٹی |
اولاد | طلال اکبر بگتی |
عملی زندگی | |
مادر علمی | ایچی سن کالج لہور |
پیشہ | سیاست دان |
مادری زبان | اردو |
پیشہ ورانہ زبان | اردو |
ترمیم |
اکبر بگٹی پاکستان دے مشہور بلوچ قوم پرست سیاسی رہنما، جمہوری وطن پارٹی دے سربراہ تے سابق گورنر و سابق وزیراعلیٰ بلوچستان سن ۔
اکبر بگتی اک پاکستانی بوچ سردار تے سیاستدان سی۔ اوہ بلوچستان دا گورنر تے وزیر اعلا وی رہیا۔
نواب محراب خاں دے ہاں ڈیرہ بگٹی وچ پیدا ہوئے۔ لاہور دے ایچی سن کالج وچ تعلیم حاصل کيتی۔ اورفیر اس دے بعد آکسفورڈ توں اعلیٰ تعلیم حاصل کيتی۔ اوہ پنجاہ سال پہلے انیس سو چھیالیس وچ اپنے قبیلہ دے انیہويں سردار بنے۔ انیس سو اننچاس وچ انہاں نے حکومت کیتی خصوصی اجازت توں پاکستان سول سروس اکیڈمی توں پی اے ایس (اب سی ایس ایس) دا امتحان دتے بغیر تربیت حاصل کيتی۔
بعد وچ اوہ سندھ تے بلوچستان دے شاہی جرگہ دے رکن نامزد ہوئے۔ انیس سو اکیاون وچ بلوچستان دے گورنر جنرل دے مشیر مقرر ہوئے۔ اوہ انیس سو اٹھاون وچ وزیر مملکت دے طور اُتے وفاقی کابینہ وچ شامل رہے۔ انیس سو سٹھ دی دہائی وچ اوہ چھوٹی قومیتاں دے حقوق دی علمبردار جماعت [نیشنل عوامی پارٹی] (نیپ) وچ شامل ہوئے گئے۔ فیلڈ مارشل ایوب خان دے دور وچ اوہ کچھ عرصہ جیل وچ قید وی رہے۔جبعطا اللہ مینگل بلوچستان دے وزیراعلیٰ بنے تاں نواب بگٹی دے نیپ دی قیادت توں اختلافات ہوئے گئے۔ انیس سو تہتر وچ جدوں ذوالفقار علی بھٹو نے نیپ دی حکومت نوں برخاست کيتا تاں اکبر بگٹی نوں صوبہ دا گورنر مقرر کيتا گیا۔ اوہ دس ماہ گورنر رہے لیکن بعد وچ ذو الفقار علی بھٹو توں اختلافات دی بنا اُتے مستعفی ہوئے گئے۔ انیس سو ستتر وچ انہاں نے ائیر مارشل اصغر خان دی سربراہی وچ قائم تحریک استقلال وچ شمولیت اختیار کيتی۔
انیس سو اٹھاسی وچ اکبر بگٹی بلوچستان دی صوبائی اسمبلی دے رکن منتخب ہوئے۔ فروری انیس سو نواسی توں اگست انیس سو نوے تک اوہ بلوچستان دے منتخب وزیراعلیٰ رہے۔ بے نظیر بھٹو نے بلوچستان دی اسمبلی نوں تحلیل کر دتا۔ انیس سو ترانوے دے عام انتخابات وچ اوہ ڈیرہ بگتی توں اپنی نويں جماعت جمہوری وطن پارٹی دے رکن قومی اسمبلی منتخب ہوئے۔ انہاں نے قومی اسمبلی وچ اردو بولی دا بائیکاٹ کيتا۔ اُتے انہاں نے انیس سو ستانوے تے دو ہزار دو دے انتخابات وچ حصہ نئيں لیا۔نواب اکبر بگتی دی کوہلو دے مری قبیلہ توں رشتہ داری سی۔ سال 2003ء توں 2006ء تک اکبر بگٹی مری سرداراں دے نال مل کے حکومت دے خلاف صوبے دے حقوق دے لئی قوم پرستاں دی قیادت کردے رہے۔ کوہلو دے پہاڑاں وچ کئی مہینےآں توں روپوش رہے۔ انہاں نے کوہلو وچ پہاڑ وچ پناہ لی تھی،کچھ فوجی اہلکار وی اس غار وچ داخل ہوئے تے اچانک بارود دا دھماکا ہويا جس وچ اکبر بگٹی ، انہاں دے 37 ساتھی تے پاکستان فوج دے 21 اہلکار شہید ہوئے۔[۲]
اکبر بگٹی دے قتل دا الزام اکبر بگٹی دے اقاریب نے پرویز مشرف اُتے لگایا مشرف نے قتل توں لاتعلقی دا اعلان کيتا۔ اس قتل نوں لے کے پورے بلوچستان وچ حالات کشیدہ ہوئے گئے ،مشتعل مظاہرین نے سرکاری عمارتاں تے ہور اشیاء نوں نقصان پہنچانے دی کوشش کيتی،کوئٹہ سمیت بلوچستان دے شہراں وچ احتجاج شروع ہويا، مظاہرین دا کہنا سی کہ اکبر بگٹی دی ہلاکت وچ پرویز مشرف دا ہتھ اے۔ مشتعل مظاہرین نے زیارت وچ موجود قائداعظم ریزیڈنسی نوں منہدم کيتا۔ 11 جولائی 2012ء نوں انسداد دہشت گردی عدالت نے اکبر بگٹی قتل کیس وچ سابق فوجی پرویز مشرف سمیت وڈے وڈے وزراء تے سیاسی لوکاں دی گرفتاری وارنٹ جاری کیتے کیونجے اس کیس دی ایف آئی آر وچ انہاں دے ناں درج سن ۔13 جون 2013ء نوں مشرف نوں گرفتار کيتا گیا فیر کچھ عرصے بعد ضمانت ہوئے گئی،لیکن ایہ کیس حالے وی عدالتاں وچ چل رہیا اے۔
سانچہ:گورنر بلوچستان سانچہ:وزیر اعلیٰ بلوچستان