| گنجان آبادی والے علاقے | |
|---|---|
| |
| زباناں | |
| گادی | |
| مذہب | |
| اسلام | |
| متعلقہ نسلی گروہ | |
| راجپوت |
مسلمان راجپوت یا مسلم راجپوت انہاں راجپوتاں نوں کہیا جاندا اے جو اسلام اُتے عمل پیرا نيں۔ راجپوت ہندوستان اُتے اٹھویں توں تیرہویں صدی عیسوی تک حکمران سن تے اصلاً سبھی ہندو سن ۔ روايتی طور اُتے راجپوت شام ونشی، چندرا ونشی تے اگنی ونشی قبیلے وچ منقسم نيں۔[۱]
1931ء دی برطانوی ہند دی مردم شماری اک واحد باوثوق ذریعہ معلومات اے جس توں راجپوت آبادی دی تقسیم دی صحیح معلومات دا اندازہ ہُندا اے۔ اس دی رو توں 10.7 ملین لوک خود نوں راجپوت قرار دیندے نيں جنہاں وچوں 8.6 ملین ہندو، 2.1 ملین مسلمان تے پنجاہ ہزار سکھ سن ۔[۱]
مسلمان راجپوت قبیلے جداں کہ جنجوعہ راجپوت، مغل افواج دی فتح دا راست حصہ رہے۔ ہندو راجپوتاں نے وی مغلاں دی مدد کيتی جس دی مثال راجہ مان سنگھ دی سیسوڈیاواں دے خلاف 1568ء وچ جلال الدین اکبر دی مدد کرنا اے۔[۱]
راجپوتاں دا اسلام قبول کرنا عمومًا قادریہ تے چشتیہ صوفی بزرگاں دے ہتھ ہويا سی۔ ایہ وی ممکن اے کہ کچھ دا قبول اسلام سیاسی محرکات اُتے مبنی سی کیونجے دہلی سلطنت تے مغلاں نے اسلام دی قبولیت دی حمایت کیتی۔ مذہبی تبدیلی دا عمل برطانوی ہند دی انیہويں صدی وچ وی جاری رہیا۔[۱]
سر جان لارنس وائسرائے دے دور وچ رائے گڑھ ریاست دا حکمران کھل دے اسلام دی جانب مائل ہونے لگا۔ اس توں اس دے معاصرین نوں غصہ آیا تے انہاں دے جذبات اس قدر شدید سن کہ اس نے تخت شاہی چھڈنے دا فیصلہ کيتا تاکہ اوہ اپنے نودریافت عقیدے اُتے قائم رہ سکے۔ بعد دی تحقیقات توں پتہ چلا کہ اوہ اک چنگا حکمران سی تے اس دے خلاف ناقص حکمرانی دا کوئی الزام نئيں سی تے رعایا اس دی فرمانروائی توں مطمئن اے۔ اک سال دے گزرجانے دے بعد اس راجپوت حکمران نے برسرعام کلمہ طیبہ دا اقرار کيتا تے ہندو مت توں کنارہ کش ہويا۔ اس اعلان عام وچ اس دے فرزند وی شامل ہوئے۔ اس معاملے توں انگریز دور وچ اک مثال قائم ہوئی کہ کسی قائد یا حکمران نوں محض مذہب دی تبدیلی دی وجہ توں بدلا نئيں جا سکدا۔ ايسے دور دے نیڑے وچ مغربی اتر پردیش تے بلند شہر دی خورجہ تحصیل دے راجپوت مشرف بہ اسلام ہوئے سن ۔[۱]
(ساند/سوڈھا پنوار)پنوار گادی بسیان, وگن، پنوار،کٹیسر،چوہان، نارُو، بھٹی، جنجوعہ، تلوکر، جرال، جتیان، کلوسے، کھوکر گھگیان,جوئیہ،ڈوگر ,قائم خانی، سردےپنوار تے راٹھوڑ، چند عام مسلمان راجپوت خاندانی ناں نيں۔ ایہ کثرت خاندانی ناواں دا حصہ اے۔ اکثر شادی بیاہ مسلمان راجپوت اپنے ہی قبیلے وچ کیہ کردے نيں۔[۱]
| علاقہ | قبیلے | ||
|---|---|---|---|
| اترپردیش | قبیلہ رانگھڑ دی گوتاں جداں پنوار گادی (سوڈھا پنوار)، چوہان، تنوار،سردتا، جاٹو، وغیرہ اورپلکانہ (گوڑ تے جیسوال) | ||
| ہریانہ | رانگڑ#پنوار گادی راجپوت گوتاں (سوڈھا پنوار)، پنوار، چوہان، تنوار، مدادھ، سردتا، رستمی پنوار، جاٹو، وغیرہ تے میو (لال داسی)، تُاونی | ||
| پنجاب | قبیلہ رانگھڑ دی تمام گوتاں مثلًا وریا / براہ ،سوڈھا، پنوار، چوہان، سردتا، رستمی پنوار، وغیرہاور پنجابی جداں گھوڑے واہ راجپوت، نارُو، بھٹی، منج، پُوَ، تِوانا، نون، نور، وگن، تلوکر، جوئیہ، گھیبا، جودھرا،سیال، جادر، وٹو، کیرالا، دھامیال۔ اوڈراجپوت | ||
| راجستھان | پنوار گادی (سوڈھا پنوار),قائم خانی (چوہان)، لالکھانی،لکھویرا (جوئیہ)جوئیہ راجپوت :
جوئیہ خاندان قبیلہ دے معروف سردار لونے خان تے اس دے دو بھائی بر تے وسیل اپنے ہزاراں اہل قبیلہ دے نال 635ھ دے نیڑے بابا فرید رحمۃ اللہ دے دست حق اُتے مشرف بہ اسلام ہوئے۔ بابا فرید نے لونے خان نوں دعا دی، تاں 12 فرزند ہوئے اس دا وڈا بیٹا لکھو خاں سردار بنا، بیکانیر وچ رنگ محل دا قلعہ بنوایا بیکانیر وچ قصبہ لکھویرا وی ايسے دے ناں توں منسوب اے۔ اس دی اولاد نوں لکھویرا کہیا جاندا اے جو ضلع بہاولنگر تے پاکپتن وچ آباد نيں۔ بعض جوئیے اپنے قبیلے نوں عربی النسل کہندے نيں مگر اصل وچ جوئیہ قوم ہند دی اک قدیم قوم اے۔ ٹاڈ دے مطابق جوئیہ قوم سری کرشن جی دی اولاد اے ایہ قوم پہلے بھٹنیر، ناگور تے ہریانہ دے علاقہ وچ حکمران سی ہن وی بھی ایہ قوم راجپوتانہ وچ تے اس دے ملحقہ علاقے وچ کافی تعداد وچ آباد اے۔ قیام پاکستان دے بعد ایہ قبیلہ بیکانیر توں ہجرت کر کے زیادہ تر ریاست بہاولپور تے ضلع ساہیوال، عارف والا، پاکپتن وچ آباد ہوئے گیا۔ ستويں صدی ہجری وچ جوئیاں دی بھٹی راجپوتاں توں بے شمار لڑائیاں ہوئیاں، دسويں صدی ہجری وچ راجپوتانہ دے جاٹ تے گدارے جوئیاں دے خلاف متحد ہوئے گئے انہاں لڑائیاں توں تنگ آکے دریائے گھاگرہ دے خشک ہونے دی بنا اُتے جوئیہ سردار نے دسويں صدی ہجری وچ اپنے آبائی شہر رنگ محل نوں خیر باد کہیا تے دریائے ستلج دے گردونواح اک نواں شہر سلیم گڑھ آباد کيتا زبانی روایات دے مطابق سلیم گڑھ دا ابتدائی ناں شہر فرید سی۔ بعد وچ نواب صادق محمد خان اول نے لکھویراں دے محاصل ادا نہ کرنے دی وجہ توں نواب فرید خان دوم تے انہاں دے بھائی معروف خان تے علی خان دے نال جنگ کيتی۔ جس دی بنا اُتے جنوب وچ بیکانیر دی سرحد تک تے شمال وچ پاکپتن دی جاگیر تک نواب صادق محمد خان دا قبضہ ہوئے گیا تے لکھویرا دی ریاست بہاولپور دی ریاست وچ مدغم ہوئے گی۔ اُتے بعد ازاں شاہان عباسی نے لکھویراں دی ذاتی جاگیراں بحال کر دیؤ تے انہاں نوں درباری اعزازات وی دیے۔ جنرل بخت خان جنگ (آخری مغل بادشاہ بہادر شاہ ظفر دا سپہ سالار) وی جوئیہ سی ایہ کوروپانڈوواں دی نسل توں خیال کیتے جاندے نيں۔ راجپوتاں دے 36 شاہی خانداناں وچ شامل نيں۔ اک روایت دے مطابق راجا پورس جس نے سکندر اعظم دا مقابلہ کیا، جوئیہ راجپوت سی۔ ملتان بار تے جنگل دے بادشاہ مشہور سن ۔ چونکہ سرسبز گھاہ والے میدان نوں جوہ کہیا جاندا اے۔ ايسے جوہ دے مالک ہونے دی وجہ توں ایہ جوھیہ تے جوئیہ مشہور ہوئے جو بابا فرید رحمۃ اللہ دے دست حق اُتے مشرف بہ اسلام ہوئے۔|- |
گجرات | مولے اسلام (گیراسیا) |
| سندھ | ماہر، بھٹو، دیشوالی (اگنی ونشی)، ساما (بھاٹی)، سوڈھا (پرمار)، تونور، ستار (راٹھوڑ)، بھیا، تنو(وگن) ,جویو (جوئیہ) | ||
| آزاد کشمیر | منیال ، جرال، کلیال، کھاکھا، چِبھ |