مقبرہ انارکلی
مقبرہ انار کلی
| |
|---|---|
| مقام | لہور، پنجاب |
| قسم | مقبرہ |
| تعمیری مواد | اِٹ |
| تاریخِ تکمیل | 1599 , یا 1615 عیسوی |
| وقف شدہ | صاحب جمال بیگم، انارکلی |
| متناسقہ | 31°34′43″N 74°21′50″E / 31.57861°N 74.36389°Eمتناسقات: 31°34′43″N 74°21′50″E / 31.57861°N 74.36389°E |
مقبرہ انار کلی لہور، پنجاب، پاکستان وچ واقع مغل دور دی اک اَٹھ پہلو عمارت اے ۔ انار کلی دا مقبرہ لہور وچ 16 ويں صدی دی مغل یادگار اے ۔
انارکلی دا مقبرہ والڈ سٹی لہور دے جنوب مغرب وچ ، برطانوی دور مال دے نیڑے ، لاہور دے پنجاب سول سیکرٹریٹ کمپلیکس دے میدان وچ واقع اے۔ اسنوں مغلیہ دے ابتدائی مقبراں وچوں اک سمجھیا جاندا اے جو تاحال موجود اے تے مغلیہ دے ابتدائی دور دی سب توں اہم عمارتاں وچوں اک سمجھیا جاندا اے۔ عمارت نوں اس وقت پنجاب آرکائیوز دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا اے تے عوام تک رسائی محدود اے۔ کہیا جاندا اے کہ ایہ مقبرہ مغل شہنشاہ جہانگیر نے اوہدی محبت وچ تعمیر کيتا سی ، انوکلی دے مطابق ، شہنشاہ اکبر نے جہانگیر نال نظراں دا تبادلہ کرن اُتے پھڑیا سی ، اس وقت شہزادہ سلیم دے ناں توں جانیا جاندا سی ۔ انارکلی شہنشاہ اکبر دی اک لونڈی سی تے مبینہ طور تے اس عمل توں شہنشاہ اکبر اس قدر مشتعل ہویا کہ انارکلی نوں دیوار وچ زندہ چنوا دتا ۔ جدوں شہزادہ سلیم تخت نشین ہویا تے اوہدا ناں "جہانگیر" ہویا ۔ جہانگیر نے دیوار دی جگہ اُتے اک مقبرہ تعمیر کرن دا حکم دتا سی جیہدے وچ انارکلی نوں دفن کيتا گیا ۔
اٹھارہويں صدی دے مورخ عبد اللہ چغتائی نے کہیا اے کہ ایہ انارکلی لئی آرام گاہ نئيں سی بلکہ اس دی بجائے جہانگیر دی پیاری اہلیہ صاحب جمال بیگم دے لئی سی ۔ اس عمارت نوں اس وقت پنجاب آرکائیوز دے طور اُتے استعمال کيتا گیا اے۔ ، لہذا عوام تک رسائی محدود اے ۔
سکھ سلطنت دے زمانے وچ ، اس قبر اُتے کھڑک سنگھ نے قبضہ کيتا سی تے بعد وچ اس دی رہائش گاہ وچ تبدیل کر دتا گیا ۔ برطانوی راج دے دوران 1851 وچ ایہنوں انگلیکن سینٹ جیمز چرچ وچ تے فیر 1868 وچ علمی دفاتر وچ تبدیل کيتا گیا ۔ بعد وچ ایہنوں لہور دا "پروٹسٹنٹ کیتھیڈرل" سمجھیا گیا ۔ 1891 وچ ، چرچ دی جماعت نوں دوبارہ منتقل کر دتا گیا تے اس مقبرے نوں پنجاب ریکارڈ آفس وچ بدل دتا گیا ۔
آرکیٹیکچر
[سودھو]مقبرے دی عمارت دے ڈھانچے دی بنیاد آکٹاگون دی بنیادی شکل وچ اے ، جیہدے ہر کونے وچ نیم آکٹیگونل ٹاورز دے نال ہر طرف 44 فٹ تے 30 فٹ دی متبادل پیمائش اے۔ اس ڈھانچے وچ وی اک ڈبل گنبد سرلسٹ اے تے ایہ مغل عہد دے اس گنبد دی ابتدائی مثالاں وچوں اک اے۔ گنبد 8 محراباں اُتے قائم اے ، ہر اک دی قد 12 فٹ 3 انچ اے۔ عمارت دے اطراف وچ وڈی وڈی محراباں اک دفعہ عام مغل انداز وچ کھلی ہوئیاں سن ، لیکن انگریزاں نے اسنوں مسدود کر دتا سی۔ اج ایہ عمارت سفید دُھپ وچ چھا گئی اے۔ مبینہ طور اُتے ایہ اک بار باغ دے چاراں طرف توں گھرا ہويا سی۔ عمارت نوں اس وقت پنجاب آرکائیوز دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا اے ، لہذا عوام تک رسائی محدود اے۔
سینوٹاف
وڈے پیمانے اُتے کھدی ہوئی سینوٹاف سفید سنگ مرمر توں بنیا ہویا اے۔
سفید سنگ مرمر سینوٹاف وچ اللہ دے 99 ناواں دی نقش تے نگار دی نمائش کيتی گئی اے تے اسنوں 19 ويں صدی دے مورخین نے "دنیا دے نقش نگاری دے بہترین ٹکڑےآں وچوں اک" دے طور اُتے بیان کيتا اے۔ شہنشاہ جہانگیر دا لکھیا ہويا فارسی دستہ جس وچ لکھیا اے: "آہ! کیہ ميں اک بار فیر اپنے محبوب دا چہرہ دیکھ سکدا سی ، وچ قیامت تک اپنے خدا دا شکر ادا کردا سی۔" تحفظ
انار کلی دا مقبرہ پنجاب دے محکما آثار قدیما دیاں محفوظ ثقافتی ورثا یادگاراں وچ شامل اے ۔
حوالے
[سودھو]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||