وارث علی شاہ


وارث علی شاہ
درگاہ حاجی وارث علی شاہ، دیوا، ضلع بارا بنکی، بھارت
معروفیتوارث علی شاہ
جم1 رمضان المبارک
1817ء
دیوا شریف
وفات5 اپریل 1905
دیوا شریف، ضلع بارابنکی، بھارت
رہائشدیوا شریف، ضلع بارابنکی، بھارت
ہورناںمٹھن میاں، سرکار وارث پاک، حاجی صاحب، وارث بابا، حاجی سید وارث علی شاہ
ودرابتدائی انیسویں صدی
شعبۂ زندگیبھارت
مذہباسلام
فرقہعشق (تصوف)
سلسلۂ تصوفقادریہ تے چشتیہ (رزاقیہ)

حاجی حافظ سید وارث علی شاہ (ہندی: हाजी वारिस अली शाह) یا سرکار وارث پاک (ہندی: सरकार वारिस पाक) (1817ء-1905ء) دیوا، ضلع بارابنکی توں تعلق رکھݨ والے اک صوفی بزرگ تے تصوف دے وارثیہ سلسلے دے بانی سن۔ اوہناں نے زیادہ تر مغرب دا سفر طے کیتا تے بہت سارے لوکاں نے اوہناں دے صوفی سلسلے وچ شمولیت اختیار کیتی[۱] اوہناں دا مزار دیوا شریف، ضلع بارابنکی، بھارت وچ واقع اے۔[۲][۳]

جیوݨ

[سودھو]

جم

[سودھو]

اوہناں دا جنم 1232ھ بمطابق 1817ء نوں ”دیوا شریف“ (موجودہ ضلع بارابنکی، اترپردیش، بھارت) وچ ہویا ۔[۴]

والد

[سودھو]

اوہناں دے والد دا نام سید قربان علی شاہ سی، اوہناں دا مزار وی دیوا وچ واقع اے۔[۵]

نہایت چھوٹی عمر وچ حاجی حافظ سید وارث علی شاہ نے مذہبی زندگی اختیار کرنا شروع کر دی تے اوہناں دی دین ول رغبت ودھدی گئی۔ اوہ لڑکپن وچ حد توں زیادہ دین دی معلومات رکھدے سن تے لوک اوہناں نوں غیر معمولی عقل والا بچہ کہندے سن۔[۶]

مشغولیت

[سودھو]

اوہ حج کرن کئی دفعہ مکہ گئے۔[۷] اپنے پورپ دے وسیع و عریض اسفار دے دوران وچ اوہناں نے اس وقت دے عثمانی سلطان تے بسمارک نال ملاقات کیتی۔[۱] اوہناں نے انگلستان دا وی سفر کیتا تے ملکہ وکٹوریا نال رسمی ملاقات وی کیتی۔[۷]

اوہ عبدالباری فرنگی محلی دے چنگے دوست سن۔[۸]

وفات

[سودھو]

اوہناں دا وصال 29 محرم الحرام 1323ھ بمطابق 5 اپریل 1905ء نوں ہویا۔[۹]

صوفی سلسلہ

[سودھو]

وارث علی شاہ دا تعلق تصوف دے قادریہ تے چشتیہ مکاتب فکر توں سی۔[۱۰] اوہ روایندی چشتیہ سلسلے وچ سن، لیکن انہاں نے مزید آزاد خیال نظریات اپنائے تے اپنے پیروکاراں نوں اوہناں دے خود دے مذہب اُتے قائم رہن دی چھوٹ دتی۔[۱] اوہ چھوٹی سی عمر وچ گولہ گنج، لکھنؤ (اترپردیش، بھارت) دے اک صوفی بزرگ سید خادم علی شاہ دے مرید ہو گئے۔ رشتے دے لحاظ توں خادم علی شاہ اوہناں دے بہنوئی سن۔ تے اوہناں دی وفات تک اوہناں دے مرید تے خلیفہ رہے۔ اوہناں دی وفات دے وقت وارث علی شاہ دی عمر محض سولاں سال سی۔[۱۱]

حوالے

[سودھو]
  1. ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ Hasan, Masoodul (2007). Sufism and English literature : Chaucer to the present age : echoes and images. New Delhi, India: Adam Publishers & Distributors, 5, 183. ISBN 9788174355232. 
  2. ↑ Hadi, Nabi (1994). Dictionary of Indo-Persian literature. Janpath, New Delhi: Indira Gandhi National Centre for the Arts, 554. ISBN 9788170173113. 
  3. ↑ Prasad, Rajendra (2010). India divided. New Delhi: Penguin Books, 44. ISBN 9780143414155. 
  4. ↑ تذکرہ اولیائے پاک وہند۔ انسائیکلوپیڈیا اولیائے کرام، چھیویں 6
  5. ↑ (1917) All India Reporter, Volume 4, Part 5. D.V. Chitaley, 81, 85, 87. 
  6. ↑ (1917) All India Reporter, Volume 4, Part 5. D.V. Chitaley, 81. 
  7. ↑ ۷.۰ ۷.۱ Ehtisham, S. Akhtar (2008). A medical doctor examines life on three continents : a Pakistani view. New York: Algora Pub., 11. ISBN 9780875866345. 
  8. ↑ Qureshi, M. Naeem (1999). Pan-Islam in British Indian politics : a study of the Khilafat movement, 1918 - 1924. Leiden [u.a.]: Brill, 92, 470, 539. ISBN 9789004113718. 
  9. ↑ Sharib, Zahurul Hassan (2006). The Sufi saints of the Indian subcontinent. Munshiram Manoharlal Publishers, 290. 
  10. ↑ (1982) Mountain Path, Volume 19. Sri Ramanasramam, 20, 21. 
  11. ↑ S. D., Chaudhri (1917). Indian Cases: Containing Full Reports of Decisions of the Privy Council, the High Courts of Allahabad, Bombay, Calcutta, Madras and Patna, the Chief Courts of Lower Burma and the Punjab, the Courts of the Judicial Commissioners of Central Provinces, Oudh, Sind and Upper Burma, Reported in ... 25 Legal Periodicals ... with a Large Number of Extra Rulings Not Reported Elsewhere, Volume 40. Great Britain Privy Council Judicial Committee, India Courts: The manager, at the "Law publishing press", 102.