ہندوستان دی اساطیری شاعری (انگریزی: Indian epic poetry) انہاں اساطیری شاعری نوں کہیا جاندا اے جو بر صغیر وچ لکھی گئی ہون۔ سنسکرت وچ काव्य، کاویہ کہندے نيں۔ راماین تے مہا بھارت اصکا سنسکرت بولی وچ لکھی گئی سن تے بعد وچ ہور ہندوستانی زباناں وچ انہاں دا ترجمہ ہويا۔ ایہ دونے دنیا دی قدیم ترین شاعری تے اساطیری شاعری سمجھی جاندی اے۔[۱]
راماین تے مہا بھارت ہندو متون دی دو اہم قدیم کتاباں نيں جو اصلا سنسکرت بولی وچ لکھی گئی سن۔ انہاں دے اکثر کردار ہندو مت دے بھگوان نيں تے ایہ بھارت دی سبھیاچار دا اہم حصہ نيں۔ انہاں دونے وچ راوی وی کہانی دا حصہ اے۔ بر صغیر دے اکثر مذاہب تے علاقے انہاں دونے اساطیری کتاباں توں متاثر نيں نيں تے جگہ جگہ انہاں دے مندر نيں، ادب و سبھیاچار وچ انہاں دا گہرا اثر دیکھنے نوں ملدا اے۔ پران وی اپنے آپ وچ اک شاعری دا مجموعہ اے جس وچ ہندو بھگواناں تے دیویاں دی داستاناں جمع کيتی گئی نيں۔ پران دا تذکرہ اتھر وید[۲] وچ وی کیتا گیا اے تے اسنوں چوتھی وید دے طور اُتے ذکر کیتا گیا اے۔[۳]
تمل وچ کئی اساطیری کہانیاں لکھی گئیاں نيں جداں سیلاپتی کارم، منی میکالئی، سیواکا سنتامنی، ولیا پتی تے کونڈل کِداں دی وغیرہ۔ چول سلطنت وچ کمبن (شاعر) نے 12 واں صدی وچ تمل بولی دی سب توں مایہ ناز کتاب کمبن راماین لکھی۔ اس دی بنیاد والمیکی راماین اے۔ تمل وچ کل پنج عظیم اساطیری کتاباں نيں جنہاں وچ منی میکالئی تے کندل کِداں دی بدھ مت دی تعلیمات اُتے مبنی نيں، سیواکا سنتامنی تے ولیاپندی جین مت دیاں کتاباں نيں تے سیلاپری کارم عام ہندو مذہب دی اے۔
کنڑ دی زیادہ تر اساطیری شاعری جین مت تے لنگایت دھرم توں متاثر اے۔ اسگ نے وردھمان چرتر 853ء وچ لکھی۔[۴] ایہ کتاب جین مت دے 24واں تیرتھنکر مہا ویر دی پہلی سنسکرت بولی وچ سوانح عمری اے۔ حالانکہ انہاں دی کنڑ بولی دی کتاب کالی داس دی شاعری، کمار سمبھو، کرناٹک کمار سمبھو کاویہ ہن مفقود اے۔[۵] اس عہد دے بہت ہی مشہور شاعر پمپا (902ء-975 ء) نيں جو کنڑ زبان دے سرخیل شاعر وچ شامل نيں۔ انہاں دی کتاب وکرم ارجن وجے اج وی شاہکار منی جاندی اے تے کنڑ کلاسیکی دا اک اہم نمونہ اے۔ انہاں دی آدی پران نے آنے والی کنڑ شاعری دے لئی اک کنیوس ہی تیار کر دتا تے ما بعد دے شاعراں نے اس رنگ وچ خوب شاعری کيتی۔
ہندی زبان دی سب توں پہلی اساطیری شاعری تلسی داس (1543ء–1623ء) دی رام چرت مانس اے ایہ راماین دے طرز اُتے لکھی گئی اے۔ ایہ کلاسیکی ہندی ادب دا اک نایاب نمونہ اے تے اس کتاب نوں پڑھنے نے تلسی داس دی شاعری، بیانیہ، اساطیر، نغمگی تے بولی دی پختگی دا اندازہ ہُندا اے۔ اس نے رام نوں اک مقدس ہستی بنایا تے ہندو مت دے سب توں وڈے بھگوان وشنو دا اک اوتار دسیا۔ رام اک مثالی بیٹا، شوہر، بھائی تے رحم دل بادشاہ اے۔ جدید ہندی ادب وچ جے شنکر پرساد دی کامیانی اے۔ کامیانی دے علاوہ رامدھاری سنگھ دنکر دی کروکشیتر (1946ء)، رسمیراتھی (1952ء)، اروشی (1961ء) نے رزمیہ شاعری نوں ہندی وچ متعارف کرایا جسنوں ہتھوں ہتھ لیا گیا۔ مدنلال ورما كرانت دی للدا دے آنسو [۶] وی اک اساطیری کتاب دا درجہ رکھدی اے جس وچ لال بہادر شاستری دی اہلیہ للدا شاستری اپنے شوہر دی داستان موت بیان کردی اے۔[۷]