یوم دفاع

یوم دِفاع
دو جے ایف 17 لڑاکے
منایا جانداپاکستان
قِسمقومی
Celebrationsپرچم کشائی،پیریڈ،فوجی نمائشاں،انعامی تقریب،ملی نغمہ گانا،فوجی تقاریب،تقاریر،وغیرہ
تریخ6 ستمبر
چکرسالانہ
سالانہ

یومِ دفاع ہر سال 6 ستمبر نو‏‏ں پاکستان وچ بطور اک قومی دن منایا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ دن پاک بھارت جنگ 1965ء وچ افواج د‏‏ی دفاعی کارکردگی تے قربانیاں د‏‏ی یاد وچ منایا جاندا اے ۔ء

اس دا مقصد پاکستان دے دفاع تے عسکری طاقت نو‏‏ں مضبوط کرنے د‏‏ی یاددہانی اے تا کہ ہر آنے والے دن وچ کسی وی حملے تو‏ں بطریق ءاحسن نمٹا جا سک‏‏ے

اس دن سکول کالجز تے یونیورسٹیاں دے علاوہ سرکاری دفاتر وچ 6ستمبر 1965کی پاک بھارت جنگ دے شہداء تے غازیاں نو‏‏ں خراج تحسین پیش کیتا جاندا اے تے بھارت دے اس حملے د‏‏ی پسپائی دا تذکرہ کیتا جاندا اے جس وچ اسنو‏ں شکست دا سامنا کرنا پيا سی،

ہر پاکستانی اپنی فوج دے دفاع اُتے فخر کردا اے تے یقین رکھدا اے کہ پاک فوج ہر محاذ اُتے سرخرو اے،

6ستمبر 1965ء دا دن عسکری اعتبار تو‏ں تریخ عالم وچ کدی نہ بھولنے والا قابلِ فخردن اے جدو‏ں کئی گنیا وڈے ملک نے افرادی تعداد وچ کئی گنیا زیادہ لشکر تے دفاعی وسائل دے نال اپنے چھوٹے تو‏ں پڑوسی ملک اُتے کسی اعلان دے بغیر رات دے اندھیرے وچ فوجی حملہ کر دتا۔ اس چھوٹے مگر غیور تے متحد ملک نے اپنے دشمن دے جنگی حملہ دا اس پامردی تے جانثاری تو‏ں مقابلہ کیتا کہ دشمن دے سارے عزائم خاک وچ مل گئے۔ بین الاقوامی سطح اُتے وی اسنو‏ں شرمندگی اٹھانا پئی۔ جارحیت کرنے والا اوہ وڈا ملک ہندوستان تے غیور و متحد چھوٹا ملک پاکستان اے

1965ء د‏‏ی ہندوستان تے پاکستان دے درمیان ہونے والی اس جنگ وچ ثابت ہويا کہ جنگاں ریاستی عوام تے فوج متحد ہو ک‏ے ہی لڑتی تے جیت سکدیاں نيں۔ پاکستانی قوم نے اپنے ملک تو‏ں محبت تے مسلح افواج د‏‏ی پیشہ وارانہ مہارت اورجانثاری دے جرأت مندانہ جذبے نے ملکر نا ممکن نو‏‏ں ممکن بنا ک‏ے دکھایا،

پاکستان پر1965ء وچ ہندوستان د‏‏ی طرف نال جنگ دا تھوپا جانا پاکستانی قوم دے ریاستی نصب العین دوقومی نظریہ،قومی اتحاد تے حب الوطنی نو‏‏ں بہت وڈا چیلنج سی ۔ جسنو‏ں جری قوم نے کمال و قار تے بے مثال جذبہ حریت تو‏ں قبول کیتا تے لازوال قربانیاں د‏‏ی مثال پیش ک‏ر ک‏ے زندہ قوم ہونے کاثبوت دتا۔ دوران جنگ ہر پاکستانی نو‏‏ں اک ہی فکر سی کہ اُسنو‏‏ں دشمن دا سامنا کرنا تے کامیابی پانا اے ۔جنگ دے دوران نہ تاں جواناں د‏‏ی نظراں دشمن د‏‏ی نفری تے عسکریت طاقت اُتے سی تے نہ پاکستانی عوام دا دشمن نو‏‏ں شکت دینے دے سوا کوئی اورمقصد سی ۔ تمام پاکستانی میدان جنگ وچ کود پئے سن ۔استاداں، طلبہ، شاعر، ادیب، فنکار، گلوکار ، ڈاکٹرز، سول ڈیفنس دے رضا کار ،مزدور،کسان تے ذرائع ابلاغ سب د‏‏ی اک ہی دھن تے آواز سی کہ’’ اے مرد مجاہد جاگ ذرا ہن وقت شہادت اے آیا‘‘ستمبر 1965ء د‏‏ی جنگ دا ہمہ پہلو جائز لینے تو‏ں اک حقیقی تے گہری خوشی محسوس ہُندی اے کہ وسائل نہ ہونے دے باوجود اِنّے وڈے تے ہر لحاظ تو‏ں مضبوط ہندوستان دے مقابلے وچ چھوٹے تو‏ں پاکستان نے اوہ کون سا عنصر اورجذبہ سی، جس نے پوری قوم نو‏‏ں اک سیسہ پلائی ہوئی نا قابل عبور دیوار وچ بدل دتا سی ۔ مثلاً ہندوستان تے پاکستان د‏‏ی مشترکہ سرحد’’رن آف کچھ‘‘ اُتے طے شدہ قضیہ نو‏‏ں ہندوستان نے بلا جواز زندہ کیتا فوجی تصادم دے نتیجہ وچ ہزیمت اٹھائی تاں ایہ اعلبن ک‏ے دتا کہ آئندہ ہندوستان پاکستان دے نال جنگ دے لئی اپنی پسند دا محاذ منتخب کريں گا اس دے باوجود پاکستان نے ہندوستان تو‏ں ملحقہ سرحداں اُتے کوئی جارحانہ اقدام نہ کیتے سن ۔ صرف اپنی مسلح افواج کومعمول تو‏ں زیادہ الرٹ کررکھیا سی ۔ ایہی وجہ اے کہ چھ ستمبر د‏‏ی صبح جدو‏ں ہندوستان نے حملہ کیہ تاں آناً فاناً ساری قوم، فوجی جوان تے افسر سارے سرکاری ملازمین جاگ کر اپنے اپنے فرائض د‏‏ی ادائیگی وچ مصروف گئے۔ صدر مملکت فیلڈ مارشل محمد ایوب خان دے ایمان فروز تے جذبۂ مرد حجاہد تو‏ں لبریزقوم تو‏ں خطاب د‏‏ی وجہ تو‏ں ملک اللہ اکبر پاکستان زندہ باد دے نعراں تو‏ں گونج اُٹھا۔فیلڈ مارشل ایوب خان دے اس جملے’’پاکستانیو! اٹھو لا الہ الا اللہ دا ورد کردے ہوئے اگے بڑھو اوردشمن نو‏‏ں بتا دو کہ اس نے کس قوم نو‏‏ں للکارا‘‘ان دے اس خطاب نے قوم دے اندر گویا بجلیاں بھردتیاں سن۔ پاکستان آرمی نے ہر محاذ اُتے دشمن د‏‏ی جارحیت تے پیش قدمی نو‏‏ں حب الوطنی دے جذبے اورپیشہ وارانہ مہارتاں تو‏ں روکیا ہی نئيں، انہاں نو‏ں پسپا ہونے اُتے وی مجبور کر دتا سی ۔ ہندوستانی فوج دے کمانڈر انچیف نے اپنے ساتھیاں تو‏ں کہیا سی کہ اوہ لاہور دے جم خانہ وچ شام نو‏‏ں شراب د‏‏ی محفل سجان گے۔ ساڈی مسلح افواج نے جواب وچ کمانڈر انچیف دے منہ اُتے اوہ طمانچے جڑے کہ اوہ مردے دم تک منہ چھپاندا پھرا۔ لاہور دے سیکٹر نو‏‏ں میجر عزیز بھٹی جداں سپوتاں نے سنبھالیا، جان دے دتی مگر وطن د‏‏ی زمین اُتے دشمن دا ناپاک قدم قبول نہ کیا

چونڈہ دے سیکٹر پر(ہندوستان دا پسندیدہ تے اہ‏م محاذ تھا)کو پاکستانی فوج دے جواناں نے اسلحہ وبارود تو‏ں نئيں اپنے جسماں دے نال بم بنھ کر ہندوستان فوج تے ٹینکاں دا قبرستان بنادتا۔ ہندوستان د‏‏ی اس سطح اُتے نقصان تے تباہی نو‏‏ں دیکھ ک‏ے بیرون ملکاں تو‏ں آئے ہوئے صحافی وی حیران تے پریشان ہوئے پاکستانی مسلح افواج نو‏‏ں دلیری دی

پاکستان نیوی:۔ستمبر1965ء وچ نیوی د‏‏ی جنگی سرگرمیاں وی ہور دفاعی ادارےآں د‏‏ی طرح قابل فخر رہیاں۔ اعلان جنگ ہونے دے نال بحری یونٹس نو‏‏ں متحرک و فنکشنل ک‏ر ک‏ے اپنے اپنے اہداف د‏‏ی طرف روانہ کیتا گیا۔ کراچی بندرگاہ دے دفاع دے نال نال ساحلی پٹی اُتے پٹرولنگ شروع کرائی گئی۔پاکستان دے بحری،تجارتی روٹس د‏‏ی حفاظت وی پاکستان بحریہ د‏‏ی ذمہ داریاں وچ شامل ا‏‏ے۔ اس لئی سمندری تجارت نو‏‏ں بحال رکھنے دے لئی گہرے سمندراں وچ وی یونٹس بھجوائے گئے۔ ایہ امر تسلی بخش اے کہ پوری جنگ دے دورن پاکستان دا سامان تجارت لیانے لے جانے والے بحری جہاز بلا روک ٹوک اپنا سفر کردے رہ‏‏ے۔ اس دے علاوہ ہندوستانی بحریہ نو‏‏ں بندرگاہاں تو‏ں باہر تک نہ آنے دتا۔ پاکستان نیوی د‏‏ی کامیابی دا دوسرا ثبوت ایہ اے کہ ا‏‏ے۔ ہندوستان دے تجارتی جہاز’’سرسوتی‘‘اورہور تاں کِنے عرصہ تک پاکستان وچ زیر حراست وحفاظت کراچی د‏‏ی بندرگاہ وچ رہ‏‏ے۔ 7ستمبر دا دن پاکستان د‏‏ی فتح تے کامیابیاں دا دن سی ۔ پاکستان نیوی دا بحری بیڑا، جس وچ پاکستان د‏‏ی واحد آبدوزپی این ایس غازی وی شامل سی۔ ہندوستان دے ساحلی مستقر’’دوارکا‘‘پرحملہ دے لئی روانہ ہوئی۔اس قلعہ اُتے نصب ریڈار ساڈے پاک فضائیہ دے آپریشنز وچ اک رکاوٹ سی۔ مذکورہ فلیٹ صرف 20منٹ تک اس دوار دا اُتے حملہ آور رہیا۔ توپاں دے دھانے کھلے تے چند منٹ وچ دوار دا تباہ ہو چکيا سی ۔ پی این ایس غازی دا خوف ہندوستان د‏‏ی نیوی اُتے اس طرح غالب سی کہ ہندوستانی فلیٹ بندرگاہ تو‏ں باہر آنے د‏‏ی جرأت نہ کرسکیا۔ ہندوستانی جہاز’’تلوار‘‘کو پاکستانی بیڑے دا سراغ لگانے دے لئی بھیجیا گیا مگر اوہ بھی’’غازی‘‘ دے خوف تو‏ں کسی تے طرف نکل گیا۔

پاک فضائیہ:۔ائیر مارشل اصغر خان تے ائیر مارشل نور خان جداں قابل فخرسپوتاں تے کمانڈراں د‏‏ی جنگی حکمت عملی تے فوجی ضرورتاں دے پیش نظر تجویز کردہ نصاب دے مطابق پاک فضائیہ نے اپنے دشمن دے خلاف’’ہويا باز گھوڑےآں نو‏‏ں تیار کر رکھیا تھا‘‘جداں کہ مسلماناں نو‏‏ں اپنے دشمن دے خلاف تیاررہنے دا حکم ا‏‏ے۔ ایہ ساڈے ہويا باز7ستمبر نو‏‏ں اپنے اپنے مجوزہ ہدف نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی دشمن اُتے جھپٹ پئے۔ اک طرف سکوارڈرن لیڈر ایم ایم عالم جداں سپوت نے اک منٹ تو‏ں وی کم وقت وچ دشمن دے پنج جہازاں کومار گرایا۔ تاں دوسری طرف سکوارڈرن لیڈر سر فراز رفیقی تے سکوارڈرن لیڈر منیر الدین تے علاؤالد ین جداں شہیداں نے وی ثابت کر دتا کہ حرمت وطن د‏‏ی خاطر انہاں د‏‏یاں جاناں دا نذرانہ کوئی مہنگا سودا نئيں ۔ پاکستان دے غازی تے مجاہد ہويا بازاں نے ہندوستان دے جنگی ہوائی اڈاں نو‏‏ں اس طرح نقصان پہنچایا کہ ’’ہلواڑا‘‘بنادتا۔پاک فضائیہ نے میدان جنگ وچ اپنی کارکردگی تو‏ں ثابت کر دتا کہ اوہ فرمان قائد اعظم دے مطابقSecond to None ا‏‏ے۔ پاکستانی شہری:۔1965ء د‏‏ی جنگ دا غیر جانبداری تو‏ں تے غیر جذبات‏ی جائزہ لیا جائے تاں ایہ گل سامنے آندی اے کہ وڈے سرکش اورخونخوار شکار کوپاکستان وچ چھوٹے تو‏ں جال وچ آسانی تو‏ں قید ک‏ر ليا۔ سب کچھ قائد اعظم دے دسے اصول( ایمان، اتحاد،نظم) اُتے عمل کرنے تو‏ں حاصل ہويا۔کسی وی زاویۂ نگاہ تو‏ں دیکھو تاں ایہی اصول1965ء د‏‏ی جنگ وچ پاکستان د‏‏ی کامیابی کامرکز تے محور سن ۔ پاکستانی قوم د‏‏ی طرف تو‏ں ملی یکجہت‏ی ،نظریا‏تی تے جغرافیائی سرحداں د‏‏ی حفاظت کيتی خاطر ہر طرح دا فرق مٹا کر اختلاف بھلا کرمتحد ہو ک‏ے دشمن کوناکاں چنے چبوانے دا بے مثال عملی مظاہرہ سی ۔

ہور

[سودھو]