شېرعلي اپريدی
| زېږونځای | |
|---|---|
| ښاروندتوب | |
| مړينې نېټه |
۱۱ مارچ ۱۸۷۳  |
| مړينې لامل | |
| مړينې لامل |
| عمومي مالومات | |
|---|---|
| دین |
شېرعلي اپريدي (د مارچ په ۱۱، ۱۸۷۲ کې مړ شوی) يو پښتون هندي سرتېری و، چې په قتل محکوم شو او د انډامان ټاپو د پورټ بلير په جزايي کالونۍ کې بندي شو. [۱] [۲] هغه د ۱۸۷۲ کال د فېبرورۍ په ۸ مه د هند د وایسرای لارډ مایو د وژلو له کبله مشهور شو، برېتانوي سرچینو هغه "بې ډاره سرتېري بللو او د هر ډول خطرناکو عملياتو ترسره کولو لپاره به يې هغه ټاکه" .[۳]
لومړنی ژوند
[سمول]شېرعلي چې د اپريدي پښتنې قبيلې سره تړاو لري، په ۱۸۶۰ لسيزه کې د پنجاب په پوليسو کې د برېتانوي حکومت لپاره کار کړی دی. [۴] هغه د خیبر ایجنسۍ د تیرا درې څخه راغلی و او د پېښور کمشنر لپاره یې کار کاوه. [۵] هغه په امبالا کې په استعماري پوځ کې د سپرو ځواکونو په لیکو کې دنده ترسره کوله. [۶] هغه د ۱۸۵۷ کال د هند د بغاوت په جریان کې په روهیلکنډ او اوده کې د صدارت په لښکرو کې دنده ترسره کړې. [۷] هغه په پېښور کې د سپاره سرتېري په توګه دنده ترسره کوله او د رینل ټیلر لپاره یې د سپاره شوي آرډرلي په توګه کار کاوه، چې شېرعلي ته یې آس، تومانچه او سند ورکړی و. [۸] شېرعلي د خپلو ښو اخلاقو له امله په اروپایانو کې مشهور و او د ټیلر د ماشومانو پالنه یې کوله. [۹]
شېرعلي اپريدي يو غل چې د ده اس او مېرمنې تښتولو هڅه يې کوله، وژلی وو.افریدي یو غل وژلی وو چې د هغه د څاروي او میرمنې د غلا کولو هڅه یې کوله، هغې ته د دې وژنې په مقابل کې بښنه او عفوه وشوه.[۲]
اندامان ته ترانسپورت
[سمول]په ۱۸۶۷ کې، حیدر چې د هغه د دوښمنانو څخه و په پېښور کې په رڼا ورځ د خپلې خور د ځورونې په تور وواژه. [۱۰] که څه هم هغه د بې ګناهۍ غوښتنه وکړه، هغه په ۲م اپریل ۱۸۶۷ کې د مرګ په سزا محکوم شو. د استیناف په جریان کې، د هغه سزا د یوه قاضي، ډګروال پولاک لخوا د عمر قید ته کمه شوه [۱۱] او هغه د انډامان او نیکوبار ټاپوګانو ته د بندي په توګه ولېږل شو، ترڅو خپله سزا پوره کړي. هلته د تګ څخه وروسته د ده د ښه چلند له کبله نوموړي ته اجازه ورکړل شوه چې په پورټ بلیر کې د حجام (نايي) په توګه کار وکړي. [۹]
د لارډ میو وژنه
[سمول]ریچارډ بورک، د میو شپږم ارل ، د ۱۸۶۹ څخه د هند وایسرای ، د ۱۸۷۲ په فېبرورۍ کې د انډامان او نیکوبار ټاپوګانو څخه لیدنه کوله. دا جزيره د هند د مجرمينو او سياسي بنديانو لپاره د برېتانیا د جزا کالونۍ په توګه کارول کېده لارډ میو د دې جزيري د مرکز د مقرراتو مسودې کې د پام وړ رول درلود. [۱۲] د فېبرورۍ په اتمه چې کله وايسراي تقريباً خپله معاينه بشپړه کړې وه او د ماښام په اوو بجو خپلې کۍتۍ ته راروان وو چې ليډي مايو هم په انتظار ولاړه وه نو شېرعلي اپريدی راښکاره شو او هغه يې په چړو ووهلو. [۱۳] شېرعلي سمدستي د دولسو امنيتي کسانو لخوا ونيول شو. لارډ میو ډېر ژر مړ شو. [۱۳] دا پېښه، چې د جزيرې د مسؤلينو پام يې ځانته راجلب کړ، د هیریټ د غره په لمن کې پېښه شوه. [۱۴]
وروسته
[سمول]د وايسراي وژنې، د هند د لوړ پوړي چارواکي، چې د برېتانوي واکمنۍ لخوا ټاکل شوي وو، په ټوله برېتانيا او برېتانوي هند کې د ټکان څپې راوپارولې. شېرعلي اپريدي غوښتل د خپلې سزا د غچ په توګه دوه برېتانوي وګړي، سپرنټنډنټ او وايسراى ووژني، چې د ده په اند د ده په حق کې يې زياتی کړی و. [۱۵] هغه ټوله ورځ انتظار وکړ او یوازې ماښام یې د وایسرای د وژلو فرصت وموند. هغه وویل چې د خدای په امر یې وژلی دی. [۹] هغه په ساده ډول د انځور لپاره ودرېد. [۱۳] په همدې وخت کې ځینې جهادي الهام لرونکي بندیان د اندامان په زندان کې وو، خو انګرېزانو د وایسرای په وژلو کې د دې بندیانو هیڅ تړاو ونه موند. [۹] شېرعلي اپريدی په مرګ محکوم شو او د وائپر ټاپو په زندان کې د ۱۸۷۲ کال د مارچ په ۱۱مه په دار وځړول شو. [۱۳]
داهم وګوره
[سمول]- محمد عبدالله (هند)
سرچينې
[سمول]- ↑ Burke, Jim (2005). A History Of Burke in Ireland. Jim Burke. p. 27. بياځلي په 2023-07-03.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Journal. 1899. p. 301. بياځلي په 2023-07-03. Invalid
<ref>tag; name "Journal 1899" defined multiple times with different content - ↑ Chick, N.A. (1872). In Memoriam : a Complete Record ... of All the Mournful Circumstances ... in Connection with the Assassination of the Late Earl of Mayo ... T. S. Smith. p. 42. بياځلي په 2023-07-03.
- ↑ "The Murder of Lord Mayo 1872". andaman.org. خوندي شوی له the original on 5 October 2012. بياځلي په 18 November 2012.
- ↑ "The Murder of Lord Mayo 1872". andaman.org. خوندي شوی له the original on 5 October 2012. بياځلي په 18 November 2012.
- ↑
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑ Hussain, Hamid. "Tribes and Turbulance". defencejournal.org. خوندي شوی له the original on 20 October 2012. بياځلي په 18 November 2012.
- ↑ James, Halen. "The Assassination of Lord Mayo : The "First" Jihad?" (PDF). IJAPS,Vol 5, No.2 (July 2009). بياځلي په 18 November 2012.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑ Francis, Neelam. "Independence Day 2023: 'There is no link between Lord Mayo's assassination and the Criminal Tribes Act'".
- ↑ James, Halen. "The Assassination of Lord Mayo : The "First" Jihad?" (PDF). IJAPS,Vol 5, No.2 (July 2009). بياځلي په 18 November 2012.
- ↑ James, Halen. "The Assassination of Lord Mayo : The "First" Jihad?" (PDF). IJAPS,Vol 5, No.2 (July 2009). بياځلي په 18 November 2012.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳
{{cite web}}: Empty citation (help) - ↑ . 21 December 2005.
{{cite news}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ Doyle, A.C.; Towheed, S. (2010). The Sign of Four. Broadview Press. p. 191. ISBN 978-1-4604-0172-9. بياځلي په 2023-07-03.
کتابتون
[سمول]- فام داس (1937): د اندامان ټاپوګان.
- پروفیسور سین د انضباطي سزا: د اندامان ټاپوګانو کې استعمار او محکوم ټولنه. د اکسفورډ پوهنتون پریس.
بهرنۍ اړیکې
[سمول]Media related to Sher Ali Afridi at Wikimedia Commons