عیسویت په متحده ایالاتو کې تر ټولو پېژندل شوی دین دی. اټکلونه داسې وړاندیز کوي چې د متحده ایالاتو د نفوس ۶۵ تر ۷۵ سلنه خلک عیسویا ن دي (شاوخوا ۲۳۰ څخه تر ۲۵۰ میلیون پورې). د امریکايي عیسویانو ډېره برخه پروتستانت عیسویان دي، حال دا چې د پام وړ شمېر (۷۰ تر ۷۵) رومن کاتولیکان او نور اقلیتونه لکه مومون، ارټوډوکس عیسویان او د یهوه شاهدان دي (ټول نږدې ۱۳ میلیون). متحده ایالات په نړۍ کې د عیسویانو تر ټولو لوی نفوس لري او په ځانګړي ډول د پروتستان عیسویانو لوی نفوس لري، نږدې له ۲۳۰ څخه تر ۲۵۰ میلیون پورې مسیحیان لري او تر ۲۰۱۹ کال پورې ۱۵۰ میلیون کسانو له پروتستان کلیسا سره تړاو درلود، که څه هم نور هېوادونه په خپل نفوس کې د عیسویانو لوړه سلنه لري. په ۲۰۲۰ کال کې په متحده ایالاتو کې د دین سرشمېرنه چې د ۲۰۱۴ او ۲۰۲۰ کلونو تر منځ د دین د څېړنیزې مؤسسې له خوا تر سره شوه، وښوده چې د دغې ۷ کلنې فاصلې/ واټن تر منځ د امریکا ۷۰ سلنه وګړي عیسویان وو. په ۲۰۲۰ کال کې د پيو د څېړنیز مرکز له خوا شوې نظر پوښتنې له مخې ۶۵ سلنه لوی عمر لرونکو کسانو ځانونه مسیحیان معرفي کړي. هغوی په ۲۰۱۵ کال کې ۷۵ سلنه، په ۲۰۱۴ کال کې ۷۰.۶ سلنه، په ۲۰۱۲ کې ۷۸ سلنه، په ۲۰۰۱ کال کې ۸۱.۶ سلنه او په ۱۹۹۰ کال کې ۸۵ سلنه وو. نږدې ۶۲ سلنه ګډون کوونکي په نظر پوښتنه کې ادعا کوي چې د کلیسا د ټولنې غړي وي. د امریکا د متحده ایالاتو مدرن رسمي شعار «په خدای باور لرو» لکه څنګه چې د ۱۹۵۶ کال په قانون کې د ولسمشر ډوایټ. ډي. اېزونهاور له خوا لاسلیک شوی و رامنځته شو. دا عبارت د لومړي ځل لپاره په ۱۸۶۴ کال کې د متحده ایالاتو پر سيکو راڅرګند شو. [۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲]
د پروتستانو ټولې طبقې د ټول نفوس ۴۸.۵ سلنه برخه جوړوي، چې پروتستانیزم په هېواد کې د عیسویت تر ټولو عام ډول او په متحده ایالاتو کې د ډېری وګړو مذهب جوړوي، حال دا چې کاتولیک کلیسا په خپله د ۲۲.۷ سلنه نفوس له لرلو سره په دې هېواد کې د مسیحیت تر ټولو لوی ډول دی، که چېرې پروتستان د دې پر ځای چې یو واحد مذهب وګڼل شي په بېلابېلو مذهبونو ووېشل شي دا په کې یو انفرادي مذهب دی. د هېواد دویمه لویه کلیسا او یوازینی لوی پروتستان مذهب د سویلي بپتسما کنوانسیون دی. د ختیځو عیسوي فرقو تر منځ څو ختيځې ارټوډوکس کلیساوې او ختیځه ارټوډوکس کلیسا شته دي چې په متحده ایالاتو کې له یو مېلیون څخه لږ پیروان لري یا د ټول نفوس ۰.۴ سلنه برخه جوړوي. مسیحیت د متحده ایالاتو په ټولو ایالاتونو او سیمو کې غالب دین دی. دې دین ته راګرځېدل د کوریایانو، چینایانو او جاپانیانو تر منځ د پاموړ زیات شوي. په ۲۰۱۲ کال کې د دغه ټولنې د مسیحیانو سلنه په ترتیب ۷۱، ۳۰ او ۳۷ سلنه وه. [۱۳][۱۴][۱۵][۱۶]
عیسویت هغه مهال په امریکا کې معرفي شو کله چې په ۱۶مه او ۱۷مه پېړۍ کې د لومړي ځل لپاره د اروپایانو مستعمره شوه. مهاجرت د مسیحیانو شمېر زیات کړ. متحده ایالات د خپل رامنځته کېدو له مهال راهیسي د بېلابېلو سرچینو له خوا یو پروتستان ملت بلل کېږي. کله چې «غیر مذهبي» او «غیرتړلې» کټګورۍ د احصایوي موخو لپاره په مذهبي کټګورۍ کې شاملې شوې، پروتستېزم په تخنیکي توګه نور د اکثریت مذهبي کټګوري نه ده. په هر حال دا د امریکایانو د ډېروالي لومړنۍ پایله ده، لکه څنګه چې د پرتستان مذهب امریکایان له هېڅ دین سره تړاو نه لري، خو نه دا چې د غیر پروتستاني مذهبي تړاوونو پایله وي او پروتستانیزم تر ډېره په متحده ایالاتو کې د عیسوي امریکایانو او هغه ډله امریکایانو تر منځ چې خپل مذهبي تړاو اعلاموي په اکثریت یا غالب ډول پاتې شوی. نن ورځ په متحده ایالاتو کې ډېری عیسوي کلیساوې یا اصلي پروتستان، انجیلي پروتستان یا کاتولیک دي. [۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]
عیسوي فرقې په متحده ایالاتو کې معمولاً په درېیو لویو ډلو وېشل کېږي: انجیلي پروتستانتیزم، د اصلي کرښې پروتستانتیزم او کاتولیک کلیسا. همدارنګه عیسوي مذهبي فرقې هم شته چې په دغه هېڅ یوه ډله کې نه راځي، لکه ختيځ ارټوډوکس او مشرق اورټوډوکس، خو هغوی ډېر کوچني دي.
یوه سروې چې په ۲۰۰۴ کال کې په متحده ایالاتو کې تر سره شوې د دغو ډلو سلنه داسې ښيي؛ چې ۲۶.۳ سلنه (انجیلي)، ۲۲سلنه (کاتولیک) او ۱۶ سلنه (د اصلي کرښې پروتستان) دي. د متحده ایالاتو د احصایې لنډیز د یوې مطالعې پر بنسټ چې په ۲۰۰۱ کال کې تر سره شوې، د لوی عمر لرونکو په خپله ژبه د هغوی مذهبي هویت د همدې ډلو سلنه ۲۸.۵ (انجیلي)، ۲۴.۵ (کاتولیک) او ۱۳۹ سلنه (اصلي پروتستان) دي. [۲۳][۲۴]
په لومړنۍ کارونه کې د اصلي کرښې اصطلاح له انجیلي اصطلاح سره په تضاد کې ده.
د دین د معلوماتو/ډېټا ارشیف (ARDA) د اصلي کلیسا د غړو شمېر ۲۶۳۴۴۹۳۳ ښیي چې په مقابل کې یې ۳۹۹۳۰۸۶۹ د پروتستان کلیسا انجیلي غړي شته. داسې شواهد شته چې د اصلي فرقو په پرتله د انجیلي کلیساوو په غړیتوب کې بدلون شته دی. [۲۵][۲۶]
لکه څنګه چې په لاندې جدول کې ښودل شوي دي، ځینې فرقې له ورته نومونو او تاریخي اړیکو سره د انجیلي او اصلي کرښې له ډلې سره په پام کې نيول کېږي.
پروتستان: د اصلي کرښې پروتستان د انجیلي کلیسا پر وړاندې او انجیلي کلیسا د دودیزې تورې کلیسا پر وړاندې | ||||
کورنۍ: | په متحده ایالاتو کې سلنه (٪)[۲۷] | مثالونه: | ډول: | د نفوس سلنه (٪) |
ادونتیزم | ۰.۶٪ | د اوومې ورځې د ادونتیستتانو کلیسا | انجیلي عیسویت | ۰.۵٪ |
انګلیکان | ۱.۳٪ | د پادریانو کلیسا | اصلي کرښه | ۰.۹ ٪ |
انګلیکان | ۱.۳٪ | په شمالي امریکا کې د انګلیکان کلیسا | انجیلي | <۰.۳٪ |
باپټېست | ۱۵.۴٪ | د سویلي باپټېست کنوانسیون | انجیلي | ۵.۳٪ |
باپټېست | ۱۵.۴٪ | خپلواکه باپټېست کلیسا انجیلي، | انجیلي | ۲.۵٪ |
باپټېست | ۱۵.۴٪ | په متحده ایالاتو کې امریکايي باپټېسته کلیسا | اصلي کرښه | ۱.۵٪ |
باپټېست | ۱۵.۴٪ | د متحده ایالاتو د باپټېست هېوادنی کنوانسیون | توره کلیسا | ۱.۴٪ |
د ګرایان کنګرې کلیسا | ۰.۸٪ | د عیسی متحده کلیسا | اصلي کرښه | ۰.۴ ٪ |
ملګري ( کوئیکران ) | <۰.۳٪ | د ملګرو عمومي کنفرانس | اصلي کرښه | <۰.۳٪ |
د سپېڅلتیا غورځنګ | ۰.۸٪ | د ناصریانو کلیسا | انجیلي | ۰.۳٪ |
لوتریانیزم | ۳.۵٪ | په امریکا کې د لوتریانیزم انجیلي کلیسا | اصلي کرښه | ۱.۴٪ |
لوتریانیزم | ۳.۵٪ | د لوتریانیزم کلیسا –د میسوري شورا | انجیلي | ۱.۱٪ |
مېتوډېست | ۴.۶٪ | د مېتوډېست متحده کلیسا | اصلي کرښه | ۳.۶ ٪ |
مېتوډېست | ۴.۶٪ | د افریقايي مېتوډېستانو پادري کلیسا | توره کلیسا | ۰.۳٪ |
غیر مذهبي عیسویت | ۶.۲٪ | غیر فرقهيي انجیلي مسیحیت | انجیلي | ۲.۰٪ |
غیر مذهبي عیسویت | ۶.۲٪ | فرقهيي انجیلي مسیحیت | انجیلي | ۰.۶ ٪ |
پنتیکاتیزم | ۴.۶٪ | د خدای اسامبلې | انجیلي | ۱.۴٪ |
پنتیکاتیزم | ۴.۶٪ | په عیسویت کې د خدای کلیسا | توره کلیسا | ۰.۶٪ |
پرسبیترینیزم / کالوینیزم | ۲.۲٪ | کلیسا په متحده ایالاتو کې د پرسبیترینیزم | اصلي کرښه | ۰.۹٪ |
پرسبیترینیزم /
کالوینیزم |
۲.۲٪ | کلیسا په امریکا کې پرسبیترینیزم | انجیلي | ۰.۴٪ |
استعادیه | ۱.۹٪ | د مسیح کلیسا | انجیلي | ۱.۵٪ |
استعادیه | ۱.۹٪ | د مسیح مرییان/مریدان | اصلي کرښه | < ۰.۳٪ |
انجیلیزم یو پروتېستاني عیسوي غورځنګ دی. په معمولي کارونه کې د اصلي کرښې اصطلاح له انجیلي سره په ټکر کې ده. ډېری پلویان یې د انجیلي کلیدي ځانګړنې لاندې موارد په ګوته کوي: د خپل شخصي دین بدلولو پر اړیتا (یا بېرته زېږېدلو باور) دانجیل ځینې څرګندونې سپېڅلي کتاب ته د لوړ صلاحیت او درناوي په هڅه کې دي او د عیسی (ع) پر مړینه او بېرته راژوندي کولو ټینګار لري. ډېوېډ بیبنګټون (David Bebbington) دا څلور ځانګړنې د دین بدلون، ګوندیمار، د سپېڅلي کتاب پالنه او د صلیب سېنټریزم نوم ورکړی او وايي چې دا په یوځای ډول څلورګوني لومړیتوبونه رامنځته کوي چې د انجیلیزم بنسټ جوړوي. [۲۸][۲۹]
{{citation}}
: External link in |خونديځ تړی=
(help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف=
ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی=
ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف=
ignored (help)
{{cite web}}
: External link in |خونديځ تړی=
(help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف=
ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی=
ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف=
ignored (help)