Llallawa

Llallawa
Llallawa
Rafael Bustillo Wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Buliwya
Tinkurachina siwikuna 18° 25' 0 S, 66° 37' 60 W
Suyu P'utuqsi
Pruwinsya Rafael Bustillo pruwinsya
Munisipyu Llallawa munisipyu
Simikuna qhichwa simi, aymara simi, kastilla simi, hukkuna
Runakuna 20.065 (2001)
Runa ñit'inakuy - runa / km²
Hallka k'iti kanchar - km²
Hanaq kay 3.876 m
Kuraka Juan Taquichiri Jimenez (2007)
Kamasqa wata
Karu rimay yupay
Pacha suyu UTC-4
Qhichwa simipi llika tiyanan [www.]
Kastilla simipi llika tiyanan [www.]

Llallawa (kastilla simipi: Llallagua) nisqaqa huk buliwyanu llaqtam, P'utuqsi suyupi, Rafael Bustillo pruwinsyapi, Llallawa munisipyup uma llaqtanmi.

Llallawa llaqtaqa Unsiya llaqtap (pruwinsyap uma llaqtanpa) chinchayninpi, chaymanta 7 km karum, Chukiyapu llaqtamantataq 300 km karum, uralanpi, Ururu llaqtamanta 100 km karum, chinchay kuntinpi. Chaymanta huk mana sinchichasqa ñanpi huk 5.000 m hanaq q'asanta purimunchik.

Allpa saywachi

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Llallawa llaqtaqa mama quchap hawanmanta 3.800 m aswan hanaqmi. Llaqtap k'itipiqa iskaynintin urqum, Llallawa nisqam ("ñuñu", "chuchu" niyta munaqsi). Llaqtaqa puna nisqa sallqa suyupim, wata kuskanchaku llaphinqa 10 °C, wata kuskanchaku para yakunqa 400 mm.

Llallawa k'itipiqa Tiksimuyuntinpi lliwmanta aswan hatunsi chayanta qhuyakunam karqan. Chaypis chayanta qhapaq nisqa Simón I. Patiño sutiyuq runas ancha qhapaq ruruchinantas kamarqan. Buliwya pachakutiypi chay qhuyakunatas mamallaqtachaspa sapsicharqanku. Chay qhuya ch'usaqchasqa kaptinsi, 1980 watakunapi chayantap Tiksimuyu chanin ancha pisichasqa kaptinsi Buliwya mama llaqta chay qhuyakunataqa wichq'arqan, huk pisilla qhuyakunata hukllapaqchaspa. Chaymantapacha runakuna mana llamk'ayniyuq kaspa karuman purinmi. Huk runakunataq qhuyakunapi chanyantataraqmi maskachkan. Runa huchhaykamaqa 1992 watapi 31.474 runakunas Llallawapi kawsachkarqan, 2001 watapi 29.472 runas, 2006 watapitaq 27.700 runachá. Llallawa munisipyu kawsaq runakunap kuskanchaku kawsay mit'anqa 58,2 watam, chunka pichqayuqmanta aswan watayuq kaqkunap ñawinchay qillqay atiq puqtuynintaq 83%.

Llaqtapi paqarisqa

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Hawa t'inkikuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Wallqanqa (P'utuqsi) P'utuqsi suyu Unancha (P'utuqsi)
Uma llaqta: P'utuqsi
Pruwinsyakuna: Alonso de IbáñezAntonio QuijarroBernardino BilbaoCharkasChayantaCornelio SaavedraDaniel CamposEnrique BaldiviesoJosé María LinaresModesto OmisteChinchay ChichasChinchay LipisRafael BustilloUrin ChichasUrin LipisTomás Frías
Munisipyukuna (uma llaqtakuna): Akasyu (Akasyu) •Arampampa (Arampampa) • Atucha (Atucha) • Betanzos (Betanzos) •Ch'aki (Ch'aki) • Chayanta (Chayanta) • Chuqi Uta (Chuqi Uta) • Ismuruku (Ismuruku) • Llallawa (Llallawa) • Llika (Llika) • Muhiniti (Muhiniti) • P'utuqsi (P'utuqsi) • Puna (Puna) • Puquqwata (Puquqwata) • Purqu (Purqu) • Qaysa "D" (Qaysa "D") • Qhariphuyu (Qhariphuyu) • Qimis (Qimis) • Quchas (Quchas) • Qulcha "K" (Qulcha "K") • Qullqichaka (Qullqichaka) • Qutaqayta (Qutaqayta) • Rawilu (Rawilu) • Sakaka (Sakaka) • San Agustín (San Agustín) • San Pawlu Lipis (San Pawlu Lipis) • San Pedro de Buena Vista (San Pedro de Buena Vista) • Taqupampa (Taqupampa) • Tawa (Tawa) • Tinkipaya (Tinkipaya) • Tumawi (Tumawi) • Tupisa (Tupisa) • Turu Turu (Turu Turu) • Unsiya (Unsiya) • Uquri (Uquri) • Urmiri (Urmiri) • Villazón (Villazón) • Witichi (Witichi) • Yuqalla (Yuqalla)
Amachasqa sallqa suyukuna: Eduardo Abaroa anti fauna mama llaqta risirwaTuru Turu mamallaqta parki
Urqukuna: AraralBoneteBravoChiwanaHuriqiIrruputunkuIsqalaJuriqiJurqaraKañapaLikankawurLinsurLipisLuksurLurumayuMichinaMichinchaMusuq PachaNellyP'utuqsi urquPampa LuxsarPaquniParumaPutanaQaqillaQhawanaQitinaQ'umirquchaSan AgustínSanta IsabelSanuryaSapaliriSarapuruSayrikapurSilalaSuniqiraSuri PhuyuTapakilchaTintiTuqurpuriUllawiUlqaUturunkuWayaqiWilamaYana UrquYumya - Wallakuna: Buliwyap Kunti WallanChichas wallaLipis wallaLos Frailes walla
Quchakuna: Asnaq quchaChallwiri kachi quchaChallwiri q'umir quchaHatun WayllaquchaKalina quchaKari Kari quchakunaKañapa quchaKhara quchaLurumayu quchaPukaquchaQ'illuquchaQ'umirquchaQhusi quchaQurutu quchaUkhuquchaUyuni kachi quchaWayaqi quchaYuraqqucha
Mayukuna: Caine mayuIsmuruku mayuKiyaka mayuPilkumayuSan Pidru mayuTuruncha mayuWitichi mayu
Karu puriy: Anchanchu Wayq'uChallwawat'aKilla QhichwaPaqariy IntiQhari Wayq'uSach'a RumiSalvador Dalí ch'in pachaSiluli ch'in pacha
Runa llaqtakuna: AymaraQhichwaWaraniyi
Simikuna: aymarakastillaqhichwawaraniyi
Mawk'a llaqtakuna: LaqayaUrunquta
Wallqanqa (Buliwya) Suyukuna (Buliwya) Unancha (Buliwya)
 Beni ·  Chuqichaka ·  Chuqiyapu ·  Pando ·  P'utuqsi · ·  Quchapampa ·  Santa Krus ·  Tarija ·  Uru Uru