पूर्विरागः | |
---|---|
आरोहणम् | स रे ग म प ध नि स |
अवरोहणम् | स नि ध प म ग म ग रे स |
थाट् | पूर्वि |
समयः | प्रातः ४ तः ६ वादनपर्यन्तम् |
पक्कड(छायास्वराः) | म प ध प, म प म ग रे ग- म ग रे स |
पूर्विरागः (Purvi/Poorvi Raga) हिन्दुस्तानीशास्त्रीयसङ्गीतस्य कश्चन प्रसिद्धः रागः भवति । पूर्वि थाटस्य जनकरागः भवति । पूर्वाङ्गप्रधानः रागः भवति । अस्य रागस्य वादिस्वरः गान्धारः (ग) भवति । संवादिस्वरः निषादः (नि) भवति । सम्पूर्णजात्यासहितः भवति । मध्यमौ स्वरौ भवतः तथापि शुद्धमध्यमस्य प्रयोगं योग्यप्रमाणे स्थापयितव्यं भवति । अन्यथा रागसौन्दर्यस्य नाशः स्यात् । शाश्त्रीयसङ्गीतस्य सन्दर्भे करुणरसस्य तथा विप्रलम्भशृङ्गारस्य अभिव्यक्तिः भवति । अस्य रागस्य प्रशस्तकालः सायङ्कालः भवति । सन्धिप्रकाशकः रागः भवति ।
निद्रालसा गात्रपटेन युक्ता
कान्तं स्मरन्ती विरहप्रपूर्णा।
सौन्दर्यलावण्यकलामयाक्षी
सा पूरवी शेषदिने तुरिये॥
प्रातः ४ तः ६ वादनपर्यन्तं प्रशस्तकालः भवति।