Atena Aleja

Atena i sova

Aleja (grč. Ἀλέα) je bio epitet koji se u drevnoj grčkoj Arkadiji koristio za grčku božicu Atenu, odnosno, pod čijim imenom joj je sagrađen hram u gradovima kao što su Alea, Mantineja i Tegea.^[1][2] Alea je ispočetka bila samostalno božanstvo, ali se njen kult postepeno stopio s kultom božice Atene.^[3]

Kult

Atena Alea je najpoznatija po hramu koji je u Tegei, prema predaji, sagradio Alej, sin Afidin.^[4] Taj je hram spaljen godine 394. pne., a novi je sagradio Skopas, pri čemu je korištenje dorskog reda hram učinilo najimpozantnijim na cijelom Peloponezu.^[5] Statua božice, koju je Endoj bio napravio od slonovače, je kasnije odvedena u Rim od strane Augusta kako bi ukrasila Augustov forum.^[6] Hram Atene Alee je također bio poznat i kao azil, te su tamo zapisana imena mnogih znamenitih osoba koje su u njemu pronašle utočište.^[7]

Svećenica Atene Alee u Tegei je uvijek bila djevica, a službu je vršila sve dok ne bi došla u pubertet.^[8]

Izvori

1. Schmitz, Leonhard (1867). „Alea”. u: William Smith. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. Boston: Little, Brown and Company. pp. 108-109.  „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2008-06-04. Pristupljeno 2009-03-16. 
2. Pauzanija, Opis Grčke viii. 23. § 1, 9. § 3, ii. 17. § 7
3. Jost, Madeleine (1996), „Arcadian cults and myths”, Hornblower, Simon, Oxford Classical Dictionary, Oxford: Oxford University Press 
4. Pauzanija, Opis Grčke viii. 4. § 5
5. Meyer, Gesch. der bildend. Künste ii. p. 99, &c.
6. Pauzanija, Opis Grčke viii. 45. § 4, 4 § 1 and 2, 47. § 1
7. Pauzanija, Description of Greece iii. § 6, ii. 17. § 7, iii. 7. § 8
8. Pauzanija, Opis Grčke viii. 47. § 2

Vanjske veze

• Temple of Athena Alea at Tegea at the Athena Museum