Koordinate: 43° 34′ 32" SGŠ, 21° 02′ 22" IGD
Donja Crnišava je naselje u Srbiji u opštini Trstenik u Rasinskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 410 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 498 stanovnika).
Selo je staro srednjevekovno naselje i čini se da kroz celu prošlost nije bilo bez stanovništva. Pominje se 1476. i 1559. godine, sa 13 kuća.
Stara lokacija bila je na desnoj strani Crnišavske reke, na osojnom delu atara, pa je u prošlosti naselje preseljeno na prisojnu, dosta strmu stranu između Belog brda i Tiganjca. Kasnije je naselje postepeno preseljavano sa jedne i druge strane puta bliže levoj obali Crnišavske reke, na povoljniju lokaciju.[1]
Donja Crnišava se nalazi jugoistočno od Trstenika, na 7 kilometara udaljenosti. Naselje je zbijenog drumskog tipa na levoj strani srednjeg toka Crnišavske reke. Prostire se u visinskoj zoni od 185 do 224 metara, u podnožju Belog brda (323m) i Koznika (413m). Pruža se pravcem severoistok-jugozapad.[1]
Graniči se sa atarima sela: sa istoka Donjim Ribnikom, sa juga Kamenjačom i Jasikovicom, sa zapada Gornjom Crnišavom i Očacima, a sa severa Gornjim Ribnikom. Čine ga pet zaseoka, sa rodovskim imenima, ali nisu striktno odvojeni (međusobno se dodiruju): Aleksići, Bzenići, Andrići, Džopalići i Veljkovići.
Zabeleženo je 1834. godine da je ovo selo bilo među tri sela trsteničkog kraja sa najvećom proizvodnjom grožđa.
Zemljište, po geološkom sastavu, je, neogeni jezerski sediment, a po pedološkom sastavu smonica. U neogenim jezerskim sendimentima (Crnišavsko-Čairska peščana serija) javljaju se tanki troslojci uglja, naslage bituminoznih škriljaca i nalazišta polutečne bitumije (asfalta) u potoku Jovinac.[2]
Smeštaj atara sela je između većih uzvišenja, koja ih štite od jačih udara vetra, uslovljavaju nešto blažu klimu, što se povoljno odražava na voće i vinograde.
U naselju Donja Crnišava živi 344 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,5 godina (41,8 kod muškaraca i 47,4 kod žena). U naselju ima 126 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,25.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [4]
|
|
m |
|
|
ž |
? |
3 |
|
|
1 |
80+ |
2 |
|
|
6 |
75-79 |
7 |
|
|
10 |
70-74 |
12 |
|
|
26 |
65-69 |
19 |
|
|
23 |
60-64 |
12 |
|
|
9 |
55-59 |
10 |
|
|
10 |
50-54 |
18 |
|
|
9 |
45-49 |
22 |
|
|
18 |
40-44 |
19 |
|
|
9 |
35-39 |
8 |
|
|
19 |
30-34 |
7 |
|
|
3 |
25-29 |
19 |
|
|
9 |
20-24 |
13 |
|
|
9 |
15-19 |
17 |
|
|
15 |
10-14 |
7 |
|
|
6 |
5-9 |
9 |
|
|
10 |
0-4 |
9 |
|
|
5 |
prosek |
41.8 |
|
|
47.4 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
Broj domaćinstava
|
90
|
102
|
121
|
139
|
126
|
135
|
126
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
Broj domaćinstava
|
30
|
23
|
22
|
12
|
23
|
10
|
4
|
1
|
1
|
-
|
3.25
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
Broj domaćinstava
|
188
|
59
|
117
|
9
|
3
|
-
|
176
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
Broj domaćinstava
|
17
|
114
|
43
|
2
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
Muški
|
96
|
19
|
-
|
-
|
47
|
-
|
3
|
14
|
1
|
-
|
Ženski
|
49
|
15
|
-
|
-
|
23
|
-
|
-
|
2
|
2
|
-
|
Oba
|
145
|
34
|
-
|
-
|
70
|
-
|
3
|
16
|
3
|
-
|
Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
Muški
|
-
|
4
|
1
|
1
|
1
|
1
|
-
|
-
|
4
|
Ženski
|
2
|
2
|
-
|
2
|
1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Oba
|
2
|
6
|
1
|
3
|
2
|
1
|
-
|
-
|
4
|
- ↑ 1,0 1,1 Momčilo R. Todosijević, Podgočka naselja trsteničkog kraja, Narodna biblioteka "Jefimija", Trstenik 2008, str. 299.
- ↑ Momčilo R. Todosijević, Podgočka naselja trsteničkog kraja, Narodna biblioteka "Jefimija", Trstenik 2008, str. 300.
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7