Gabriel Over the White House
| Gabriel Over the White House | |
|---|---|
| Režija | Gregory La Cava |
| Producent | Walter Wanger William Randolph Hearst |
| Scenario | Carey Wilson Bertram Bloch |
| Predložak | Gabriel over the White House; autor: T.F. Tweed |
| Uloge | Walter Huston Karen Morley Franchot Tone |
| Muzika | William Axt |
| Fotografija | Bert Glennon |
| Montaža | Basil Wrangell |
| Distribucija | Metro-Goldwyn Mayer |
| Datum(i) premijere | 31. 3. 1933
|
| Trajanje | 86 min. |
| Zemlja |  Sjedinjene Države |
| Jezik | engleski |
| Budžet | 232.400 $[1] |
Gabriel Over the White House (sh. Gabrijel iznad Bijele kuće) je američki crno-bijeli film snimljen 1933. u režiji Gregoryja La Cave poznat kao jedan od po političkom angažmanu najeksplicitnijih hollywoodskih ostvarenja svog doba, ali i po veličanju fašizma, odnosno kontroverzama koje traju do današnjih dana.
Temelji se na istoimenom romanu britanskog književnika i aktivista Thomasa Frederica Tweeda i prikazuje SAD u bliskoj budućnosti, kada se još nisu oporavile od Velike depresije. Protagonist, koga glumi Walter Huston, je Judson Hammond, predsjednik SAD izabran kao marioneta bogatih industrijalaca i bankara koji doživi prometnu nesreću te nakon buđenja iz kome doživljava potpunu političku transformaciju. Radnja prikazuje kako koristi svoje predsjedničke ovlasti kako bi sproveo dalekosežne društvene i ekonomske reforme, te, kako na pokušaj opoziva od strane Kongresa reagira njegovim raspuštanjem, suspendiranjem Ustava, zavođenjem izvanrednog stanja i prijekih sudova koji provode masovne likvidacije gangstera i drugih državnih neprijatelja.
Gabriel je snimljen za vrijeme predsjedničkih izbora 1932. godine, odnosno neposredno pred dolazak Franklina Roosevelta na vlast. Producenti Walter Wanger i William Randolph Hearst su bili vatreni Rooseveltovi pristaše, te su budućem predsjedniku čak dali scenarij na uvid, nakon čega se on o njemu izjasnio povoljno. Film je nakon Rooseveltove inauguracije svečano prikazan u Bijeloj kući i često se tumačilo da je njegov sadržaj svojevrsni pledoaje za Rooseveltovu politiku New Deala, odnosno sugestije kako bi ona mogla biti još radikalnija.
Film je, usprkos predsjednikove popularnosti, izazvao kritike od strane od tradicionalno lijevih i prema Rooseveltu inače sklonih časopisa, s obzirom da fiktivni američki predsjednik u njemu, zapravo, zavodi diktaturu i koristi metode koje se vezuju uz totalitarne režime. Zbog toga je, a pogotovo nakon drugog svjetskog rata pao u zaborav; to se tumači nastojanjem Hollywooda da izbriše tamne strane svoje historije, odnosno pozitivan tretman institucija, ideologija i metoda nespojivih sa načelima liberalne demokracije.
- Walter Huston ... Predsjednik Judson Hammond
- Karen Morley ... Pendola Molloy
- Franchot Tone ... Hartley Beekman, predsjednikov sekretar
- Arthur Byron ... Jasper Brooks - državni sekretar
- Dickie Moore ... Jimmy Vetter
- C. Henry Gordon ... Nick Diamond
- David Landau ... John Bronson
- Samuel S. Hinds ... Dr. Eastman (na špici kao Samuel Hinds)
- William Pawley ... Borell
- Jean Parker ... Alice Bronson
- Claire Du Brey ... Bolničarka (navedena kao Claire DuBrey)
- ↑ Bernstein p434
- Alter, Jonathan (2007). The Defining Moment: FDR's Hundred Days and the Triumph of Hope. New York: Simon and Schuster. str. 432. ISBN 0-7432-4601-2.
- Bernstein, Matthew (2000). Walter Wanger, Hollywood Independent. Minneapolis: University of Minnesota Press. str. 488. ISBN 0-8166-3548-X.
- Clute, John; John Grant (1999). The encyclopedia of fantasy. New York: Macmillan. str. 1079. ISBN 0-312-19869-8.
- Goldberg, Jonah (2009). Liberal Fascism: The Secret History of the American Left, from Mussolini to the Politics of Change. New York: Random House, Inc.. str. 503. ISBN 0-7679-1718-9.
- Gabriel Over the White House na sajtu IMDb