Milan Zloković
Milan Zloković (Trst, 6. aprila 1898. - Beograd, 29. maja 1965.), bio je srpski i jugoslavenski arhitekt. Pohađao Visoku tehničku školu u Grazu i Tehnički fakultet u Beogradu, gdje je diplomirao 1921. godine. Specijalizirao je na Visokoj umjetničkoj školi u Parizu. Predavao na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu od 1950. godine. Zaslužan je za promjenu pravca razvitka beogradskog Arhitektonskog fakulteta prema modernoj arhitekturi. Tih vremena fakultet je još uvijek bio u tradiciji eklektičke klasicističke i srpsko-bizantske arhitekture.
Pripadao je prvom naraštaju beogradskih modernista, tzv. beogradskoj modernoj. Počeo je projektovanjem malih željezničkih stanica, sa elementima Moderne arhitekture. Godine 1923. dobio je drugu nagradu za Paviljon Cvijeta Zuzorić. Godine 1925. godine nagrađen je na konkursu za Jugoslavenski paviljon u Philadephiji.
Njegova ostvarenja su:
- Stambene zgrade u Rankeovoj ulici na br. 4, 11,12, 1926. – 1928. godine
- Stambena zgrada u Sinđelićevoj 24, 1928. godine
- Narodne banke u Sarajevu. Taj objekat proglašen je za nacionalni spomenik BiH[1]
- Hotel Žiča u Mataruškoj banji, 1931. – 1933. godine
- Pansion dr. Karajovića u Mataruškoj banji, 1932. godine
- Kuća Dragutinovića u Zemunu, 1928. – 1929. godine
- Gradska kuća za porodicu Zaborskih u Dalmatinskoj u Beogradu, 1929. – 1930. godine
- Dom trgovačko-industrijske komore u Skoplju, 1933. – 1935. godine
- Zgrada OPEL-a u Beogradu, 1931. godine
- Vila industrijalca Šterića na Dedinju, 1932. godine
- Dječija klinika u Beogradu, 1933. - 1940. godine
- Carinarnica u Kotoru, 1935. godine
- Osnovna škola u Jagodini, 1937. godine
- Zgrada FIAT-a u Beogradu, 1938. – 1942. godine
- Bolnica na Banjici (sa S. Kliskom), 1957. godine
- Učiteljska škola u Prizrenu (sa Đ. Zlokovićem), 1962. godine[2]
Radeći u konzervativnoj sredini, Zloković je gubio poslove zbog arhitektonskih opredjeljenja. U takvim uslovima bio je prinuđen na kompromise suprotne sopstvenim profesionalnim ubjeđenjima, poštujući zahtjeve svojih naručilaca. Iz tog razloga projektant radi i u drugim sredinama, poput Sarajeva i Skoplja, gdje je također prisiljen na određene kompromise.[1]
U Beogradu je 12. novembra 1928. godine osnovana »Grupa arhitekata modernog pravca« (GAMP), čiji su osnivači bili Milan Zloković, Branislav Kojić, Jan Dubovi i Dušan Babić. Grupa je osnovana da bi se putem izrade arhitektonskih projekata, njihovom realizacijom i javnim nastupima, zalagala za principe moderne arhitekture.
U periodu prije osnivanja »Grupe arhitekata modernog pravca«, bilo je više pokušaja prenošenja evropskih uzora racionalističke arhitekture, putem uprošćavanja i ukidanja historijskih elemenata na arhitektonskim objektima, uvođenjem funkcionalističkih principa u arhitektonsko projektovanje i unošenjem racionalizacije u konstruktivni i kompozicioni sklop zgrada. Međutim, te pojave su bile prisutne u arhitekturi sporadično i izolovano, jer u to vrijeme nije postojao organizirani pokret putem kojeg bi karakteristični elementi, činioci modernog arhitektonskog projektovanja, bili predstavljeni stručnoj arhitektonskoj javnosti. Kraj 1928. godine se može smatrati trenutkom kada se definitivno kristalizirao modernistički pokret, prije svega osnivanjem »Grupe arhitekata modernog pravca«, a potom i individualnim radom snažnih arhitektonskih ličnosti. Postojala je do 1934. godine.
- Milošević, Predrag (1997). Arhitektura u kraljevini Jugoslaviji (Sarajevo 1918 -1941).. Srpsko kulturno i prosvjetno društvo "Prosvjeta".
- ↑ 1,0 1,1 „Zgrada Narodne banke u Sarajevu”. Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 13. 9. 2016.[mrtav link]
- ↑ „Leksikon srpskih arhitekata -Milan Zloković”. Pristupljeno 13. 9. 2018.
- -Slobodan Maldini Beogradska moderna, 29. Maja 2009 Arhivirano 2012-03-13 na Wayback Machine-u