Vijetnamski kalendar
Vijetnamski kalendar je u suštini lokalizovana verzija kineskog kalendara, razlikuju se samo po tome što se u Vijetnamu koristi hanojska časovna zona umesto pekinške (koja je sat vremena ispred). To znači da će Vijetnamska nova godina (Tết) uglavnom biti na isti dan kao i Kineska nova godina, osim ako se ne umeša razlika u vremenu.
Kineski/vijetnamski kalendar je baziran na astronomskim osmatranjima, zbog čega je zavisan od lokalnog standardnog vremena. Severni (komunistički) Vijetnam je 8.8.1967. prešao iz zone UTC+8 u zonu UTC+7, što je u Južnom Vijetnamu primenjeno tek 1975., na kraju Vijetnamskog rata. Usled ove razlike, Severni i Južni Vijetnam su čuveni Tết 1968 proslavili u različite dane[1]. Efekt ove promene se video na primeru zimske kratkodnevice 1984. (21.12. u 16:21 po UTC[2]). Po hanojskom vremenu kratkodnevica je bila 21.12. u 23:21, a po pekinškom to je već bio 22.12. u 00:21.
Pošto 11. mesec kineskog/vijetnamskog kalendara mora sadržavati kratkodnevicu, Vijetnamci su za 11. mesec uzeli onaj u intervalu 23.11. - 21.12.1984., a Kinezi onaj sledeći, u periodu 22.12.1984.—20.1.1985. Zato je te 1985. Vijetnamska nova godina bila 21. januara/siječnja, a kineska 20. februara/veljače. Dva kalendara su se opet uskladila nakon što je u vijetnamski kalendar umetnut prestupni mesec u periodu 21.3.—19.4.
Drugi izvor razlike je u tome što je prvi dan lunarnog meseca po ovom sistemu onaj u kome se dogodi konjunkcija Sunca i Meseca (astronomski mlad Mesec). Tako je 2007. odgovarajaći mlad Mesec bio 17.2. u 23:15 po vijetnamskom vremenu, odn. 18.2. u 00:15 po kineskom; usled toga je 1. mesec u Kini počeo, i Nova godina došla, dan kasnije.
Od 1975. do 2100. samo su četiri slučaja kada Lunarna nova godina počinje u različite dane u Vijetnamu i Kini, dva su već navedena:
| Godina | Vijetnamska nova godina | Kineska nova godina |
|---|---|---|
| 1985 | 21. januar/siječnja | 20. februar/veljače |
| 2007 | 17. februar/veljače | 18. februar/veljače |
| 2030 | 2. februar/veljače | 3. februar/veljače |
| 2053 | 18. februar/veljače | 19. februar/veljače |
"Zec" iz kineskog zodijaka je u vijetnamskom zamenjen "mačkom". Tako, dete rođeno u kineskoj godini Zeca je takođe rođeno u vijetnamskoj godini Mačke (mèo/mão). Takođe, kineska "ovca" je zamenjena vijetnamskom "kozom" (doduše, na kineskom je ista reč za te dve životinje). "Vo" ili "krava" iz kineskog zodijaka se u vijetnamskog često smatra za vodenog bivola (sửu/trâu). Ostalih 9 životinja su istovetni u oba zodijaka.
- Kineski kalendar
- Tet ili Tết (Vijetnamska nova godina)
- ↑ http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/calendar/cal.pdf, pp. 29-30
- ↑ program Astronomy Lab 2
(na engleskom:)
- Vietnamese New Year and its customs
- Travel Essay about Tet by a Vietnamese-American
- Lunar New Year Arhivirano 2008-01-30 na Wayback Machine-u
- Tet Nguyen Dan from Vietnam Tourism[mrtav link]
- Asian-Nation: Têt, A Celebration of Rebirth
- Tết definition on VDict
- How to compute the Vietnamese calendar
- The Vietnamese new year is a time of symbolism, celebration and plenty Arhivirano 2008-06-28 na Wayback Machine-u
- Tet in Seattle (Photos Arhivirano 2009-02-11 na Wayback Machine-u)
- Videos: 10th Annual Vietnamese "Tet"Spring Parade in San Jose 02/18/2007 (and Photos Arhivirano 2007-10-15 na Wayback Machine-u) and 25th Annual Tet Festival in Little Saigon, California
