ပျေႃႇပွႆႇ၊ ဝဵင်း

ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ
ဝဵင်းၼႂ်းၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ
ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမျႅၼ်ႇမႃႇ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 20°35′N 96°4′E / 20.583°N 96.067°E / 20.583; 96.067ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 20°35′N 96°4′E / 20.583°N 96.067°E / 20.583; 96.067
မိူင်း	မျႅၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈတိူင်း	ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ယမႄးတိၼ်း
ၸႄႈဝဵင်း	ပျေႃႇပွႆႇ
ၼႃႈသုင်ပၢင်ႇလၢႆႇ	678 ထတ်း (207 မီႇတႃႇ)
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6.30)

ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ (မၢၼ်ႈ: ပျော်ဘွယ်မြို့), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Pyawpwe) ၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈယမႄးတိၼ်း၊ ၸႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇသေ၊ ပဵၼ်ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း တွၼ်ႈတႃႇၸႄႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်း တႃႈၵုင်ႈ-တႃႈလိူဝ်ႇသေ ပေႃးလုၵ်ႉၵႃႈတီႈ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၼႆ ၵႆယၢၼ် 208 လၵ်းသေ ပေႃးဝႃႈ တီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉၵႃး​ တႃႈၵုင်ႈ-တႃႈလိူဝ်ႇ ၼႆ တင်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈသေ ယၢၼ်ၵႆ 213 လၵ်းယဝ်ႉ။

ဢွင်ႈတီႈပထဝီႇ

ၸႄႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼႆႉ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇမၼ်းတိူဝ်ႉၸပ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယဝ်ႉ။ မီးသၼ်လွႆၼမ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ လွႆၸလူင်း၊ လွႆထူင်း၊ လွႆမူဝ်းၵွင်း၊ လွႆၶုၼ်ၼၢင်း၊ လွႆၵျႅတ်ႉတႄး၊ လွႆသပေႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးတီႈ တိၼ် သၼ်လွႆမိူင်းတႆးသေ မီးဝႆႉၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇမွၵ်ႈ 14 လၵ်း 15 လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း တီႈဢၼ်ယၢၼ်ၵႆႇ ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ မွၵ်ႈ 8 လၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီး လွႆၵျီႇၸွင်း၊ လွႆသျၢၼ်းၸၶၢၼ်း၊ လွႆဝႅတ်ႉဢဵၵ်ႉ (လွႆမူၼွၼ်း)၊ လွႆပသူဝ်းၽျူႇ၊ လွႆငၵႃႇ၊ တွင်ႇၽီႇလႃႇ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၶပ်ႉယႆၵၼ်ဝႆႉသေ မီးသၼ်လွႆ ဢၼ်တၢင်းယၢဝ်း မီးႁူၵ်းလၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွႆမိၼ်းလူဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် လွႆမိၼ်းၽူၺ်ႇ ႁွင်ႉ သၼ်လွႆမိၼ်းတေႇ ၼႆႉ မီးယၢၼ်ၵႆသၢမ်လၵ်း ၽၢႆႇႁွင်ႇ ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇသေ တီႈမုင်ႈတီႈယဵမ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်သႃႇယႃႇလီဝႆႉယဝ်ႉ။

ၼႃႈလိၼ်ၶႅၼ်ႈ ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼႆႉ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇမီး တိၼ်သၼ်လွႆမိူင်းတႆး၊ ၽၢႆႇတူၵ်းမီး ၸႄႈတွၼ်ႈမၵူၺ်းတေႃႇ ၸႄႈဝဵင်းၼၢတ်ႉမွၵ်ႉ၊ ၽၢႆႇႁွင်ႇမီး ၸႄႈဝဵင်းမဵၵ်ႉထိလႃႇ လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းတႃႇၸီႇ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ တၢင်းသဵင်ႈမီးၵႂႃႇ 260 လၵ်းပၼ်ႇမူၼ်းသေ ဢိူင်ႇၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ 29 ဢိူင်ႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈပီ 1959 ၼၼ်ႉ ၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈယမႄးတိၼ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းတိူဝ်းမၢး ၸႄႈဝဵင်းတၢတ်ႉၵူင်း ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ လႆႈၶိုၼ်းဢဝ် ဝၢၼ်ႈ 15 ဝၢၼ်ႈ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉ ၽွတ်ႈႁႅၼ်းပၼ်ယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတင်းၸႄႈဝဵင်း (သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ပီ 1949) ၼၼ်ႉဝႃႈ မီးမႃး 104,881 ၵေႃႉၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း မျူႇၼီႇၸီႇပႄႇပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း (သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ပီ 1953) ၼၼ်ႉဝႃႈ မီး 9503 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း တီႈၼိူဝ်ဝဵင်းၼၼ်ႉ ပေႃးလိူဝ်သေ ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႊ ၸၢဝ်း ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇယဝ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မူႇသလိမ်ႇမၢၼ်ႈၼမ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်သေ ဢၼ်ပဵၼ်ထုင်ႉမီးယူႇႁင်းၶေႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်း ယိၼ်းတေႃႇၵျီးသေ ၸၢဝ်းၵိူဝ်းယမ် ဢိတ်ႇသလၢမ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၵူၼ်းၶိူဝ်း မူႇသလိမ်ႇမၢၼ်ႈ မီးယူႇ 1500 ၼႆႉယဝ်ႉ။

သၢႆပိုၼ်း

ပေႃးၶိုၼ်းၽိုၼ်ႉတူၺ်း ပိုၼ်းလင်ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼႆ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ပီ 140 ၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇမီး ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၵွၼ်ႇ။ တီႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထုင်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ တီႈဢၼ်ဝဵင်းယမႄးတိၼ်းႁႃႈဝဵင်း ဝရီး၊ ပတ်ႉတ၊ ပွၵ်ႉဢၢႆႇ၊ မျူဝ်ႉလႃႉ ရမႄးတိၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တိူဝ်ႉၸပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပဵၼ် တီႈသၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်လႄႈ ပဵၼ်တီႈဢၼ် ၽူႈၸိူဝ်းၺႃးတၢမ်ႇၶုၼ်၊ ၽူႈၸိူဝ်းၵူဝ်တၢမ်ႇၶုၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပၢႆႈမႅပ်းဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵႆႉႁဵတ်း လွင်ႈဢမ်ႇလီ ၼမ်တိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီမိူင်း မျႅၼ်ႇမႃႇ 1186 (ပီၶရိတ်ႉ 1825) ပၢၼ် ပၵျီးတေႃႇၽယႃး ၼၼ်ႉ ၺွင်ႇယၢၼ်းမိၼ်းၵလေးၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇမၵ်းမၼ်ႈႁၢင်ႈၽႅၼ်လိၼ်ၼႆ ၽႅဝ်မႃးတီႈသၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၺွင်ႇယၢၼ်းသေ ၽိူဝ်ႇၽႅဝ်တီႈၼၼ်ႈ ယိူင်းၸူးတွၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇလီၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးတေလႆႈႁၢႆလၢႆၼႆသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢွင်ႈတီႈလီသိူဝ်းၸႂ် (မၢၼ်ႈ: ပျော်ဘွယ်ကောင်းသောဒေသ)သေ ပူင်ၶေႃႈပူင် တွၼ်ႈတႃႇ တင်ႈဝဵင်းမႂ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ ပျေႃႇပွႆႇ (မၢၼ်ႈ: ပျော်ဘွယ်) ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈတႄႇတင်ႈဝဵင်းၼႆႉပဵၼ် ဢူးမူင်ႇ ဢၼ်ၵေႃႉလႆႈၸုမ်ႈ သီႇရိဝုတ်ႉတပလ ၵေႃႉဢၼ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇဝဵင်းၺွင်ႇယၢၼ်း မိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၺွင်ႇယၢၼ်း ဢႃႇယုပႆႇတဵမ်ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၶဝ် မီးလင်ႇၵႃႇဝႃႈဝႆႉဝႃႈ (ဥ-ဩ-ရာ-သီ၊ ပျော်ဘယ်တည်၊ လူမည်ဦးမှုံ) ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼႆႉ မိူဝ်ႈပႆႇမီးတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်းၼၼ်ႉ မီးသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၸၢင်ႈၵႂႃႇလႆႈတၢင်း မိူင်းတႆးသေ ပဵၼ်တီႈဢၼ် လႅၵ်ႈလၢႆႈၵုၼ်ႇ ၶူဝ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇမိူင်းတႆးတႆးလႄႈ ၶူဝ်းဢွၵ်ႇပွတ်းတူၵ်းၽင်ႇမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ဝဵင်းၵၢင်ၵႅၼ် ဝဵင်းၵိုၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆဝဵင်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ႁဵတ်းတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်း တၢင်းလူတ်ႉၵႃးယဝ်ႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ လွင်ႈၵႃႉၶၢႆတၢင်း မိူင်းတႆး လႆႈယူပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉၸၢင်ႈၵႃႉၶၢႆၵႂႃႇမႃးလႆႈတင်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ တႃႈလိူဝ်ႇလႄႈ လွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵုၼ်ႇ မိူင်းမျႅၼ်ႇမႃႇ ပွတ်းတႂ်ႈ ပွတ်းၼိူဝ် ၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးယူႇယဝ်ႉ။

ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး

ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼႆႉ တူၵ်းၽၢႆႇထုင်ႉၾူၼ်ဢေႇလႄႈ ၶူဝ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁိူၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶဝ်ႈမၢၵ်ႇၼမ်ႉ မဵဝ်းဢွၵ်ႇတီႈၼႃႈလိၼ်ၾူၼ်ဢေႇၵမ်ႉၼမ်ၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ႈ၊ ၵုၺ် ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၾူၼ်ဢေႇလႄႈ လႆႈဢဝ်ၼမ်ႉတီႈၼွင် တီႈၽၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ သႂၢင်းသႂ်ႇသေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈယဝ်ႉ။ ၽၢႆဢွၵ်ႇ ယၢၼ်ၵႆႇဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ 8 လၵ်းၼၼ်ႉ မီး ၽၢႆၵူင်ႇမိၼ်း၊ တီႈႁိမ်းဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉ မီး ၽၢႆယႃႇမ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၽၢႆပျေႃႇပွႆႇ လႄႈ ၽၢႆၼွင်ဝတီး၊ သႂၢင်းဢဝ်ၼမ်ႉ ၵႃႈတီႈၽၢႆႇၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈယဝ်ႉ။ ၵုၺ်တႄႉ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈတီႈ ထုင်ႉယၼွင်ႇ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆ 7 လၵ်း ၽၢႆႇတူၵ်းဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထူဝ်ႇလိူင် တႄႉသွမ်ႈတီႈလိၼ် ဢၼ်လႆႈၼမ်ႉၽၢႆ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ သွမ်ႈၸွမ်းၶဝ်ႈ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ သွမ်ႈႁင်းမၼ်းယဝ်ႉ။ ထူဝ်ႇႁႄႉ တႄႉ သွမ်ႈတီႈထုင်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၼမ်ႉၽၢႆ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈၸႄႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ ဢၼ်လိုဝ်းလင်ၼႂ်းမိူင်းတႄႉ ပဵၼ် ၵိမ်းႁိပ်ႇမၢၵ်ႇဢုၼ်၊ ၵိမ်းၽႆး၊ ၸေႃႉ၊ မၢၵ်ႈထႆ၊ မိတ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၶူဝ်းတွင်း ၶူဝ်းလဵၵ်း ၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇတီႈ ဝ မိၼ်းတမ်း ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆႇ ႑ လိၵ်း ၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ ၼၼ်ႉလႄႈ တီႈဝၢၼ်ႈသျၢၼ်းၸု ဢၼ်မီးၽၢႆတူၵ်းဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ ယၢၼ်ၵႆႇ 6 လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိတ်ႈမိၼ်းတမ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်တႄႉ။ ယႃႇပု ဢၼ်ၵႃႈတီႈဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇတႃး ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆႇသၢမ်လၵ်း ၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်မၢၼ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ တေႃႇယၢမ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

သၢႆတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ

သၢႆတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇတႄႉ လိူဝ်သေတၢင်း တႃႈၵုင်ႈ၊ တႃႈလိူဝ်ႇယဝ်ႉ မီးသဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၸၢင်ႈၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းၼၢတ်ႉမွၵ်ႉ ဢၼ်မီးၽၢႆႇတူၵ်းဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ ယၢၼ်ၵႆ 40 လၵ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၵႂႃႇၸူးလႆႈ သူၺ်ႇလွင်ႇပူး၊ ၵျွၵ်ႉၶျႅတ်ႉ ဢၼ်မီး ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ယၢၼ်ၵႆႇ 12 လၵ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၵႂႃႇၸူးလႆႈ ဝၢၼ်ႈၵႂိၼ်း ဢၼ်မီးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ယၢၼ်ၵႆႇ 13 လၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းလိုဝ်းလင်

ၵွင်းမူး ၸိူဝ်းၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင် တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ ၵွင်းမူး ၵေႇတုမတီႇ ဢၼ်မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၵွင်းမူးမိၼ်းယႃႇမ ဢၼ် မိၼ်းၵျီးၺူဝ်ႇ ၵေႃႈတင်ႈမႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၵွင်းမူးသူၺ်ႇပျီႇတႃႇ ဢၼ်မီးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပႆႇတင်ႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၵွင်းမူးမျႃႉတဵင်းတၢၼ်ႇ ဢၼ်မီးၽင်ႇၶၢင်ႈတၢင်းလူတ်ႉၵႃး ၵႂႃႇမဵၵ်ႉထိလႃႇ ဢၼ်မီး ၸဵင်ႇႁွင်ႇၽၢႆႇတူၵ်း ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၵွင်းမူးၶုၼ်ၼၢင်းၵျူဝ်း ဢၼ်မီးတီႈတိၼ်သၼ်လွႆမိူင်းတႆး ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆႇတင်း ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇ မွၵ်ႈ 14 - ႑5 လၵ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၵွင်းမူးလွႆသပေႇ၊ ၵွင်းမူးၵျႅတ့်တႄးတွင်ႇ၊ ၵွင်းမူးတွင်ႇတေႃႇ၊ ၵွင်းမူးၸလူင်းတွင်ႇ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပွႆးလၢမ်းယႂ်ႇလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ပွႆးၽြႃးၵႃႈတီႈ ၵွင်းမူး ၸိူဝ်းမီးႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းၼၼ်ႉသေ ပၢင်ပွႆး ဢၼ်ယႂ်ႇယႂ်ႇလူင်လူင် ဢၼ်ၵိုၼ်းသေပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ် ပွႆးၵထိၼ်ႇၽုင်ႇ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပေႃး လိူၼ်သိပ်းသွင်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼႆႉ မီး ၽြႃးၵွင်းမူး၊ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ၊ လုမ်း၊ ၵၢတ်ႇၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉသေဢမ်ႇၵႃး မီးႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် မိူဝ်ႈ ပၢၼ်ပျီႇတေႃႇတႃႇ၊ မီး ႁူင်းယႃၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁူင်းယႃလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽၢႆမိၼ်းတႃးၵျီး လႄႈ ၽၢႆမူဝ်းၵွင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶိုၼ်းမႄးၵေႃႇၵုမ်းပၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ႁူင်းႁေႃၽုင်းဢူဝဵင်းတႄႉ ပဵၼ် ႁူင်းထမ်းၸႄႈလူင်သေ ပဵၼ်ၽွၼ်းလီ ၼၢႆးထိမ်း ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ်လိၼ် ဢူးမူင်ႇ ၵေႃႉဢၼ်တႄႇတင်ႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢင်းၵိတ်ႉၼၼ်ႉ ဢဝ်ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉၸုမ်းႁၢၼ်ၽၢႆသိုၵ်းၶေႃၶေႃ မႃးဝႆႉတီႈဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇယဝ်ႉ။ တီႈဢၼ်ပဵၼ် ဢွင်ႈလဵင်ႉမႃႉၸိူဝ်ႉလီ တွၼ်ႈတႃႇ တပ်ႉၸုမ်းႁၢၼ်ၽၢႆႇသိုၵ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိုတ်ႇဝႆႉ ႁိမ်းၸမ်ဝဵင်းမႃးယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ဝဵင်းပျေႃႇပွႆႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလင်းလင်ၸွမ်း ၵၢတ်ႇဝူဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၵႃႉဝူဝ်း ၸိူဝ်ႈလုၵ်ႉတီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၵႃႉဝူဝ်း မိူင်းမျႅၼ်ႇမႃႇ ပွတ်းတႂ်ႈပွတ်းၼိူဝ်လႄႈသင်ၼႆယဝ်ႉ။။ ^[1]

ၽိုၼ်ဢိင်

1. မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ (၇)၊ စာမျက်နှာ (၉၅)