ဢိၼ်းၸဵင်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်း

ၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇ
ၸႄႈဝဵင်း
ၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇ ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ
ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 16°54′15″N 96°05′59″E / 16.9041792°N 96.0996978°E / 16.9041792; 96.0996978ၵူဝ်ႇဢေႃးတိၼဵတ်ႉ: 16°54′15″N 96°05′59″E / 16.9041792°N 96.0996978°E / 16.9041792; 96.0996978
မိူင်း	မျၢၼ်ႇမႃႇ
ၸႄႈတိူင်း	တႃႈၵုင်ႈ
ဝဵင်း	ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ
ၸႄႈတွၼ်ႈ	ပွတ်းႁွင်ႇတႃႈၵုင်ႈ
ၼႃႈသုင်ပၢင်ႇလၢႆႇ[1]	46 ထတ်း (14 မီႇတႃႇ)
ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႃႈလိၼ်	MST (UTC+6.30)
မၢႆသူင်ႇလိၵ်ႈ	11011

ၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇ (မၢၼ်ႈ: အင်းစိန်မြို့နယ်), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Insein Township), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Zewaeng Inzaeng]) ၼႆႉ မီးဝႆႉပွတ်းႁွင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ၊ တီႈၼႂ်း ၸႄႈတိူင်းတႃႈၵုင်ႈ ယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇႁွင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇၼႆႉ မီး ၸႄႈဝဵင်းသူၺ်ႇပျီႇတႃႇ၊ ၽၢႆႇတူၵ်းမီး ၸႄႈဝဵင်းလႅင်ႇတႃႇယႃႇ၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇမီး ၸႄႈဝဵင်းမိင်ႇၵလႃႇတူင်ႇ၊ ၽၢႆႇၸၢၼ်းမီး ၸႄႈဝဵင်းမယၢၼ်းၵူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇၼႆႉ မီး ပွၵ်ႉ (႒႑) ပွၵ်ႉ၊ ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ (႓႓) ႁူင်း၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် မီး (႑႐) ႁူင်း လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် မီး (႕) ႁူင်းယဝ်ႉ။ တီႈၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ ၶွၵ်ႈၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် တီႈၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ဢၼ် ၶွၵ်ႈဢိၼ်းၸဵင်ႇ ဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢင်းၵိတ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၽြႃးႁိၼ်ၶၢဝ် ဢၼ်တၢင်းသုင် သုင်သေပိူၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၽြႃးၵျွၵ်ႉတေႃႇၵျီး (လေႃးၵၶျၢၼ်းတႃႇ ဢပယလႃႇပမုၼိ) ဢၼ် ပူဝ်ႇၶျူၵ်ႉၵျီးၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉ တင်ႈမႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၸၼ်ႉၸွမ်ထမ်ႇမ ၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇ ၼိတ်ႉၶျိၼ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်ထမ်ႇမမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးမေႃ ၽၢႆႇယႃႈယႃ (တႃႈၵုင်ႈ) လႄႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးမေႃၵေႃႇသၢင်ႈ တႃႈၵုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်ပဵၼ် တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈယႂႃႇမပရိတ်ယတ်ႉတိ ဢၼ်မီးတီႈ ဢိၼ်းၸဵင်ႇယႂႃႇမပွၵ်ႉတူၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ၶိုၼ်ႈလိၵ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ မိူင်းမၢၼ်ႈပတ်ႉပိုၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈလိၵ်ႈသေ ပဵၼ်တီႈၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇ ရႁၢၼ်းဢႃႇၸႃႇၼီႇ တီႈၼိူင်ႈယဝ်ႉ။ ၵျွင်းဢႃႇလိင်ႇႁႃႈၸၼ်ႉ ဢၼ်မီးတီႈ ၸေႃႇပႂႃးၵျီးၵူင်း တီႈၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉၶဵင်ႇမုင်ႈယဵမ်ႈလူင်သေဢေႃႈ။ ၵူႈပီၵူႈပီ ပေႃးပီမႂ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇမႃး ယၢင်းၽိူၵ်ႇၶဝ်ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးတၢင်ႇၸွမ်ပိဝ် တီႈၼႂ်းဝၢင်းၵျႂင်းၼၼ်ႉသေ မီးပၢင်ပွႆး ၸဵတ်းဝၼ်းၸဵတ်းၶိုၼ်းလႄႈ ပဵၼ်ပွႆးဢၼ်ၵိုၼ်းလူင်လၢင်ဢၼ်ၼိူင်ႈယဝ်ႉ။

ႁူင်းယႃဢိၼ်းၸဵင်ႇ ၼႆႉ ပဵၼ်ႁူင်းယႃပိူင်လူင်တႃႇ ၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇယဝ်ႉ။ ၵၢတ်ႇဢိၼ်းၸဵင်ႇလေႇႁႃႇပျိၼ်ႇ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ၶၢႆၶူဝ်းၵဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵိုၼ်းယူႇတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပီ 1949 လိူၼ်ၸၼ်ႇဝႃႇရီ 31 ၽွင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႊၼၼ်ႉ ၶေႇဢႅၼ်ႇထီႇဢူဝ်ႇၶဝ် ယၢမ်ႈသိမ်းဢဝ်မႃးယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢိၼ်းၸဵင်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၽႃႇသႃႇမွၼ်းသေ လူင်းမႃးလႄႈ မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ တီႈၸၢင်ႉဢၢပ်ႇၼမ်ႉ ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ဢိၼ်းၸဵင်ႇ = ဢိၼ်း-ၼွင်ၼမ်၊ ၸဵင်ႇ-ၸၢင်ႉ^[2]

ၸိုဝ်ႈသဵင်ၼႃႇမ

ဢိၼ်းၸဵင်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈဝေႃးႁၢၼ်မွၼ်း ဢၼ်ဝႃႈ ဢိင်ႇၸႅင်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသေ လူင်းမႃးဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ဢိၼ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ် ၼွင်ၼမ်၊ ၸႅင်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ် ၸၢင်ႉၼႆလႄႈ မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ ၼွင်ၸၢင်ႉ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၼွင် တီႈဢၼ်ၸၢင်ႉၶဝ် ယူႇသဝ်းၵိၼ်မူၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ^[3] ၸိူဝ်းပဵၼ်တီႈ ဢၼ်မီးၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇၼႆႉ ၵႆႉဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉၸွမ်းၵုင်း (ၵူင်း) ၼႆယဝ်ႉ။ ၵုင်းၵဝ်ႈၵုင်း ဢၼ်လိုဝ်းလင်ၼႆႉ (တၺိၼ်းၵူင်း၊ ပူဝ်ႇၵူင်း၊ တွင်ႇတူႇၵူင်း၊ သျၢၼ်းၵူင်း၊ ၸေးၵူင်း၊ ၸီးဢူင်ႉၵူင်း၊ ၼၼ်ႉတႃႇၵူင်း၊ ၸေႃႇပႂႃးၵျီးၵူင်း လႄႈ ၵျူဝ်ႉၵူင်း) ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မီးပႃးပွၵ်ႉ ဢၼ်လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၽေႃႉၵၢၼ်ႇ၊ ဢွင်ႇသၢၼ်း၊ ယႂႃႇမပွတ်းတူၵ်း၊ ယႂႃႇမပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ယူင်ႉသၢင်ႈ ၸိူဝ်းၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်

ယူင်ႉသၢင်ႈၸိူဝ်းဢၼ်မီးဝႆႉ တီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇ ဢၼ်ၼႄဝႆႉၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉၼႆႉ ထိင်းသိမ်းဝႆႉပဵၼ် ၶူဝ်းပူၺ်ႈၵဝ်ႇမွၼ် တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၶႃႈဢေႃႈ။

ၸိုဝ်ႈ	မဵဝ်းမၼ်း	ႁဵင်းလိၵ်ႈ	မၢႆတွင်း
ငဝ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ၽၢႆႇလဵင်ႉလူလႄႈ ၽၢႆယူတ်းယႃတူဝ်သဵင်း	လုမ်း
ဢိၼ်းၸဵင်ႇ ဢ.ထ.ၵ. (႑)	ႁူင်းႁဵၼ်း	သဵၼ်ႈတၢင်းပႁူဝ်ႇ တွၼ်ႈ ႔ (မိၼ်းၵျီးလၢၼ်း)
ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇၸွပ်ႇ	လုမ်း	သဵၼ်ႈတၢင်းမိင်ႇၵလႃႇတူင်ႇၽၢႆႇတႂ်ႈ
ပၢႆးသၢႆႊၽၢႆမေႃလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ဢိၼ်းၸဵင်ႇ	ၶေႃးလဵၵ်ႉ	သဵၼ်ႈတၢင်းမိင်ႇၵလႃႇတူင်ႇၽၢႆႇတႂ်ႈ
ႁူင်းယႃဢိၼ်းၸဵင်ႇ	ႁူင်းယႃ	သဵၼ်ႈတၢင်းပႁူဝ်ႇ တွၼ်ႈ ႔ (မိၼ်းၵျီးလၢၼ်း)
ၸၼ်ႉၸွမ်ထမ်ႇမ မျႅၼ်ႇမႃႇ	ၶေႃးလဵၵ်ႉ	သဵၼ်ႈတၢင်းဢိၼ်းၸဵင်ႇ-တႃႈၵုင်ႈ
ဝၢင်းလုမ်းႁူမ်ႈပွင်း	လုမ်း	သဵၼ်ႈတၢင်းပႁူဝ်ႇ တွၼ်ႈ ႔ (မိၼ်းၵျီးလၢၼ်း)

ၽိုၼ်ဢိင်

1. GoogleEarth
2. ဒေါက်တာသန်းထွန်း ရေး မြန်မာသမိုင်းနိဒါန်း
3. မောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ)၊ (မင်္ဂလာမောင်မယ် ၂၀၁၀-ပြည့် ဇူလိုင်လ)