වාක්‍ය පරතරය
වාක්‍ය පරතරය යනු වාක්‍ය තුළ ඇති මුද්‍රණ අක්ෂර කට්ටලවල පාඨ අතර ඇති තිරස් පරතරය යි. මෙය මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යාවෙ සම්මතයට අයත් කරුණක් වේ[1]. සචල මුද්‍රණාක්ෂරයුරෝපයෙහි ආරම්භ කිරීමත් සමඟ විවිධ වු වාක්‍ය පරතර සම්මුතියන් ලතින් අක්ෂරමාලාවත් සමඟ භාෂාවන් තුළ පරිහරනය විය[2]. සාමාන්‍ය පද පරතරයක්(වාක්‍යක පද අතර අති අයුරින්), තනි විවර්ධිත පරතරය, ද්වි පූර්ණ පරතරය, සහ ඉතා නොබෝදා සංඛ්‍යාංක මාධ්‍ය තුළ භාවිතා වූ ශුණ්‍ය පරතරය යනාදිය මෙයට ඇතුළත් වේ[3].
20 වන සියවස තෙක්, බොහෝ රටවල් වල වාක්‍ය අතර අතිරේක පරතරය ප්‍රකශන නිවාස සහ මුද්‍රණ යන්ත්‍ර විසින් පරිහරනය කරන ලදී. එවිට සාම්ප්‍රධායික පරතර ක්‍රමයට විරුද්ධත්වයක් පවති අතර-ඇතැම් මුද්‍රණ යන්ත්‍ර භාවිත කළ වාක්‍ය අතර පරතරය පද පරතරයට වඩා පුළුල් නැත[4]. මේ ප්‍රංශ පරතරය-වාක්‍ය පරතරයේ ඒක පරතරය සහිත තුල්‍යාර්ථික පදයක් ලෙස 20 වන සියවසෙ අවසාන භාගය තෙක් පැවතින[5]. 19 වන සියවසේ අවසාන භාගයෙදි යතුරුලියනයේ හඳුන්වාදීමත් සමඟ යතුරු ලෙඛකයන් සාම්ප්‍රධායික අච්චු අකුරු අමුණ්න්නන් පරිහරණය කළ ශෛල්‍ය අනුකාර කිරිමට වාක්‍ය අතර පරතර දෙකක් භාවිත කරන ලදී[6]. විසිවන වියවසෙ මැද භාගයේ මුද්‍රණ කර්මාන්තයෙ තිබුනු පුළුල් වාක්‍ය පරතරය බැහැර වීම අතරතුර එය මුද්‍රණ යන්ත්‍රයෙහි අඛණ්ඩව භාවිතා කළ අතර[7] පසු කාළීනව පරිගණක තුළ ද භාවිතා විය[8]. ඇතැම් විට මේ හේතුවෙන් පුළුල් පරතරය මුද්‍රණ යන්ත්‍ර සඳහා නිර්මිත වුවක් බවට බොහෝ නූතන ප්‍රභවයන් වැරදි ලෙස[9] හිමිකම් කියයි[10].
වර්ථමානයේ අපේක්ෂිත හෝ නිවරදි වාක්‍ය පරතරය නොයෙක් විට විවාදයට ලක් වේ[11]. බොහෝ මූලාශ්‍ර පවසන පරිදි අතිරේක පරතරය ප්‍රත්‍යුත්පන්නව අවශ්‍ය හෝ අපේක්ෂා නොකෙරේ. 1950 පමණ පටන් තනි වාක්‍ය පරතරය පොත්පත්,සඟරා හා පුවත්පත් වල ප්‍රමිතියක් විය[12]. එසේ වුවත් සමහර මූලාශ්‍ර තවමත් අතිරේක පරතරය නිවරදි හෝ පිළිගත හැකි බවට කරුණු ගෙනහැර දක්වයි. විවාදය නොකඩවාම පැවතුන හෙයින් ලෝක ව්‍යාප්ත ජාලය ඔස්සේ සැලකියයුතු බොහෝ මිනිසුන් ප්‍රමාණයක් සෙවුම් යන්ත්‍ර භාවිතයෙන් කුමක් නිවරදි ද යන්න සොයාගනීමට උත්සහ කළහ[9].[13]. බොහෝ මිනිසුන් වඩාත් කමැත්තෙන් ද්වී වාක්‍ය පරතරය අනාකෘතික පාවිච්චිය සඳහා යොදාගත්තේ එය ඔවුන් ටයිප් කිරීමට පුහුණු වූ ආකාරය නිසාවෙනි[14]. කුමන සම්මතය පහසුවෙන් කියවිය හැකි දැයි යන්න පිළිබඳ විවාදයක් පැවති නමුත් 2002 සිට කරගෙන යන ඇතැම් නූතන සෘජු අධ්‍යයන අවිනිශ්චිත ඵලාඵල ඇතිකර තිබේ[15].
ඉතිහාසය
[සංස්කරණය]මූලික ලිපිය:වාක්‍ය පරතරයේ ඉතිහාසය
සාම්ප්‍රධායික අච්චු අකුරු ඇමිණිම
[සංස්කරණය]
කොටින්ම සචල මුද්‍රණාක්ෂර සොයාගැනීමෙන් පසුව ඕනෑම ප්‍රමාණයක පරතරයක් නිර්මාණය කිරීමට සහ සම්පූර්ණයෙන්ම පෙලගැස්ම සඳහා අනුමත, විචල්‍යයෙන් ඉහළ පරතරයක් නිර්මාණාය කිරීමට පුළුවන් විය[16]. මුලදී ඇමරිකානු,ඉංග්‍රීසි සහ අනෙකුත් යුරෝපීය අච්චු අකුරු අමුණන්ගේ ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේෂකත්වය(එසේම මුද්‍රණ ශිල්පියන්ගේ න්‍යාය ලෙසද ප්‍රකාශ කළ හැක)නිරූපිත පරතර ප්‍රමිතීන් 18 වන සියවසේ සිට ඉදිරියට ප්‍රධාන වශයෙන්ම අනන්‍යව පැවතින. මෙවැනි මාර්ගෝපදේෂ වලට උදාහරණ ලෙස එක්සත් රාජ්‍යයේ ජැකෝබී (1890)[17] සහ එක්සත් ජනපදයේ මැක්කෙලා,හාපල් සහ ඩෙ විනී (1866–1901)[18]උක්ත කරන ආකාරයට වාක්‍ය em(මුද්‍රණ ශිල්පීන් අතර පවත්නා මිම්මක්)- පරතරයෙන් යුක්ත විය යුතු අතර සහ ඒ පද 1/3 or 1/2 em(මුද්‍රණ ශිල්පීන් අතර පවත්නා මිම්මක්)-පරතරයෙන් යුක්ත විය යුතුය(නිරූපණය දකුණින්).වාක්‍ය පරතරයේ සාපේක්ෂ ප්‍රමාණයේ වෙනස් වීම පද පරතර වල ප්‍රමණය මත සහ පෙලගැස්මේ ඕනෑ එපාකම් මත රඳාපවති[19]. බොහෝ රටවල් සඳහා මෙය ප්‍රකාශිත කාර්යයට ප්‍රමිතියක් ලෙස 20 සියවස තෙක් රැඳී පැවතින[20]. මේ දක්වා එනම් මේ අවධිය තුළත් (සැලකියයුතු ලෙස ප්‍රංශයේ) වාක්‍ය අතර පද පරතරයේ සම්මතයක් වූ ප්‍රංශ පරතරය නම් ශිල්ප ක්‍රමය භාවිතා කළ ප්‍රකාශන නිවාස ද දක්නට ලැබුනි(නිරූපණය පහළින්).
යාන්ත්‍රික මුද්‍රණාක්ෂර සහ යතුරුලියනයේ පැමිණීම
[සංස්කරණය]අත්අකුරු රචනා ක්‍රමයට සමාන යම් විචල්‍ය වාක්‍ය පරතරයක් ලයිනොටයිප්(පේලි වශයෙන් අකුරු වැක්කිරීම) සහ මොනොටයිප්(ඒක මුද්‍රිත) උපකරණ 19 සියවසේ අගභාගයට සමීපව යාන්ත්‍රික මුද්‍රණාක්ෂර ක්‍රමය හඳුන්වා දීමත් සමඟම අනුමත කරනු ලැබීය[21]. මෙම උපකරණ මෙන් පාඨ වල මහා පරිමාණ නිශ්පාදනයේ විප්ලවීයකරණයක් ඇති වූ අතර එම අවධියේ දීම පෞද්ගලික හා වෘත්තීය ලේඛණ නිර්මාණයේ විප්ලවීයකරණයක් ඇති විය. නමුත් යතුරුලියන තුළ ඇති යාන්ත්‍රික අඩුපාඩුකම්, විචල්‍ය පරතරය අනුමත කලේ නැත. මේ නිසා යතුරු ලේඛකයන්ට තමන් කී වරක් පරතර යතුර(space bar)එබුවා ද යන්න තෝරාගැනීමට නොහැකි විය. ප්‍රාරම්භයේ ඇතම් ඉංග්‍රීසි කතාකරන රටවල යතුරු ලියන්නන් සාම්ප්‍රධායික මුද්‍රණ තුල පාවිච්චි කළ පුළුල් වාක්‍ය පරතරය සන්නිකර්ෂණය කිරීමට වාක්‍ය අතරට පරතර තුනක් ඇතුලත් කිරීම[22] හසල කළ නමුත් පසුව ද්වී පරතරයට නියම කෙරුනු අතර එය ක්‍රියමාර්ගයක් ලෙස 20 සියවස මුළුල්ල්ලෙහි නොකඩවා පවත්වාගෙන යන ලදී[23]. ඉංග්‍රීසි පරතරය ලෙස මෙය ගම්‍ය වූ අතර ප්‍රංශ පරතරය නොකඩවා පාවිච්චි කළ ප්‍රංශ යතුරු ලියන්නන්ගෙන් ප්‍රතිවිරුද්ධව මෙය පැහැදිලිව පෙන්නුම් ලදී[6][24].
තනි පරතරය කරා සංක්‍රමණය
[සංස්කරණය]විසිවන සියවස ආරම්භයේදී යම් මුද්‍රණ වාක්‍ය වෙන් කිරීමට පද අතරෙහි එකහමාරක පරතරයක්(en-quad:මුද්‍රණ ශිල්පීන් යොදාගන්නා මිම්මක්) පාවිච්චි කිරීම ඇරඹුන[25] අතර මෙම සම්මතය 1990 වන තෙක් නොකඩවා පාවිච්චි විය[26]. 1940 සිට එක්සත් ජනපදය තුලත් 1950 එක්සත් රාජ්‍යය තුලත් තනි පරතරය සම්මුතියක් ලෙස පොත්පත්,සඟරා, පුවත්පත් වල යොදාගනු ලැබීය[27]. යතුරු ලියන්නන් එකවිටම තනි පරතරයට සංක්‍රමණය වුයේ නැත. යාන්ත්‍රික පරතරය අඩුපාඩුකම් සහිත වුවත් සාමාන්‍ය ලෙඛකයන් යතුරුලියනය මත පාඨ නිර්මාණය කිරීමට තව දුරටත් බලාපොරොත්තු වේ.
තාක්ෂණික දියුණුව වාක්‍ය පරතර ක්‍රමයට බලපෑම් කිරීම ඇරඹින. වසර සියගණනාවක සිට සිදුකල වෘත්තීමය අච්චු අකුරු අමිණීම සඳහා පාවිච්චි කිරීමට 1941 දී IBM විසින් සමානුපාතිකව පරතරය[28] තැබිය හැකි විධායක යතුරු ලියනයක් හඳුන්වා දෙන ලදී. මෙම නවීකරණය යතුරු ලියනයේ බලපැවැත්වීම බිඳ දැම්මේ ඒක මුද්‍රිත අකුරු වර්ගයෙහි යාන්ත්‍රික අඩුපාඩුකම් වල දරුණුකම අවම කරමිනි[28]. 1960 දී පාඨ වල ශ්වේතවර්ණ පරතරය[9] පවත්වාගෙන යාම ඉලෙක්ට්‍රොනික මුද්‍රණ අක්ෂර සේයා පද්ධති විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබීය. HTML තුල සාමාන්‍යයෙන් අතිරේක පරතරය ප්‍රතික්ෂේප කලද 2011දී අතිරේක පරතරය පවත්වාගෙන යාමට විකල්පයක් ලෙස CSS 2.1 ප්‍රමිතිය එක් කරනු ලැබීය[29][30]. මෙය ලෝක ව්‍යාප්ත ජාලය තුලද සත්‍යයක් ලෙස පෙන්නුම් කෙරේ[31]. 1980දී බොහෝ දියුණු ආකෘතිකරණ උපකරණ සමඟ මේසයක මතුපිට තැබිය ක්ෂුද්‍ර පරිගණක ප්‍රකාශන මෘදුකාංග සාමාන්‍ය ලේඛකයන්ට ලබාදෙන ලදී[32]. 20 සියවසේ අගභාගයේදී වාක්‍ය පරතරයේ මගපෙන්වීමට සාහිත්‍ය ලේඛණගත පද සකස් කිරීම ඇරඹින.
නූතන සාහිත්‍යය
[සංස්කරණය]මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යාව
[සංස්කරණය]අතීත මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යාව(පාඨ වල සැකැස්ම හා දර්ශනය)[33] ඉංග්‍රීසි ප්‍රකාශනයන්හි සාම්ප්‍රධායික පරතර ක්‍රමය සඳහා සහයෝගය දැක්වීය. 1954 දී ජොෆ්‍රි ඩවුඩින්ගේ කෘතියක් වන මුද්‍රණ අක්ෂර පරතරයේ හා සැකැස්මේ සියුම් කරුණු යන්නට අනුව වාක්‍ය අතර පුළුල්ව පැතිරුන පරතරයේ සිට ඒකීය පරතරය දක්වා වෙනස්වීම අවතක්සේරු කරන ලදී[34]. පරිගණක යුගයේ දියුණුවත් සමඟ මුද්‍රණ කලාවේ බහු පරතර පාඨයන්හි පවා ද්වී පරතරය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ආරම්භ කරන ලදී[35]. 1989 දී සැලසුම් නිර්මාණයෙන් පරිගණක ප්‍රකාශන යන කෘතියට අනුව අකුරු ඇමිනීමේදී කාලච්ඡේදයකට පසු ප්‍රශ්නාර්ථ ලකුණත්,විශ්මයාදී ලකුණත් කෝලන් ලකුණත් සඳහා අවශ්‍ය වන්නේ තනි පරතරයක් පමණි. එසේම ඒකීය වාක්‍ය පරතරය මුද්‍රණ ශිල්පීන්ගේ සම්ප්‍රධායක් ලෙස හඳුනා ගන්නා ලදී. බැටළුවන් සොරකම නවත්වා මුද්‍රණාක්ෂර කර්මාන්තය කරන අයුරු සොයගන්න(1993) සහ මුද්‍රණාක්ෂර සැළසුම්කරණය යන කෘතින් දෙක මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යාවට අත්‍යවශ්‍ය මගපෙන්වන කෘතින් වන අතර මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යාවේ පාඨ හා වාක්‍ය අතර ඒකීය පරතරයක් තැබීම භාවිතා කල යුතු බව මෙම කෘතින් දෙකම පෙන්නුම් කරයි.[36]
මෑත කාලයේ මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යා කටයුතු පිලිබඳ වැඩි සැලකිල්ලක් පෙන්නුම් කෙරේ. මුද්‍රණාක්ෂර චිත්‍රාගාරයේ නිර්මාතෘ ඉලෙනි ස්ට්‍රිස්වර් පවසන පරිදි විවිධාකාර අදහස් ඉවසාදරා සිටීම අමතක කොට මුද්‍රණ ශිල්පයානුකූලව කථා කිරීමේදී නව වාක්‍යයක් ඇරඹිමට පෙර ද්වී පරතරයක් තැබීම අතිශයින්ම වැරදි සහගත වේ"[14]. මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යාවේ පූර්ණ මාර්ගෝපදේශනය යන කෘතියේ සඳහන් වන පරිදි යතුරු ලියනයේ වාක්‍ය වෙන්කිරීමේ සම්ප්‍රධාය වන ද්වී පරතර භාවිතය අකුරු ඇමිණීමේදී භාවිතයට ගැනීමේ අවස්ථාවක් නොමැත[37]. මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යා ශෛල්‍යයේ මූලිකාංග(2004) නම් කෘතිය වාක්‍ය අතර ඒකීය පරතරය භාවිත කිරීමට සහය දක්වන්නේ වික්ටෝරියනු විකාර පුරුද්ද අත්හල විට ඔබගේ ටයිප් කිරීම් හා ඔබගේ මුද්‍රණාක්ෂර කට්ටල වාසිදායක වන බව පෙන්නුම් කරමිනි."[6]
ස්විස්ටර්ලන්තයේ පළ කරන ලද ඩේවිඩ් ජූරී ගේ මුද්‍රණ ශිල්පයේ නීති පිළිඹඳ සිහිකැඳවීම යන කෘතිය මුද්‍රණ ශිල්පයේ වාක්‍ය තර පරතරය පිළිබඳ තත්වය පැහැදිලි කරයි. වචන අතර පරතරය විරාම ලකුණු වලට කලින් සහ පසුව වාක්‍ය අතර පරතරයේ සම්මුතියට අනුව දිස්වන පරිදි සකස්කළ යුතුය. සම්මතියට අනුකූල වූ වචන පරතරයක්,කමාවක් හෝ තිතකට පසුව ඇතුලු කළහොත් එය දිස්වන්නේ එම වාක්‍ය කණ්ඩයේ අනෙකුත් වචන අතර ඇති පරතරයට වඩා 50% වඩා පුළුල් වූ වචන පරතරයක් ලෙසිනි. එයට හේතු වන්නේ මෙම විරාම ලකුණු අතර නිරායාසයෙන් ඉහලින් තිබෙන්නා වූ අවකාශයි. එවිට මෙය යාබද සම්මත වචන අතර පරතරයට එකතු කල විට එහි එකතුව විශාල පරතරයක් ලෙස දිස්වේ. ඇතමුන් තර්ක කරන ආකාරයට අතිරේඛ පරතරය කමාවකට හෝ නැවතීමකට පසුව මදක් නතර වීමේ සංඥාවක් ලෙස දිස්වන බවයි. නමුත් මෙය අවශ්‍ය නොවේ. කිමද යත් මදක් නතර වීමේ සංඥාව විරාම ලකුණකින් පෙන්වා දී ඇති හෙයිනි.[38]
ශෛල්‍ය සහ භාෂා මාර්ගෝපදේශකත්වය
[සංස්කරණය]මූලික ලිපිය:වාක්‍ය පරතරයේ ශෛල්‍ය හා භාෂා මාර්ගෝපදේශකත්වය
ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේෂකත්වය
[සංස්කරණය]අතීතයේදී මුද්‍රණ අක්ෂර සඳහා වූ ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශකත්වය වචන අතර පරතරයට වඩා වාක්‍ය අතර පරතරයට පුළුල් පරතරයක් භාවිතා කරන ලදී. සාම්ප්‍රදායික පරතරය,නිදර්ශනයක් ලෙස දකුණින් පෙන්නුම් කෙරේ[39]. 20 සියවස අතරතුරේදී වෘත්තීය මුද්‍රණාක්ෂර වැඩ කිරීමට පෙර යොදා ගන්නා අත්පිටපත් මුද්‍රණය කරන විට වාක්‍ය අතරෙහි පරතර දෙකක් යොදාගන්නා ලෙස ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනය පොදුවේ නියම කරන ලදී[40]. ක්ෂුද්‍ර පරිගණක ප්‍රකාශන පොදු තත්වයට පත් වූ ආකාරයට මුද්‍රිත අත්පිටපත් ද අදාළ නොවන බවට පත්විය. අවසාන මුද්‍රණ හා අත්පිටපත් අතර වෙනසක් නිර්මාණය කිරීම බොහෝ ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනයන් අවසාන කරනු ලැබීය[41]. එම කාලයේදීම වාක්‍ය පරතරය පිළිඹඳ ඔවුන්ගේ මාර්ගෝපදේශන වෙනස් කිරීම ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශකත්වය විසින් ආරම්භ කරන ලදී. ශෛල්‍ය පිළිඹඳ චිකාගෝ අත්පොතෙහි 1965 වන සංශෝදනය වාක්‍ය තුළ ඇති පාඨ අතරට එම පරතරය භාවිත කරන ලදී[42]. මෙහි 2003 සංශෝදනයට අනුව මුද්‍රණ හා අත්පිටපත් සඳහා ඒක පරතරය භාවිතා කිරීමේ තත්වයට වෙනස් විය. 1980දී එක්සත් රාජ්‍යයේ හාර්ට්ගේ නිති(1983)[43] යන කෘතිය ඒක වාක්‍ය පරතරයට මාරුවෙන ලදී. අනෙක් ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදෙශනයන් මෙම කට්ටලය 1990 දී අනුගමනය කරන ලදී[44]. 21 සියවස ආරම්භයේ මුල් කාලයේදී බොහෝමයක් ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනයන් වාක්‍ය අතරට එකම එක පරතරයක් පමණක් සුදුසු බව පෙන්වීමට වෙනස් කරනු ලැබීය.[45]
නූතන ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනයන් ලිඛිත භාෂා සඳහා සම්මතයන් හා මාර්ගෝපදේශනයන් ලබා දෙන ලදී. සැබැවින්ම සියළු වෘත්තීය සංස්කාරකයන් ප්‍රකාශන සඳහා අත්පිටපත් සංස්කරණය කිරීමේදී මෙයින් එකක් සමඟ ඕනෑකමින් කටයුතු කලදා පටන් මෙම කාර්‍යයන් ලේඛකයන්ට වැදගත් විය"[46]. එක්සත් රාජ්‍යයේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් ශෛල්‍ය අත්පොත(2003)[47] සහ එක්සත් ජනපදයේ චිකාගෝ ශෛල්‍ය අත්පොත(2010)[48] ආදී වූ විස්තර සහිත ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනයන්හි මෑතකාලීන සංශෝදනයන් වාක්‍ය පරතරයද අතුලත්ව විවිධ වූ ලේඛණ හා නිර්මාණ මාතෘකා සඳහා සම්මතයන් සපයා දෙන ලදී[49]. බහුතරයක් ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනයන් අවසාන ලේඛණ කාර්‍යයන් හා ප්‍රකාශන තුල පර්යන්ත විරාම ලකුණු වලින් පසුව එක් පරතරයක් භාවිත කිරීම දැන් නිර්දේශ කරනු ලබයි[45]. එක් නව ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනයක් කටු සැලැස්ම සඳහා ද්වි වාක්‍ය පරතරය භවිත කිරීම අනුමත කෙරිනි. ග්‍රේග් මූලාශ්‍ර අත්පොත ඒක හා ද්වී පරතරය සඳහා වෙනම ඉඩ කතෘන්ගේ අභිමතය අනුව වෙන් කරන ලදී[50]. ජාල නිර්මාණ මාර්ගෝපදේශනයන් සාමාන්‍යයෙන් මෙම මාතෘකාවෙන් මාර්ගෝපදේශනයන් ඉදිරිපත් නොකරන අතර HTML මුළුමනින්ම ද්වී පරතරය හඳුනා ගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබීය[51]. මෙම කාර්‍යයන් ඔවුන් විසින්ම ඒක වාක්‍ය පරතරයට ඇති වර්ථමාන ප්‍රකාශන සම්මතයන් අනුගමනය කරනු ලැබීය.[52]
සෑම යුරෝපීය එක්සත් ප්‍රකාශනයන් භාෂා විසි තුනක් වටා එක් වාක්‍ය පරතරය භාවිතා කළ යුතු බව යුරෝපීය එක්සත් ජාතීන්ගේ අන්තර් සංවිධාන ශෛලීය සංග්‍රහය (The European Union's Interinstitutional Style Guide (2008)) විසින් අවධාරණය කොට ඇත[53]. ඉංග්‍රීසි භාෂාව සඳහා වාක්‍ය අතර එක් පරතරයක් සැමවිටම තිබිය යුතුය යන්න යුරෝපීය කොමිසමේ ඉංග්‍රීසි ශෛලීය සංග්‍රහය විසින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත[54]. වාක්‍ය අවසන් වන විරාම ලකුණු පසුව අනිවාර්‍යයෙන් එක් පරතයක් පමණක් තිබිය යුතු බව ගිවිස ගනිමින් ශෛලීය සංග්‍රහය කර්තෘකරුවන්, සංස්කාරකකරුවන්, සහා මුද්‍රණකරුවන් සඳහා යුරෝපීය පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය රාජ්‍ය මුද්‍රන කාර්යාලය විසින් පළමුව ප්‍රකාශනයට පත් කරන ලදි. එමෙන්ම වචන ක්‍රියායනය සහා පරිගණක ප්‍රකාශන සඳහා වැඩ සටහන් වඩාත් බාල,අස්ථීර/විචල්‍ය පරතරයන් ඉදිරිපත් කරයි. එමනිසා පිටු වල පරතරයන් වියවුල් බවක් සාදන නිසා ද්වීතීක පරතර භාවිතයන් වර්තමනයේ වළක්වා ඇත."[55]
බලය ඇති භාෂා අධ්‍යයන ආයතන සතු නියමානුකූල බහුවිධ ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනය දේශීය භාෂාවන් ආවරණය නොකල අතර එයින් ඇතම් ඒවා වාක්‍ය පරතරය පිලිබඳ පමණක් සාකච්ඡා කල ඒවා වේ. මෙය එක්සත් රාජ්‍යයේ පැවති තත්වයකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ශෛල්‍ය අත්පොත(2003) සහ නූතන මානව ශාස්ත්‍ර පර්යේෂණ සම්මේලනයේ MHRA ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනය(2002) ප්‍රකාශ කරනනේ එය ඒකීය පරතරයක් භාවිත කරන බවයි[56]. කැනඩාව තුල කැනෙඩියානු ශෛල්‍යහි ඇති ඉංග්‍රීසි හා ප්‍රංශ භාෂ අංශ දෙකටම, ලිවීමට හා සංස්කරණය කිරීමේ මාර්ගෝපදේශකත්වය(1997)කෘතිය ඒකීය වාක්‍ය පරතරය නිර්දෙශ කරයි[57]. එක්සත් ජනපදය තුල ශෛල්‍ය පිලිබඳ චිකාගෝ අත්පොත(2003) ආදී බොහෝ ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදෙශනයන් අනුමත කරන්නේ ඒකීය වාක්‍ය පරතරය පමණි[58]. ඉතාලියේ බොහෝ වැදගත් ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශනයක් වන Il Nuovo Manuale di Stile (2009)[59], වාක්‍ය පරතරය පිලිබඳ සඳහන් නොකළ මුත් Guida di Stile Italiano (2010),වන මයික්‍රොසොෆ්ට් පරිවර්ථනයේ නිල ශෛල්‍ය පවසන පරිදි එක්සත් ජනපදයෙහි භාවිතා කරන ද්වී පරතරය වෙනුවට ඒකීය පරතරයක් පරිශීලකයන්ට භාවිත කළ හැක.[60]
භාෂා මාර්ගෝපදේශකත්වය
[සංස්කරණය]ප්‍රංශ හා ස්පාඤ්ඤ ආදී භාෂා සඳහා භාෂා නීති පනවන අධ්‍යන ආයතන ඇත. ඔවුන්ගේ ප්‍රකශන බොහෝ විට නිවැරදි අක්ෂර වින්‍යාසය හා ව්‍යාකරණ වල ගැටළු වලට අදාළ වන අතර මුද්‍රණ ශිල්පය පිළිබඳ ආවරණය නොකරයි. ශෛලීය මගපෙන්වීම එම භාෂා සඳහා එතරම් අදාළ නොවන්නේ ඔවුන්ගේ අධ්‍යයන ආයතන නියම කරන නීතීන් ඇති නිසවෙනි.උදාහරණයක් වශයෙන් අධ්‍යයන ආයතනය මගින් ප්‍රකාශයට පත් ප්‍රංශ අධ්‍යයන ආයතන ශබ්දකෝෂය ලොව පුරා ප්‍රංශ කත කරන්නන්ගේ භාවිතය සඳහා වේ[61]. 1992 සංස්කරණය වාක්‍ය අතර පරතරය සඳහා මගපෙන්වීමක් නොකරන අතර ඒකීය පරතරයක් ශබ්දකෝෂය පුරා පවත්වාගෙන යන්නේ අතීත ප්‍රංශ වාක්‍ය පරතරයට අනුකූලවයි. ස්පාඤ්ඤ භාෂාවද එයට සමාන වේ. ස්පාඤ්ඤ භාෂා අධ්‍යයන ආයතන සංගමයේ ප්‍රධානතම සාමාජික ආයතනයක් වන සත්‍ය ස්පාඤ්ඤ භාෂාවේ අධ්‍යයන ආයතනයේ ප්‍රකාශනයක් වන ස්පාඤ්ඤ භාෂාව සඳහා ශබ්දකෝෂය ලොව වටා ස්පාඤ්ඤ භාෂාව භාවිතා කරන්නන්ගේ භාවිතය සඳහා වේ[62] . මෙහි 2001 සංස්කරණය වාක්‍ය අතර පරතරය සඳහා මඩපෙන්වීමක් නොකරන නමුත් එය තුල ඒකීය වාක්‍ය පරතරයක් පවත්වාගෙන යයි. ජර්මන් භාෂා අත්පොත වන ජර්මානු අක්ෂර වින්‍යාසය පිළිබඳ කවුන්සිලයේ යෝජනා(2006)හි වාක්‍ය අතර පරතරය පිළිබඳ සදහන් නොවේ[63]. නමුත් එම අත්පොතෙහි අවසාන විරාම ලක්ෂණ වලට පසුව ඒකීය පරතරයක් යොදා ගනී[64]. තවද බහුලව භාවිතා වන ඩුඩෙන් ජර්මන් භාෂා ශබ්දකෝෂය සදහන් කරන ආකාරයට ද්විත්ව පරතරය නිවැරදි නොවේ.[65]
ව්‍යාකරණ මාර්ගෝපදේශකත්වය
[සංස්කරණය]වාක්‍යකරණයෙදී වාක්‍ය පරතරය පිළිබඳ මද වශයෙන් දැක්වේ. කිමද යත් වාක්‍ය අතර පරතරය වැඩිවන විට එය විරාම ලක්ෂණයක් වන බැවිනි[66]. වාක්‍යකරණ මගපෙන්වීම බොහෝ විට ආවරණය කරන්නේ අවසාන විරාම ලක්ෂණ හා වාක්‍ය පිළිබඳ මිස වාක්‍ය අතර පරතරය පිළිබඳව නොවේ[67]. එසේම බොහෝ නූතන ව්‍යකරණ මගපෙන්වීම් ක්ෂණික නිර්දේශන සඳහා නිර්මාණය කර ඇති අතර ලිවීමේ ආකාරය පිලිබද ගැටළු සඳහා යොමුකිරීමටය[68][69]. උදාහරණයක් ලෙස Pocket Idiot's Guide to Grammar and Punctuation (2005) යන කෘතිය භාවිත කරන්නන් ශෛලීය මගපෙන්වීම සඳහා යොමු කරයි. MLA ශෛලීය අත්පොත වැනි කෘතින් සංස්කරණ හා ඒ අදාළ කටයුතු වල ස්ථවරත්වයක් සහ ඒකාකාරී බවක් ඇති කිරීමට අදාළ වේ[70] ."ව්‍යාකරණයේ බයිබලය"(2004)ට අනුව නූතන ඉංග්‍රිසි විරාම ලක්ෂණ පද්ධතිය කිසිසේත් සරල නොවේ. සියළුම පදනම් ආවරණය කරන කෘතියක් වීමට නම් එය පුළුල් විය යුතු අතර එවැනි සම්පත් ආශ්‍රයක් අවශ්‍ය අයෙකුට චිකාගෝ ශෛලීය භාවිත කිරීම සුදුසු වේ.[71]
සංඛ්‍යාංක යුගය
[සංස්කරණය]මූලික ලිපිය:සංඛ්‍යාංක මාධ්‍යයේ වාක්‍ය පරතරය
ඒක පරතර මුද්‍රණ අකුරු වර්ග වල තිබූ අඩුපාඩුකම් වලට අනුවර්තනය වෙමින් ද්වී පරතරය යතුරුලියන වල පාවිච්චි කල බවට මිග්නොන් ෆොගර්ටි විසින් රචිත Grammar Girl නම් කෘතිය පෙන්වා දෙන නමුත් දැන් පරිගණක වල සකස් කරන බොහෝ ලේඛණ වල වාක්‍ය අවසානයේ පරතර දෙකක් ටයිප් කිරීම තවදුරටත් අවශ්‍ය නොවන බවද පෙන්වා දෙයි[49]. කෙතරම් පරතරයක් ද යන ප්‍රශ්ණයට "යතුරු ලියනයෙහි පරතර දෙකක් ද,පරිගණකයෙහි එක් පරතරයක් ද පාවිච්චි කරන්න" යනුවෙන් ඇය පිළිතුරු දුන්නාය[72]. මෙම පිළිගැනීම 20 සියවස අගභාගයේ දී යතුරු ලියනයේ සිට පරිගණය කරා සංක්‍රමණය සහ වාක්‍ය පරතරය කෙරෙහි මෙහි බලපෑම ඉස්මතු විය.
යතුරුලියන සමඟ භාවිතා කළ නොහැකි වාක්‍ය පරතර විචල්‍යයන්,වර්ථමානයේ දී පරිගණක සහ සංඛ්‍යාංක මුද්‍රණ අකුරු වර්ග විසින් අනුමත කරන ලදී. සාමාන්‍ය පරිගණක පරිශීලකයන්ට සමානුපාතික මුද්‍රණ අකුරු වර්ග විශාල ලෙස ලබාගත හැකිව තිබේ. පෙරාතුව වෘත්තීය යතුරුලියන්නන්ට පමණක් තිබූ ආකාරයට පද සකස් කිරීමට පරිශීලකයන්ට TeX ආදී මෘදුකාංග සහ සමානුපාතික මුද්‍රණ අකුරු වර්ග,හරය,පරිගණකය පදනම් වූ පද සකසනය ආදී පරිගණකය පදනම් වූ උපකරණ භාවිත කිරීම අනුමත කරන ලදී[73]. HTML[51] වල ලක්ෂණ හේතුවෙන් ලෝක ව්‍යාප්ත ජාලය සියළු පුනරාගත පරතරයන් ඉවත් කල නමුත් මෙය පාදක වූ තාක්ෂණයේ අඩුපාඩුවක් ලෙස දැකිය හැකිය. මේ නිසාම අනෙක් නූතන මෘදුකාංග පරිදි පරතර වල එකම සියුම් කණිකාමය පාලනය ඉදිරිපත් කලේ නැත[30]. තවද, 20 සියවසේ වාක්‍ය පරතර ව්‍යාකූලතවයට දායක වීමට සංඛ්‍යාංක අවධිය තුල ද බොහෝ පාසල් ශිෂ්‍යයන්ට පරිගණක භාවිතා කරන කල්හි වාක්‍ය අතරෙහි පරතර යතුර(space bar) දෙවරක් එබීමට තවමත් ඉගැන්වීම් කටයුතු සිදු කෙරේ.[14]
Emacs තුල පාඨ සංස්කරණ පරිසරයේ පසුව එන වකවානුවක් තුල වාක්‍ය අවසානය පැහැදිලිව හඳුනා ගැනීමට ද්වී පරතරය භාවිතා කල අතර කෙටි යෙදුම දන්වන, වාක්‍ය තුල ඇති සම්පූර්ණ වගන්තියේ ව්‍යාකූලතාව ද්වී පරතර සම්මුතියෙන් වලක්වන ලදී. Emacs වාක්‍ය අවසානය හඳුනා ගත්තේ වාක්‍ය අවසානයේ ද්වී පරතරය සහ වාක්‍ය අවසානයේ කට්ටල අංග පාලනය කරමිනි.[74]
යුනික්ස්(Unix) අච්චු අකුරු ක්‍රමලේඛණයක් වන troff වාක්‍යක අවසානය ලකුණු කිරීමට ද්වී පරතරය භාවිතා කරන ලදී[75]. වාක්‍ය අවසානයේ සංක්ෂේපරූප පැහැදිලිව හඳුනා ගැනීමට සහ ඒවා විවිධ ආකාරයට අනුයෝග කිරීමට අච්චු අකුරු අනුමත කලේය. තවද අනුන්ගේ පෙළඹවිමෙන් කරන ලද Emacs ද දක්නට ලැබේ. vi සංස්කරණ මෙම සම්මතය අනුගමනය කල අතර vi තුල ඇති වාක්‍ය සියල්ලම අන්‍යෝන්‍ය අපේක්ෂාවෙන් විධාන කිරීමට(නියමිත ප්‍රමාණයට වඩා මගහැරීම,පිටපත් කිරීම,මකා දැමීම) පහසු විය.
මතභේදය
[සංස්කරණය]
මුද්‍රණාක්ෂර විද්‍යාවේ පූර්ණ කාර්‍යය සංග්‍රහය නම් කෘතියේ කතෘ වූ ජේම්ස් ෆෙලිනි ප්‍රකාශ කරන ආකාරයට වාක්‍ය පරතරය යන මාතෘකාව මරණය ප්‍රතික්ෂේප කරන්නා වූ විවාධයකි. මුද්‍රණාක්ෂර පිළිබඳ අවුරුදු ගණනාවක මාගේ ලිපි තුල එය ඉතා බොහෝ විට තවමත් මට ඇසෙන ප්‍රශ්ණයක් වන අතර ජාලයේ සෙවීමෙන් මෙම විශය ගැන ගැටගැසීම් ඉතා බහුලව සොයාගත හැකි වේ යන්නෙන් ඔහු එම කෘතියේ සඳහන් කරයි.[9]. අදටත් මෙම විශය පුළුල් ලෙස තවමත් විවාධයට ලක් කෙරේ.
බොහෝමයක් මිනිසුන් විවිධ හේතූන් නිසා තනි වාක්‍ය පරතරයට විරුද්ධ විය. ඇතැම් ප්‍රකශන පවසන පරිදි ද්වී පරතරයේ පුරුද්ද අතිශ්යින්ම වුවමනාවටත් වැඩියෙන් සහජයෙන්ම වෙනස්කම් වලට භාජනය වේ[76]. පාඨ වල ප්‍රිය උපදවන බව හෝ රසඥානය වාක්‍ය අතර අතිරේක පරතරය මගින් වැඩිදියුණු වන බවට අන්‍යයන් කියා සිටී[77]. ද්වී වාක්‍ය පරතරයේ යෝජකයන් කියා සිටින ආකාරයට ඇතම් ප්‍රකාශකයන් තවමත් ද්වී පරතර අත්පිටපතක් ඉදිරිපත් කරන ලෙස කතෘන්ට නියම කරයි. ඉතා ප්‍රධාන නිදර්ශනය සටහන් කරන ආකාරයට තිර රචන ව්‍යාපාරයේ තිර රචන පිටපත්,Courier,අංක 12 මුද්‍රණ අකුරු වර්ගය[78] සඳහා ඒක පරතරය සම්මතයක් ලෙස භාවිතා කල ද ඇතැම් තිර රචන කර්මාන්ත පෙන්වා දෙන ආකාරයට පනිවුඩකරුවන් සමානුපාතික මුද්‍රණ අකුරු භාවිතා කරන බවට තොරතුරු ඉදිරිපත් කෙරේ[79]. ඇතැම් විශ්වාස කල හැකි මූලාශ්‍ර සරලව ප්‍රකාශ කරන පරිදි රචකයන් ඔවුන්ගේ සුවිශේෂ ශෛලි මාර්ගෝපදෙශනය පිළිපැදිය යුතු නමුත් ද්වී පරතර අත්පිටපත් ඉල්ලන්නන් ඇතුළුව ප්‍රකාශකයන්ගේ මගපෙන්වීම ප්‍රමුඛතාවයක් ලබාගන්නා බවට ද්වී පරතරයේ යෝජකයන් අවවාද කෙරේ[80].
පුළුල් වාක්‍ය පරතරයට විරුද්ධ වූ ඉතා ප්‍රචලිත එක් තර්කයක් නම් එය යතුරුලියනයේ ඒක පරතර මුද්‍රණ අක්ෂර වර්ගය සඳහා නිර්මිත බවත් එය තවදුරටත් නූතන සමානුපාතික මුද්‍රණ අක්ෂර වර්ගය සඳහා අවශ්‍ය නොවන බවත්ය.[81] කෙසේ වුවත් මෙම තර්කය යතුරු ලියනයට පෙර සියවස් ගණනාවක සිට සහ එය නිපදවීමෙන් පසු ඇතැම් කාල වල, පුළුල් වාක්‍ය පරතරය(සම්පූර්ණයෙන්ම වාගේ em-quad:ඉංග්‍රීසි භාෂා පාඨ වල මිනුම් වර්ගයක්) සමානුපාතික අක්ෂර සමග එක්ව භාවිත කල බවට ඇති ඉපැර්ණි වාර්තා ප්‍රතික්ෂේප කරයි. තවදුරටත් පුරාවුර්ත ප්‍රතිවිරුද්ධ ප්‍රගමනය පෙන්නුම් කරයි. සමාරම්භයේ යතුරුලියන වල වාක්‍ය අතරට බොහෝ සුලබ ලෙස භාවිතා කරන ලද්දේ ත්‍රිත්ව පරතරයයි[82]. මෙය අනුක්‍රමයෙන් ද්වී පරතරයට මාරු වුන අතර වාක්‍ය වල em පරතරය මුද්‍රණ කර්මාන්තය තුල නොවෙනස්ව පැවතින[83]. වර්ථමානයේ ඒක පරතර මුද්‍රණ අක්ෂර වර්ගයට එක පරතරයක් පමණක් තිබිය හැකි බව පිළිගත හැකි බව ඇතැම් මූලාශ්‍ර දැන් ප්‍රකාශ කර සිටී. එසේ වුවත් ඒක පරතර මුද්‍රණ අකුරු වර්ග සඳහා ද්වී පරතරය සුදුසු බව අනෙක් සඳහන් කිරීම් නොකඩවා විශේෂණය කරන ලදී[84]. පාසැල් වල ටයිප් කිරීමට උගන්වන පංතිවල දී ද්වී පරතරය යතුරු ලියනයේ සම්මුතිය ලෙස ඉගැන්වීම් කරන ලදී[14]. එමෙන්ම එය ප්‍රතිපත්තියක් ලෙස බොහෝ අවස්ථා වල රැඳ තිබුනි. ඇතැම් අදහස් සැලකිල්ලට භාජනය කිරීමෙන් පසුව ටයිප් කරන ආකාරය නැවත ඉගෙනීමට සිසුන්ට බලකරනු ලැබීය.[85]
බොහෝ ශෛල්‍ය මාර්ගෝපදේශන පෙන්වාදෙන ආකාරයට වර්ථමානයේ අවසාන හෝ ප්‍රකාශිත නිර්මාණයන්ට තනි වාක්‍ය පරතරය යොග්‍ය වේ[45]. බොහෝ ප්‍රකාශකයන් කතෘන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ ප්‍රකාශන වල පළවන ලෙසට එනම් ඒක පරතරයකින් යුක්ත අත්පිටපත් ලබාදෙන ලෙසටය[86]. ලිඛිත මූලාශ්‍ර නියමානුකූලව නිර්දේශ කරන පරිදි අනාගත කතෘන් විසින් අත්පිටපත් ලබාදීමට අතිරේක පරතරය ඉවත් කල යුතුය[87]. එසේ වුවත් අනෙකුත් මූලාශ්‍ර ප්‍රකාශ කරන පරිදි අවසාන ප්‍රකාශනයට පෙරාතුව මෙම පරතරය ඉවත් කිරීම සඳහා ප්‍රකාශකයන් විසින් මෘදුකාංග භාවිත කරනු ලබයි.[88]
ප්‍රිය උපදවන බවේ සහ පහසුවෙන් කියවිය හැකි බවේ ප්‍රතිඵලය
[සංස්කරණය]මූලික ලිපිය:වාක්‍ය පරතර අධ්‍යයන
පිල් දෙකෙහිම යෝජකයන් ප්‍රිය උපදවන බව සහ පහසුවෙන් කියවිය හැකි බව සම්බන්ධයෙන් ද්වී හා ඒක වාක්‍ය පරතරය බහුලව පවතින බවට හිමිකම් කියයි. ඒක පරතරයේ අනුග්‍රහකයන් ප්‍රකාශ කරන පරිදි පොත්පත්,සගරා,පුවත්පත් වල දැනට පවතින ප්‍රමිතියට හුරු වීමෙන් ප්‍රිය උපදවන බව වැඩිකරගත හැක. සමානුපාතික මුද්‍රණ අක්ෂර වර්ගය යොදාගන්නා පාඨ වල ද්වී පරතරය අමුත්තක් පෙන්නුම් කරන අතර ද්වී පරතරය ප්‍රිය උපදවන බවට හානි කිරීමට වාහිනී හා සිදුරු හේතු විය[89]. ද්වී වාක්‍ය පරතරයේ යෝජකයන් ප්‍රකාශ කරන ආකාරයට වාක්‍ය අතර පැහැදිලි වෙන් කිරීමක් තැබීමෙන් හා පාඨ පහසුවෙන් කියවිය හැකි ලෙස තවදුරටත් සකස් කිරීමෙන් වාක්‍ය අතර අමතර පරතරය ප්‍රිය උපදවන බව වැඩි දියුණු කරයි[90]. තිත හා කමාව අතර ඉතා කුඩා දෘශ්‍ය වෙනස්කම් පවා පෙන්නුම් කරන බව විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතුය.
කෙසේ වුවත් මුද්‍රණ අක්ෂර විද්‍යාවේ නිගමනයන් පදනම් රහිත වූ සාධක වල නියමානුකූල උපාඛ්‍යාත ක්‍රමයකි[91]. නිගමනයන් සැමවිටම ප්‍රකාශන වල කියවිය හැකි බව ආරක්ෂා නොකරයි[92]. සෘජු අධ්‍යයන මග පෙන්වන අවස්ථා වලදී ප්‍රවීනයන්ද උපාඛ්‍යාත නිගමනයන් නිසා අසමත් වී ඇත[93]. විද්‍යානුකූල අධ්‍යනයට භාජනය වන අවස්ථාවේදී පහසුවෙන් කියවිය හැකි ලෙස පෙන්නුම් කරන පාඨ(පළමු දැක්මෙන් ඇසට ප්‍රිය උපදවන) කියවීමේ සඵලත්වයට සැබවින්ම හානි කරන බව පෙන්නුම් කෙරේ.[94]
අධ්‍යයන
[සංස්කරණය]ලොහ්, බ්‍රාන්ච්, ශෙවනොන්, හා අලී (2002), ක්ලින්ටන්, බ්‍රන්ච්, හොල්චහ්, හා ශෙවනොන් (2003) සහ නි, බ්‍රන්ච් හා චෙන් (2004) යන අයගේ ප්‍රතිඵල ද ඇතුළුව වාක්‍ය පරතරය පිළිබඳ සෘජු අධ්‍යයන වල ප්‍රතිඵලය ඒක,ද්වී හා ත්‍රිත්ව පරතර වලට ප්‍රියතවයක් නොදැක්වීය[95]. 2002 වර්ශයේ පරීක්ෂණ සහභාගිකරුවන්ගේ ඒක හා ද්වී වාක්‍ය පරතරය කියවීමේ වේගය තිරයෙහි දිස්වන පාඨ වලට මාරු විය. කතෘන් ප්‍රකාශ කරන ආකාරයට අවසාන කිරීමට ඒක පරතර සමූහයට වඩා වැඩි කාලයක් ද්වී පරතර සමූහය ලබා ගනී. නමුත් මෙහි සැලකිය යුතු වෙනසක් තිබෙන බවට යෝජනා කිරීමට තරම් ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි නොමැති වීම නිසා මෙය සමාප්ත කරනු ලැබීය[96]. තිරයෙහි දිස්වන ඒක,ද්වී හා ත්‍රිත්ව පරතරය 2003 හා 2004 අධ්‍යයන විසින් විශ්ලේෂනය කරනු ලැබීය. මෙම අවස්ථා දෙකෙහිම කතෘන් ප්‍රකාශ කර සිටින්නේ මෙහි අවසන් නිගමනයක් නිර්මණය කිරීමට තරම් ප්‍රමාණවත් සාධක නොමති බවයි[97]. 2009දී සර්ව සම පරතර විච්ල්‍යයන් භාවිතා කරමින් ඒ සමාන අධ්‍යයනයක් නි, බ්‍රන්ච්, චෙන්, හා ක්ලින්ටන් විසින් කරන ලදී. වාක්‍ය අතර පරතරයේ විවිධාකාර කොන්දේසි අතර කාලය සහ අවබෝධ කරගැනීමේ ශක්තිය සලකිය යුතු ලෙස වෙනස් වන බවට ප්‍රමාණවත් සාධක නොමැති ප්‍රතිඵලයක් පෙන්වා දෙමින් කතෘන් විසින් මෙය නිම කරන ලදී.[98]
මේවාද බලන්න
[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]- සටහන්
- ^ University of Chicago Press 2003, Chicago Manual of Style. p. 243; Einsohn 2006. p. 113; Shushan and Wright 1989. p. 34.
- ^ Languages with Sanscrit, Cyrillic, cuneiform, hieroglyphics, Chinese, and Japanese characters, among others, are not covered in the scope of this article. Handwriting is also not covered.
- ^ Truss 2004. p. 25.
- ^ Felici 2009
- ^ In the 1990s, some print and Web sources began referring to double sentence spacing as "French spacing", leading to some ambiguity with the term. See for example, Eckersley et al. 1994. p. 46, and Haley 2006.
- ^ a b c Bringhurst 2004. p. 28.
- ^ Felici 2003. p. 80
- ^ Jury 2009. p.58
- ^ a b c d Felici 2009
- ^ Jury 2009. p. 57; Williams 2003. p. 13; Fogarty 2008. p. 85
- ^ Felici 2003. p. 80; Fogarty 2008. p. 85; Jury 2009. p. 56; Strizver 2010; Walsh 2004. p. 3; Williams 2003. pp. 13–14.
- ^ Williams 2003. pp. 13–14. This refers to professionally published works, as it is possible for individual authors to publish works through desktop publishing systems. Williams states, "I guarantee this: never in your life have you read professionally set text printed since 1942 that used two spaces after each period." See also, Felici 2003. p. 81; Strizver 2010; Weiderkehr 2009; Williams 1995. p. 4.
- ^ Rosendorf 2010.
- ^ a b c d Strizver 2010.
- ^ Lloyd and Hallahan 2009. "During times when many disciplines that recommend the APA's Publication Manual [6th ed., 2009] are advocating evidence-based decisions, it's noteworthy, we think, that these discussions of the rationale for using two spaces at the end of sentences (and after colons) do not appear to be based on scientific examination of the hypothesis that two spaces makes manuscripts more readable."
- ^ DeVinne 1901. p. 142.
- ^ Jacobi 1890.
- ^ MacKellar 1885; Harpel 1870. p. 19; DeVinne 1901. p. 78.
- ^ Chicago University Press 1911. p. 101. Variable-spaced text (professionally typeset) is unlikely to result in a sentence space exactly twice the size of a word space (which can be seen with a typewriter or monospaced font). Variables such as whether a 1/3 or 1/2 word space is used, and whether the text is justified or unjustified, will vary the difference between a sentence space and word space.
- ^ Felici 2009. Felici illustrates that there are other examples of standard single word spaces used for sentence spacing in this period.
- ^ Dodd 2006. p. 73; Mergenthaler Linotype 1940.
- ^ One or two spaces after a period? How about three?
- ^ Jury 2009. p. 58. This primarily refers to the United States and Great Britain.
- ^ Imprimerie nationale 1993.
- ^ Osgood 1919
- ^ Adams, et al. 1996. p. 24. Adams, Faux, and Rieber say, "For most composition, the em quad is used to indent the first line of a paragraph, the en quad is used to separate sentences, and the 3-em space is placed between words." An en is half an em and a 3-em space is a third of an em, so the space between sentences would be 1.5 times the space between words.
- ^ Felici 2009; University of Chicago Press 2009; Williams 2003. p. 14.
- ^ a b Wershler-Henry 2005. pp. 254–255.
- ^ Lupton 2004. p. 165. HTML normally ignores all additional horizontal spacing between text.
- ^ a b How many spaces at the end of a sentence? One or two?
- ^ "Cascading Style Sheets Level 2 Revision 1 (CSS 2.1) Specification". 7 June 2011. 16.6.
pre-wrap: This value prevents user agents from collapsing sequences of white space.
- ^ Jury 2009. p. 57.
- ^ American Medical Association 2007. p. 917.
- ^ Dowding 1995.
- ^ Shushan and Wright 1989. p. 34.
- ^ Craig 2006. p. 90; Spiekermann and Ginger 1993, p. 123.
- ^ Felici 2003. pp. 80–81.
- ^ Jury 2004. p. 92.
- ^ De Vinne 1901; University of Chicago Press 1911; Hart 1893.
- ^ Garner, Newman and Jackson 2006; "So I ask you (authors): space twice after every period," Nina K. Hoffman, "Typesetters Blues," in Rusch and Smith 1990, p. 113.
- ^ For example, the 15th Edition of the Chicago Manual of Style states that "A single character space, not two spaces, should be left after periods at the ends of sentences (both in manuscript and in final, published form) and after colons. University of Chicago Press 2003 Chicago Manual of Style. p. 61.
- ^ University of Chicago Press 1969 Manual of Style (commonly referred to as "Chicago Manual of Style," (1st edition published in 1906.) The 1969 edition of the Manual of Style shows em spacing after sentences in the manuscript example (page 41), but single spacing in the typset example (p. 73).
- ^ Hart 1983
- ^ American Sociological Association.
- ^ a b c Fogarty 2008. p.85; Leonard, et al. 2009.
- ^ Lutz and Stevenson 2005. p. viii.
- ^ Ritter 2003. The 2003 edition of the Oxford Style Manual combined the Oxford Guide to Style (first published as Horace Hart's Rules for Compositors and Readers at the University Press, Oxford in 1893) and the Oxford Dictionary for Writers and Editors (first published as the Authors' and Printers' Dictionary in 1905) Preface.
- ^ University of Chicago Press Chicago Manual of Style 2010.
- ^ a b Fogarty 2008. p. 85.
- ^ Sabin 2005. pp. 5–6.
- ^ a b Lupton 2004. p. 165.
- ^ Strunk and White 1999. (1st edition published in 1918.); Council of Science Editors 2006. (1st edition published in 1960.); American Medical Association 2007. (1st edition published in 1962.)
- ^ Publications Office of the European Union 2008. (1st edition published in 1997.) This manual is "obligatory" for all those in the EU who are involved in preparing EU documents and works [1]. It is intended to encompass 23 languages within the European Union [2].
- ^ European Commission Directorate-General for Translation. p. 22. (1st edition published in 1982.) "Note in particular that ... stops (. ? ! : ;) are always followed by only a single (not a double) space."
- ^ John Wiley & Sons Australia 2007. p. 153. The Commonwealth is an organization of 54 English-speaking states worldwide.
- ^ Ritter 2003 Oxford Style Manual, 2003. p. 51. (First published as the MHRA Style Book in 1971.) "In text, use only a single word space after all sentence punctuation."; Modern Humanities Research Association 2002. p. 6.
- ^ Dundurn Press 1997. p. 113. (1st edition published in 1987.); Public Works and Government Services of Canada 2010. p. 293. "17.07 French Typographical Rules—Punctuation: Adopt the following rules for spacing with punctuation marks. [table] Mark: Period, before: none, after: 1 space."
- ^ University of Chicago Press 2003 Chicago Manual of Style. p. 61. "2.12 A single character space, not two spaces, should be left after periods at the ends of sentences (both in manuscript and in final, published form)." p. 243. "6.11 In typeset matter, one space, not two (in other words, a regular word space), follows any mark of punctuation that ends a sentence, whether a period, a colon, a question mark, an exclamation point, or closing quotation marks." p. 243. "6.13 A period marks the end of a declarative or an imperative sentence. It is followed by a single space."
- ^ Lesina 2009. (1st edition published in 1986.) "Prefazione: Il manuala intende fornire una serie di indicazioni utili per la stesura di testi di carattere non inventive, quali per esempio manuali, saggi, monografie, relazioni professionali, tesi di laurea, articoli per riviste, ecc." (Trans: "[S]tyle manual for academic papers, monographs, professional correspondence, theses, articles, etc.) Preface; Carrada 2010. "Roberto Lesina, Il nuovo manuale di stile, Zanichelli 2009. L'unico vero manuale di stile italiano, di cui nessun redattore può fare a meno". (Trans: "The only real Italian style guide, a must-have for any writer".) The 2009 edition is itself single sentence spaced.
- ^ Microsoft 2010. p. 4.1.8. "Assicurarsi ad esempio che tra la fine e l'inizio di due periodi separati da un punto venga usato un unico spazio prima della frase successiva, invece dei due spazi del testo americano ... A differenza di altre lingue, non va inserito nessuno spazio prima dei segni di punteggiatura." (Trans."Make sure that between two sentences separated by a period a single space is used before the second sentence, instead of the double spacing used in the United States ... Contrary to other languages, no space is to be added before punctuation marks.")
- ^ Académie française 1992. French is spoken in 57 countries and territories throughout the world, including Europe, North America, and Francophone Africa. Qu'est-ce que la Francophonie? සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2011-06-23 at the Wayback Machine
- ^ Real Academia Española 2001. p. 2.
- ^ Council for German Orthography 2010.
- ^ Bibliographisches Institut AG 2010.
- ^ Bibliographisches Institut AG 2010. The Duden was the primary orthography and language guide in Germany until the German orthography reform of 1996 created a multinational council for German orthography for German-speaking countries—composed of experts from Germany, Austria, Liechtenstein and Switzerland. The current version of the Duden reflects the most recent opinions of this council.
- ^ Bringhurst 2004. p. 30. Bringhurst implies that additional spacing after terminal punctuation is redundant when combined with a period, question mark, or exclamation point. Other sources indicate that the function of terminal punctuation is to mark the end of a sentence and additional measures to perform the same measures are unnecessary.
- ^ Baugh 2005. p. 200; Cutts 2009. p. 79; Garner 2009. p. 935; Lester 2005; Loberger 2009. p. 158; Stevenson 2005. p. 123; Straus 2009. p. 52; Strumpf. p. 408; Taggart 2009.
- ^ Baugh 2005. p. 200; Hopper 2004; Stevenson 2005. p. 123.
- ^ Fogarty 2008. p. 85; Loberger 2009. p. 158.
- ^ Stevenson 2005. pp. xvi, 123.
- ^ Strumpf 2004. p. 408.
- ^ Fogarty 2009. p. 78. Other grammar guides recommend one space for computer users. Some indicate that monospaced text could be double spaced in view of the typewriter tradition. See Lutz and Stevenson 2005. pp. 200–202. The Writing Digest Grammar Desk Reference (2005) indicates that "On typed pages, two blank spaces traditionally follow a sentence-ending period", but that "Many editors ... now prefer only a single space" after terminal punctuation. The Blue Book of Grammar and Punctuation (2009) echoes this opinion in that computer users should "use only one space", and with "some typewriters and word processors, [users should] follow ending punctuation with two spaces when using fixed-pitch fonts". See also Straus 2009. p. 52.
- ^ Felici 2003. 80; Fogarty 2008. p. 85; Fogarty 2009. p. 78; Fondiller and Nerone 2007. 93; Garner, Newman and Jackson 2006. 83; Modern Language Association 2009 77; Straus 2009. p. 52.
- ^ Stallman, Richard. "The GNU Emacs Manual". Free Software Foundation. සම්ප්‍රවේශය 25 November 2011.
- ^ Ossana, Joseph. ["http://heirloom.sourceforge.net/doctools/troff.pdf" "Nroff/Troff User's Manual"].
{{cite web}}: Check|url=value (help) - ^ Williams 2003. p. 13.
- ^ Williams 95. p. 1; Sabin 2005. pp. 5–6.
- ^ Trotter 1998. p. 112. Trottier refers to Courier as the industry "standard".
- ^ Russin and Downs 2003. p. 17. The authors state that "Courier 12-point is preferred, although New York, Bookman, and Times will do". Allen 2001Moira Anderson Allen suggests that publishers are more interested in readable fonts as opposed to maintaining a fixed-width font standard.
- ^ Loberger 2009. p. 158; Stevenson 2005. p. 123; Sambuchino 2009. p. 10.
- ^ Bringhurst 2004. p. 28; Felici 2003. p. 80; Fogarty 2008. p. 85; Jury 2009. p. 56; Shushan and Wright 1989. p. 34; Smith 2009; Straus 2009. p. 52; Strizver 2010; Walsh 2004. p. 3; Williams 2003. p. 13.
- ^ One or two spaces after a period? How about three?
- ^ Sabin 2005, p. 5
- ^ Garner, Newman, and Jackson 2006. "Continue the custom (of double spacing) only if you use a typewriter or the Courier font."
- ^ Lloyd and Hallahan 2009.
- ^ University of Chicago Press 2010. p. 60; Lutz 2005. p. 200; Modern Language Association 2009. pp. 77–78.
- ^ Modern Humanities Research Association 2002. p. 6; Sabin 2005. p. 5; Felici 2003. p. 81; Fogarty also stated in Grammar Girl's Quick and Dirty Tips for Better Writing that numerous page designers have contacted her, stating that the presence of two spaces between sentences requires them to edit the pages to remove the extra spaces Fogarty 2008. p. 85.
- ^ University of Chicago Press 2010. p. 83; The 16th edition of the Chicago Manual of Style instructs editors to remove extra spaces between sentences when preparing a manuscript for publication; also Weiderkehr 2009.
- ^ Williams 2003. 13; Smith 2009.
- ^ Jury 2004. 92; Williams 1995.
- ^ Wheildon 1995. p. 13.
- ^ Tinker 1963. p. 50.
- ^ Tinker 1963. pp. 88, 108, 127, 128, 153; Wheildon 1995. pp. 8, 35.
- ^ Tinker 1963. pp. 50, 108, 128. A useful example is the Helvetica font, an ubiquitous font that is considered to be visually pleasing in the construction and viewing of its characters, but has been found to impair reading effectiveness (readability). See Squire 2006. p. 36.
- ^ Leonard, et al. 2009.
- ^ Loh et al., 2002. p. 4.
- ^ Clinton 2003. The study did not find "statistically significant differences, between reading time of single and double spaces passages".
- ^ Ni et al. 2009. pp. 383, 387, 390. This study "explored the effects of spacing after the period on on-screen reading tasks through two dependent variables, reading time and reading comprehension".
- ලේඛණ නාමාවලිය
- Académie française (1992). Dictionnaire de l'Académie française: Tome 1, A–Enz (French බසින්) (Neuvième ed.). Paris: Artheme Fayard. 830 pages. ISBN 2-7433-0407-3.
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Adams, J. Michael; Faux, David D.; Rieber, Lloyd J. (1996). Printing Technology (4th ed.). Delmar Publishers. ISBN 0827369077.
- Allen, Moira Anderson (2001). "A Quick Guide to Manuscript Format". සම්ප්‍රවේශය 22 October 2013.
This article originally appeared on Inkspot. Editor of editor of Writing-World.com, the author has written more than 300 published articles. Her books on writing include "Starting Your Career as a Freelance Writer (2003, 2005 reprint)", "The Writer's Guide to Queries, Pitches and Proposals (2001)" and "Writing to Win: The Colossal Guide to Writing Contests (2010)".
- American Medical Association (2007). AMA Manual of Style: A Guide for Authors and Editors (10th ed.). New York: Oxford University Press. 1032 pages. ISBN 978-0-19-517633-9.
- American Political Science Association Committee on Publications (August 2006). Style Manual for Political Science (PDF). Washington, DC: American Political Science Association. ISBN 1-878147-33-1. 21 August 2010 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 14 May 2010.
- American Psychological Association (2010). Publication Manual of the American Psychological Association (6th ed.). American Psychological Association. 272 pages. ISBN 978-1-4338-0561-5.
- American Psychological Association (July 2009). "Corrections to the First Printing of the Publication Manual of the American Psychological Association" (PDF). American Psychological Association. සම්ප්‍රවේශය 1 February 2010.
- American Psychological Association. "Corrected Sample Papers" (PDF). American Psychological Association. සම්ප්‍රවේශය 31 January 2010.
- American Psychological Association (8 October 2009). "Errors in APA Style Rules, Clarifications" (PDF). Corrections to the First Printing of the Publication Manual of the American Psychological Association, Sixth Edition (July 2009). American Psychological Association. සම්ප්‍රවේශය 27 April 2010.
- American Sociological Association. American Sociological Association Style Guide (2nd ed.). Washington, D.C.: American Sociological Association. 1997. ISBN 0-912764-29-5.
- Association of Legal Writing Directors (ALWD) and Darby Dickerson (2006). ALWD Citation Manual (3rd ed.). New York: Aspen Publishers. 608 pages. ISBN 0-7355-5571-0.
- Associated Press, ed. (2004). The Associated Press Stylebook (43rd ed.). New York: Basic Books. ISBN 0-465-01262-0.
- Baugh, L. Sue (2005). Essentials of English Grammar: The Quick Guide to Good English (3rd ed.). New York: McGraw Hill. 176 pages. ISBN 0-07-145708-9.
- Bever, Thomas G.; Jandreau, Steven; Burwell, Rebecca; et al. (1991). "Spacing Printed Text to Isolate Major Phrases Improves Readability". Visible Language. 25 (1). Visible Language: 75–87.
{{cite journal}}: Explicit use of et al. in:|first3=(help) - Bibliographisches Institut AG (2010). "Über Duden" (German බසින්). සම්ප්‍රවේශය 19 January 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Bibliographisches Institut AG (2010). "Duden – Deutsche Sprache" (German බසින්). සම්ප්‍රවේශය 19 January 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Bishop, Henry Gold (1895). The Practical Printer: A Book of Instruction for Beginners; a Book of Reference for the More Advanced (3rd ed.). Albany.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - Black, Allison; Watts, Darren (1993). "Proofreading Monospaced and Proportionally-spaced Typefaces". Visible Language. 27 (3). Visible Language: 364–377.
- Bricker, Dave (27 Mar 2013). "How Many Spaces After a Period? Ending the Debate". සම්ප්‍රවේශය 29 Mar 2013.
- Bringhurst, Robert (2004). The Elements of Typographic Style (3.0 ed.). Washington and Vancouver: Hartley & Marks. 352 pages. ISBN 0-88179-206-3.
- Campbell, A.J.; Marchetti, F.M.; Mewhort, D.J.K. (1981). "Reading Speed and Text Production: A Note on Right-Justification Techniques". Ergonomics. 24 (8). Taylor & Francis: 633–640. doi:10.1080/00140138108924885.
- Carrada, Luisa (2010). "Il mio scaffale: i libri più utili per lo scrittore professionale". Il Mestiere di Scrivere (Italian බසින්). සම්ප්‍රවේශය 19 May 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Christian, Darrell; Jacobsen, Sally; Minthorn, David, eds. (2009). The AP [Associated Press] Stylebook and Briefing on Media Law (44th ed.). Philadelphia: Basic Books. 416 pages. ISBN 978-0-465-01262-6.
- Clinton, Gregory; Branch, Robert Maribe; Holschuh, D.; Shewanown, S. (2003). "Online Reading Performance Time as a Function of Text Layout: Roundtable Paper Presented at the 2003 AECT Leadership & Technology International Convention, Anaheim, Ca".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - Columbia Law Review; Harvard Law Review; University of Pennsylvania Law Review; Yale Law review, eds. (2005). The Bluebook: A Uniform System of Citation. Massachusetts: The Harvard Law Review Association.
- Council for German Orthography. "Deutsche Rechtschreibung" (PDF) (German බසින්). 6 August 2006 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 19 January 2010.
{{cite web}}: Unknown parameter|trans_title=ignored (|trans-title=suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link) - Craig, James; Scala, Irene Korol (2006). Designing With Type: The Essential Guide to Typography (5th ed.). New York: Watson-Guptill. 176 pages. ISBN 0-8230-1413-4.
- Cutts, Martin (2009). Oxford Guide to Plain English (Third ed.). New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-955850-6.
- De Vinne, Theodore Low (1901). The Practice of Typography: Correct Composition: A Treatise on Spelling Abbreviations, the Compounding and Division of Words, the Proper Use of Figures and Numerals, Italic and Capital Letters, Notes, Etc., With Observations on Punctuation and Proof-Reading (Second ed.). New York: Century Company.
- Dodd, Robin (2006). From Gutenberg to Open Type: An Illustrated History of Type from the Earliest Letterforms to the Latest Digital Fonts. Vancouver: Hartley & Marks. 192 pages. ISBN 0-88179-210-1.
- Dowding, Geoffrey (1995). Finer Points in the Spacing & Arrangement of Type (Revised ed.). Vancouver, BC: Hartley & Marks Publishers. 90 pages. ISBN 0-88179-119-9.
- Dundurn Press in Co-operation with Public Works and the Government Services Canada Translation Bureau (1997). The Canadian Style: A Guide to Writing and Editing. Toronto and Oxford: J. Kirk Howard. 312 pages. ISBN 1-55002-276-8.
- Eckersley, Richard; Ellertson, Charles M.; Angstaldt, Richard; Hendel, Richard (1994). Glossary of Typesetting Terms. University of Chicago Press. ISBN 0-226-18371-8.
- Economist (2005). The Economist Style Guide. London: Profile Books. 256 pages. ISBN 1-86197-916-9.
- Eijkhout, Victor (2008). TeX by Topic, A TeXnician's Reference (PDF). Lulu. pp. 185–188. ISBN 0-201-56882-9. සම්ප්‍රවේශය 15 March 2010.[permanent dead link]
- Einsohn, Amy (2006). The Copyeditor's Handbook: A Guide for Book Publishing and Corporate Communications (2nd ed.). Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press. 574 pages. ISBN 978-0-520-24688-1.
- European Commission Directorate-General for Translation (April 2010). "English Style Guide: A Handbook for Authors and Translators in the European Commission" (PDF). European Commission. සම්ප්‍රවේශය 12 May 2010.
- Felici, James (2003). The Complete Manual of Typography. Berkeley, CA: Peachpit Press. 384 pages. ISBN 0-321-12730-7.
- Felici, James (24 August 2009). "To Double-Space or Not to Double-Space". CreativePro.com. Printingforless.com and CreativePro.com31 March 2010.
- Flinn, Denny Martin (1999). How Not to Write a Screenplay: 101 Common Mistakes Most Screenwriters Make. New York: Crown Publishing. 240 pages. ISBN 1-58065-015-5.
- Fogarty, Mignon (2008). Grammar Girl's Quick and Dirty Tips for Better Writing. New York: Holt Paperbacks. 240 pages. ISBN 978-0-8050-8831-1.
- Fogarty, Mignon (2009). The Grammar Devotional: Daily Tips for Successful Writing from Grammar Girl. New York: Holt Paperbacks. ISBN 978-0-8050-9165-6.
- Fondiller, Shirley; Nerone, Barbara J. (2007). Health Professionals Style Manual. New York: Springer Publishing. 152 pages. ISBN 0-8261-0207-7.
- Free Software Foundation (12 April 2010). "5.2 Commenting Your Work". GNU Coding Standards. Free Software Foundation17 May 2010.
- Garner, Bryan A. (2009). Garner's Modern American Usage (3rd ed.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-538275-4.
- Garner, Bryan A.; Newman, Jeff; Jackson, Tiger (2006). The Redbook: A Manual on Legal Style (2nd ed.). Thompson West. 1008 pages. ISBN 978-0-314-16891-7.
- Haber, Ralph Norman; Haber, Lyn R. (1981). "Visual Components of the Reading Process". Visible Language. 15 (2). Visible Language: 147–182.
- Haley, Allan (June/July 2006). "Typographic Details". Dynamic Graphics. WebMediaBrands Inc. සම්ප්‍රවේශය 18 July 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help) - Hart, Horace (1893). Hart's Rules for Compositors and Readers: Which are to be Observed in All Cases Where No Special Instructions are Given (First ed.). Oxford: Clarendon Press. සම්ප්‍රවේශය 24 May 2010.
- Hart, Horace (1983). "Hart's Rules for Compositors and Readers at the University Press, Oxford" (Thirty-ninth ed.). Oxford Editorial. සම්ප්‍රවේශය 24 May 2010.
- Harpel, Oscar (1870). Harpel's Typograph, or Book of Specimens Containing Useful Information, Suggestions and a Collection of Examples of Letterpress Job Printing Arranged for the Assistance of Master Printers, Amateurs, Apprentices, and Others. Cincinnati Press.
- Hartley, James (1980). "Spatial Cues in Text". Visible Language. 14 (1). Visible Language: 62–79.
- Hopper, Vincent F.; Gale, Cedric; Foote, Ronald C.; Griffith, B.W. (2004). A Pocket Guide to Correct Grammar (4th ed.). Barron's Educational Series. 208 pages. ISBN 0-7641-2690-3.
- Imprimerie nationale (1993). Lexique des règles typographiques en usage à l'Imprimerie nationale (in French) (3ème édition ed.). Imprimerie nationale.
- Jacobi, Charles Thomas (1890). Some Notes on Books and Printing; a Guide for Authors, Publishers, & Others (New & Enlarged ed.). London: C. Wittingham.
- Jury, David (2004). About Face: Reviving the Rules of Typography. Switzerland: Rotovision SA. 159 pages. ISBN 2-88046-798-5.
- Jury, David (2009). "What is Typography?" (PDF). Rotovision. pp. 28–87. 15 July 2011 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 31 March 2010.
- Kolers, Paul A.; Duchinsky, Robert; Ferguson, Dennis C. (1981). "Eye Movement Measurement of Readability of CRT Displays". Human Factors. 23 (5). The Human Factors Society: 517–527. PMID 7319497.
- Korpela, Jukka (3 May 2005). "Guide to the Unicode Standard". Characters and Encodings. IT and Communication17 May 2010.
- Kouguell, Susan (2006). The Savvy Screenwriter: How to Sell Your Screenplay (and Yourself) Without Selling Out! (Revised & Expanded ed.). New York: St. Martin's Griffin. 288 pages. ISBN 978-0-312-35575-3.
- LeClercq, Terri (2007). Guide to Legal Writing Style (Fourth ed.). New York: Aspen Publishers. 144 pages. ISBN 978-0-7355-6837-2.
- Leonard, Kristi; et al. (10 October 2009). "The Effects of Computer-based Text Spacing on Reading Comprehension and Reading Rate". AECT1 February 2010.
{{cite web}}: Explicit use of et al. in:|author=(help) - Lesina, Roberto (2009). Il Nuovo Manuale di Stile: Guida alla Redazione di Documenti, Relazioni, Articoli, Manuali, Tesi di Laurea (PDF) (Italian බසින්) (2.0 ed.). Zanichelli. සම්ප්‍රවේශය 15 May 2010.
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Lester, Mark; Beason, Larry (2005). The McGraw Hill Handbook of English Grammar and Usage. New York: McGraw Hill. 304 pages. ISBN 978-0-07-144133-9.
- Lloyd, John Wills; Hallahan, Dan (10 November 2009). "Where's the Evidence to Justify Two Spaces?". Spacewaste. Wordpress.com4 April 2010.
- Loberger, Gordon; Shoup, Kate (2009). Webster's New World English Grammar Handbook (2nd ed.). Hoboken, NJ: Wiley Publishing. 408 pages. ISBN 978-0-470-41080-6.
- Loh, Christian Sebastian; Branch, Robert Maribe; Shewanown, Saun; Ali, Radwan (2002). "The Effect of Text Spacing After the Period on Time for On-Screen Reading Tasks". IVLA Book of Selected Readings: Selected Readings of the IVLA Annual Conference. IVLA.
- Lupton, Ellen (2004). Thinking with Type. New York: Princeton Architectural Press. 176 pages. ISBN 978-1-56898-448-3.
- Lutz, Gary; Stevenson, Diane (2005). The Writing Digest Grammar Desk Reference. Cincinnati, OH: Writer's Digest Books. ISBN 978-1-58297-335-7.
- Lynch, Patrick J.; Horton, Sarah (2008). Web Style Guide. New Haven and London: Yale University Press. 352 pages. ISBN 978-0-300-13737-8.
- MacKellar, Thomas (1885). The American Printer: A Manual of Typography, Containing Practical Directions for Managing all Departments of a Printing Office, As Well as Complete Instructions for Apprentices: With Several Useful Tables, Numerous Schemes for Imposing Forms in Every Variety, Hints to Authors, Etc (Fifteenth – Revised and Enlarged ed.). Philadelphia: MacKellar, Smiths & Jordan. 390 pages.
- Mergenthaler Linotype Company (1940). Linotype Keyboard Operation: Methods of Study and Procedures for Setting Various Kinds of Composition on the Linotype. Brooklyn, N.Y: Mergenthaler Linotype Company. OCLC 3230264.
- Microsoft (2010). "Italian Style Guide: Microsoft Language Excellence". Microsoft Language Portal – Style Guide Download (Italian බසින්) (1.0 ed.). Microsoft. සම්ප්‍රවේශය 11 May 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Microsoft. "Character design standards (5 of 10): Space Characters for Latin 1". Microsoft Typography. Microsoft. සම්ප්‍රවේශය 16 May 2010.
- Modern Humanities Research Association (2002). MHRA Style Guide: A Handbook for Authors, Editors, and Writers of Theses. Leeds, UK: Maney Publishing. 92 pages. ISBN 0-947623-62-0.
- Modern Language Association (15 January 2009). "How many spaces should I leave after a period or other concluding mark of punctuation?". Modern Language Association31 January 2010.
- Modern Language Association (2009). MLA Handbook for Writers of Research Papers (7th ed.). Modern Language Association of America. ISBN 978-1-60329-024-1.
- Ni, Xiaopeng; Branch, Robert Maribe; Chen, Kuan-Chung; Clinton, Gregory (2009). Sleeman, Phillip J (ed.). "The Effects of Text Spacing on Screen Reading Time and Comprehension". International Journal of Instructional Media. 36 (4).
- North, A. J.; Jenkins, L. B. (1951). "Reading Speed and Comprehension as a Function of Typography". Journal of Applied Psychology. 35 (4): 225–8. PMID 14861125.
- Osgood, Harry W. (1919). "A Method for Teaching Straight Matter Composition". Industrial-arts Magazine. 8 (2): 47–48. සම්ප්‍රවේශය 14 March 2013.
- Oxford University Press (1983). "Hart's Rules for Compositors and Readers at the University Press, Oxford" (Thirty-ninth ed.). Oxford Editorial. සම්ප්‍රවේශය 24 May 2010.
- Payne, Donald R. (1967). "Readability of Typewritten Material; Proportional Versus Standard Spacing". The Journal of Typographic Research. 1 (2): 125–136.
- Public Works and Government Services of Canada (2010). "The Canadian Style Online". Public Works and Government Services of Canada, The Translation Bureau, The Government of Canada's terminology and linguistic data bank TERMIUM-Plus. සම්ප්‍රවේශය 26 April 2010.
- Publications Office of the European Union (24 July 2008). "Interinstitutional Style Guide". Europa. European Union12 May 2010.
- Real Academia Española (2001). "Diccionario de la Lengua Española de la Real Academia Española". Real Academia Española. සම්ප්‍රවේශය 20 April 2010.
- Rhodes, John S. (13 April 1999). "One Versus Two Spaces After a Period". Webword.com21 March 2010.
- Ritter, R. M., ed. (2003). Oxford Style Manual. Oxford: Oxford University Press. 1033 pages. ISBN 0-19-860564-1.
- Rollo, Lindsay (Number Two. 1993). "Words and Images in Print and on Screen" (PDF). SET: Research Information for Teachers. 22 May 2010 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 10 February 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help) - Rosendorf, Theodore (2009). The Typographic Desk Reference (1st ed.). New Castle, Delaware. 152 pages. ISBN 978-1-58456-231-3.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - Rosendorf, Theodore (2010). "The Double Space Debate". Type Desk. සම්ප්‍රවේශය 23 March 2010.
- Rusch, Kristine Kathryn; Smith, Dean Wesley (1990). Science Fiction Writers of America Handbook (1990 ed.). Writers Notebook Press.
- Russin, Robin U.; Downs, William M. (2003). Screenplay, Writing the Picture. Silman-James Press. 483 pages. ISBN 978-1-879505-70-4.
- Ryder, John (1979). The Case for Legibility. London: Bodley Head. ISBN 0-370-30158-7.
- Sabin, William (1985). The Gregg Reference Manual (6th ed.). New York: McGraw-Hill. ISBN 0-07-054399-2.
- Sabin, William (2005). The Gregg Reference Manual (10th Spiral-bound ed.). New York: McGraw-Hill. 688 pages. ISBN 978-0-07-293653-7.
- Sambuchino, Chuck; The Editors of Writer's Digest Books (2009). Formatting and Submitting your Manuscript (3rd ed.). Cincinnati, OH: Writer's Digest Books. 324 pages. ISBN 978-1-58297-571-9.
{{cite book}}:|last2=has generic name (help) - Scales, Alice Y. (2002). "Improving Instructional Materials by Improving Document Formatting" (PDF). ASEE Southeast Section Conference. සම්ප්‍රවේශය 10 February 2010.
- Schriver, Karen A. (1997). Dynamics in Document Design. New York, Chichester, Brisbane, Toronto, Singapore, Weinheim: John Wiley & Sons. 592 pages. ISBN 0-471-30636-3.
- Sheerin, Peter K. (19 October 2001). "The Trouble With EM 'n EN (and Other Shady Characters)". A List Apart. A List Apart Magazine17 May 2010.
- Shushan, Ronnie; Wright, Don (1989). Desktop Publishing by Design. Redmond, WA: Microsoft Press. ISBN 1-55615-134-9.
- Smith, Laurie (8 July 2009). "Don't Date Yourself by Using Two Spaces after a Period in Your Resume!". Executive Resumes and Career Transition Strategies: Reflections of an Executive Resume Writer. Creative Keystrokes Executive Resume Service30 March 2010.
- Spiekermann, Erik; Ginger, E.M. (1993). Stop Stealing Sheep & Find Out How Type Works. Mountain View, CA: Adobe Press. ISBN 0-672-48543-5.
- Squire, Victoria; Willberg, Hans Peter; Forsmann, Friedrich (2006). Getting it Right with Type. London: Laurence King Publishing. 176 pages. ISBN 978-1-85669-474-2.
- Stevenson, Jay (2005). The Pocket Idiot's Guide to Grammar and Punctuation: A Handy Reference to Resolve All Your Grammatical Problems. Alpha Books. 208 pages. ISBN 978-1-59257-393-6.
- Straus, Jane (2009). The Blue Book of Grammar and Punctuation: An Easy-to-Use Guide with Clear Rules, Real-World Examples, and Reproducible Quizzes (10th ed.). San Francisco, CA: Jossey-Bass. 176 pages. ISBN 978-0-470-22268-3.
- Strizver, Ilene. "Double Spaces Between Sentences ... Not!". U&lc: Upper and Lowercase Magazine Online: Issue 41.1.1. International Typeface Organization and Monotype Imaging. සම්ප්‍රවේශය 31 March 2010.
- Strizver, Ilene (2010). Type Rules: The Designer's Guide to Professional Typography (3rd ed.). New Jersey: John Wiley & Sons. ISBN 978-0-470-54251-4.
- Strumpf, Michael; Douglas, Auriel (2004). The Grammar Bible. New York: Holt Paperbacks. 512 pages. ISBN 978-0-8050-7560-1.
- Strunk, William; White, E.B. (2008). The Elements of Style (50th Anniversary ed.). Longman. 128 pages. ISBN 978-0-205-63264-0.
- Style Manual Committee Council of Science Editors (2006). Scientific Style and Format: The CSE Manual for Authors, Editors, and Publishers (Seventh ed.). Reston, VA: The Council. 658 pages. ISBN 0-9779665-0-X.
{{cite book}}:|last=has generic name (help) - Taggart, Caroline (2009). My Grammar and I: Or Should that be "Me"?. London: JA Wines. ISBN 978-1-60652-026-0.
- Tinker, Miles A. (1963). Legibility of Print. Iowa: Iowa State University Press. ISBN 0-8138-2450-8.
- Tinker, Miles A. (2 April 2010). "Experimental Studies on the Legibility of Print: An Annotated Bibliography". Reading Research Quarterly. 1 (4). International Reading Association: 67–118. JSTOR 747222.
- Trottier, David (2005). The Screenwriter's Bible: A Complete Guide to Writing, Formatting, and Selling Your Script (4th ed.). Los Angeles: Silman James Press. ISBN 1-879505-84-3.
- Truss, Lynn (2004). Eats, Shoots & Leaves: The Zero Tolerance Approach to Punctuation. New York: Gotham Books. p. 25. ISBN 1-59240-087-6.
- Turabian, Kate L. (2007). Booth, Wayne C.; Colomb, Gregory G.; Williams, Joseph M. (eds.). A Manual for Writers of Research Papers, Theses, and Dissertations (7th ed.). Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-82337-9.
- Unicode (2009). "Unicode Standard Annex #14: Unicode Line Breaking Algorithm". Unicode Technical Reports. Unicode. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2010.
- United States. (23 April 20094 February 2010). "U.S. Government Printing Office Style Manual".
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help) - United States Navy. "U.S. Navy Style Guide "Punctuation"". සම්ප්‍රවේශය 17 January 2010.
- University of Chicago Press (1911). Manual of Style: A Compilation of Typographical Rules Governing the Publications of the University of Chicago, with Specimens of Types Used at the University Press (Third ed.). Chicago: University of Chicago. ISBN 1-145-26446-8.
- University of Chicago Press (1969). The Chicago Manual of Style: For Authors, Editors, and Copywriters (12th Revised ed.). Chicago and London: University of Chicago Press. ISBN 0-226-77008-7.
Library of Congress Catalog Card Number: 6-40582
- University of Chicago Press (2003). The Chicago Manual of Style: The Essential Guide for Writers, Editors, and Publishers (15th ed.). Chicago and London: University of Chicago Press. ISBN 0-226-10403-6.
- University of Chicago Press (2007). "One Space or Two?". Chicago Manual of Style Online. University of Chicago Press. 984 pages. සම්ප්‍රවේශය 8 February 2010.
- University of Chicago Press (2010). The Chicago Manual of Style: The Essential Guide for Writers, Editors, and Publishers (16th ed.). Chicago and London: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-10420-1.
- Walsh, Bill (2004). The Elephants of Style: A Trunkload of Tips on the Big Issues and Gray Areas of Contemporary American English. New York: McGraw Hill. 238 pages. ISBN 978-0-07-142268-0.
- W3C (24 December 1999). "9.1 White Space". HTML 4.01 Coding Specification. W3C17 May 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - W3C (24 December 1999). "24.4 Character Entity References for Markup-Significant and Internationalization characters". HTML 4.01 Coding Specification. W3C17 May 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - Weiderkehr, Sarah (30 July 2009). "On Two Spaces Following a Period". American Psychological Association29 January 2010.
- Wershler-Henry, Darren (2005). The Iron Whim: A Fragmented History of Typewriting. Ithica and London: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4586-6.
- Wheildon, Colin (1995). Type and Layout: How Typography and Design Can Get your Message Across – Or Get in the Way. Berkeley: Strathmoor Press. 248 pages. ISBN 0-9624891-5-8.
- Wide Spacer (2014). "One or two spaces after a period? How about three?". Wide Spacer blog. සම්ප්‍රවේශය 19 March 2014.
- Wiley, John, & Sons Australia (2007). Style Manual: For Authors, Editors and Printers (6th ed.). John Wiley & Sons Australia. ISBN 978-0-7016-3648-7.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - Williams, Robin (1995). The PC is Not a Typewriter (1st ed.). Berkeley, CA: Peachpit Press. 96 pages. ISBN 978-0-938151-49-4.
- Williams, Robin (July–August 1995). "Thirteen Telltale Signs" (PDF). Adobe Magazine. Adobe. 11 April 2003 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 10 February 2010.
- Williams, Robin (2003). The Mac is Not a Typewriter: A Style Manual for Creating Professional-level Type on Your Macintosh (2nd ed.). Berkeley, CA: Peachpit Press. 96 pages. ISBN 0-201-78263-4.
තවදුරටත් කියවීමට"'
- "ලිවීමේ උපදේශන: පරතරය (1)". Writer's Block. NIVA Inc. May 2009. ISSN 1488-4801.
- "ලිවීමේ උපදේශන: පරතරය (2)". Writer's Block. NIVA Inc. June 2009. ISSN 1488-4801.
බාහිර සබැඳුම්
[සංස්කරණය]- Manjoo, Farhad (13 January 2011). "Space Invaders: Why You Should Never, Ever Use Two Spaces After a Period". Slate.com. Washington Post.
- McArdle, Megan (14 January 2011). "You Can Have My Double Space When You Pry it From My Cold, Dead Hands". Atlantic. Atlantic Monthly.
- Okrent, Arika (2 October 2013). "How Many Spaces Should There Be at the End of a Sentence?". Mental Floss.
- Rhodes, John S. (13 May 1999). "One Versus Two Spaces After a Period". WebWord.com.
- Typophile (2011). "Double-spacing After Periods". Typophile. Punchcut.