Hasan Tahsin Pasha

Hasan Tahsin Pasha
Lindur më	1845 Mesare, Perandoria Osmane
Vdekur më	1918 Lozana, Zvicër
Varrosur në	Selaniku, Greqia
Në aleancë me	Perandoria Osmane
Shërbimi/dega	Ushtria Osmane
Vite shërbimi	1870-1912
Grada	gjeneral-lejtnant
Betejat/luftrat	Lufta Greko-Turke (1897) Lufta e Parë Ballkanike

Hasan Tahsin Pasha i njohur edhe si Hasan Tahsin Mesarea^[1] (1845–1918) ishte një oficer ushtarak osman, i cili shërbeu në Luftën Greko-Turke dhe në Luftën e Parë Ballkanike.

Biografia

U lind në Mesare të kazasë së Leskovikut, i biri i shqiptarit Elmaz bej Puca.^[2][3][4] Në rininë e tij ndoqi dhe u diplomua në gjimnazin Zosimea në Janinë dhe fliste rrjedhshëm greqisht. Filloi shërbimin si xhandar rreth vitit 1870 në Katerini, dhe më vonë iu bashkua Ushtrisë Osmane si NCO. Shpejt mori një komision si oficer dhe në vitin 1881 ai komandonte xhandarmërinë osmane në Janinë. Gjatë Luftës Greko-Turke, ai komandoi Divizionin e 6-të të Trabzonit dhe rreth vitit 1900 u vendos si komandant garnizoni i Selanikut. Në vitet 1908–1910, ai shërbeu si guvernator i Jemenit përpara se të kthehej në Selanik, ku mori postin e komandantit të Trupave III me gradën Ferik (Gjeneral-Lejtnant). Pas daljes në pension në vitin 1912, ai u bind të kthehej në detyrën e guvernatorit të përgjithshëm të Vilajetit të Janinës.

Ndërsa tensionet me Lidhjen Ballkanike u rritën, megjithatë gjatë verës së vitit 1912, ai u transferua në komandën e Trupave të Përkohshëm VIII në Selanik. Pas shpërthimit të Luftës së Parë Ballkanike, ai udhëhoqi forcat e tij kundër ushtrisë greke të Thesalisë nën Princin e Kurorës Kostandin. Ushtria greke, e përgatitur më mirë dhe më e madhe se forcat e veta, mundi Korpusin VIII në betejat e Sarantaporos dhe Jenixhes. I rrethuar dhe i bllokuar në Selanik dhe pa asnjë shpresë për ndihmë nga jashtë, dhe duke mësuar për afrimin e Divizionit të 7-të Bullgar nga verilindja, Hasan Tahsin vendosi t'i dorëzonte kështjellën e Selanikut dhe 26,000 njerëzit e tij grekëve. Pas disa ditë negociatash, më 8 nëntor u nënshkrua një protokoll dorëzimi [ S.V. 26 tetor] 1912, me dorëzimin e kryer të nesërmen. Pala osmane e konsideroi menjëherë tradhtar dhe gjykata ushtarake e dha dënimin me vdekje.

Dëbimi

Dorëzimi i Hasan Tahsin Pashës

Pas lirimit nga robëria greke, ai shkoi në mërgim, fillimisht në Francë dhe më vonë në Zvicër. Vdiq në Lozanë në vitin 1918 dhe u varros aty. Në vitin 1937, eshtrat e tij u transferuan në varrezat shqiptare të Selanikut, dhe në vitin 2006 në Varrezat Ushtarake të Luftërave Ballkanike në Gefyra. Nga shtatë fëmijët e tij vetëm tre jetuan jetë të gjatë, dy djem dhe një vajzë që u martuan në Turqi.^[5] Një nga djemtë e tij, Kenan Messare (1889–1965), i cili ishte adjutanti i tij gjatë luftës, u bë shtetas grek dhe një piktor i shquar, i njohur veçanërisht për skenat e betejave të Luftërave Ballkanike. Djali tjetër Qemal Mesarea u shpërngul në Shqipëri, punoi si funksionar në Ministrinë e Punëve të Brendshme, në rezidencën e Mbretit Zog dhe u emërua ambasador në Greqi në janar 1933, ku shërbeu deri në vitin 1934.^[6]

Referime

1. Shqiptari Hasan Tahsin Mesarea, gjenerali që u dhuroj grekëve Selanikun
2. Vlora, Syrja (2018). Bello, Hasan (red.). Përkthyer nga Jonuz Tafilaj. "Historia e personaliteteve shqiptare të Vilajetit të Janinës (1859-1909) I". Zani i Naltë. 23.
3. Riza Nur (1968), Hayat ve hataratim (në turqisht), vëll. II, Altindaǧ Yayinevi, OCLC 5884946, Selânikte kumandan olan Arnavut Tahsin Paşa hiç harpsiz ve şartsız Selânik'i Yunanlılara teslim etti. Bunun için Yunanlılardan para...
4. Gawrych, George W. (2006). The crescent and the eagle : Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874-1913 (në anglisht). London. ISBN 978-1-78672-444-1. OCLC 1030625024.
5. Arben Llalla (2015-07-19), "Shqiptari Hasan Tahsin Mesarea, gjenerali që u dhuroj grekëve Selanikun", Dielli
6. Kush ishin 120 diplomatët shqiptarë nga viti 1912 deri 1991, Tirana Observer Online, 2013-03-13, arkivuar nga origjinali më 2017-08-24, marrë më 2014-12-09, 59. Qemal Mesarea, ambasador në Greqi, në vitet 1933-1934