Mali i Zi i Vjetër

Harta historike e rajonit të Malit të Zi të Vjetër dhe ndarjet e tij

Mali i Zi i Vjetër (Malazeze: Stara Crna Gora), [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] është një term i përdorur për pjesën embrionale të Malit të Zi modern. Në kontekstin historik, termi përcakton territorin origjinal të Principatës së Malit të Zi, para zgjerimit territorial, të ratifikuar nga Kongresi i Berlinit në 1878, ose më saktë - territorin e Princit-Peshkopatës së Malit të Zi para bashkimit të saj me rajoni e Kodrave (Bërdës) në gjysmën e parë të shekullit të 19-të. [8] [4]

Gjatë periudhës osmane, nga shekulli i 16-të deri në shekullin e 18-të, Mali i Zi origjinal (i duhur) përbëhej nga fiset malazeze, tradicionalisht i ndarë në katër njësi territoriale, ose nahije: Katun, Rijeka, Ljeshanska nahija dhe Crmnica. Banorët e tyre njiheshin me rajonal malazeze, për dallim nga banorët e rajoneve fqinje (Brđani, Hercegovci dhe Primorci ). Që nga fundi i shekullit të 18-të, Mali i Zi filloi të zgjerohej, duke përfshirë rajonin e Kodrave/Brdës në gjysmën e parë të shekullit të 19-të, rajonin e Hercegovinës së Vjetër dhe një pjesë të Primorjes në 1878, dhe më në fund Polimljen e sipërme dhe qendrore dhe Dukagjini në 1912. [9]

Fiset

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fiset, të ndara nga nahija. Historikisht, ka katër nahija në rajonin e Malit të Zi të Vjetër, të ndarë më tej sipas fiseve (klane) vendase;  

Antropologjia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Një sërë toponimesh dhe emrash të fiseve në Malin e Zi të Vjetër rrjedhin nga onomastika shqiptare, si Gjin, Gjon, Progon, Lesh, Mal e të tjera, ku disa prej tyre janë: Đinov Do fshat në Cuce, Đinovo Brdo në Cetinje, Đinova . Gllavica në Pješivci, fshati Đinovići në Kosijeri, Vëllazëria Đonovici në Brçeli të Crmnicës, Lješanska nahija, së bashku me fshatrat e saj Liješnje, Štitari, Goljemadi dhe Progonovići, fshati Lješin dolic i St. Arbanas në Ceklin. [10] [11]

Shih edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Literatura

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Banac, Ivo (1992) [1984]. The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics (bot. 2. printing of the 2.). Ithaca, N.Y: Cornell University Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Bataković, Dušan T., red. (2005). Histoire du peuple serbe [History of the Serbian People] (në frëngjisht). Lausanne: L’Age d’Homme.
  • Bećković, Matija (2005). A Stone Between Two Worlds. Toronto: Serbian Literary Company. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Brown, Alec (1954). Yugoslav Life and Landscape. London: Elek Books. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Ćirković, Sima (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Denton, William (1877). Montenegro, its people and their history. London: Daldy, Isbister & Company. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Fine, John Van Antwerp Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Fleming, Thomas (2002). Montenegro: The Divided Land. Rockford, Illinois: Chronicles Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Jelavich, Barbara (1983a). History of the Balkans: Eighteenth and Nineteenth Centuries. Vëll. 1. Cambridge University Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Jelavich, Barbara (1983b). History of the Balkans: Twentieth Century. Vëll. 2. Cambridge University Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Stefanović-Karadžić, Vuk (1837). Montenegro und die Montenegriner: Ein Beitrag zur Kenntniss der europäischen Türkei und des serbischen Volkes. Stuttgart und Tübingen: Verlag der J. G. Cotta'schen Buchhandlung. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • L'examen des dialectes du Vieux Monténegro (Stara Crna Gora) en tenant compte des parles voisins, Bulletin international de l' Académie polonaise des sciences et des letters N 1—3 (janvier-mars), 1–13, Cracovie 1932.

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Ердељановић 1926.
  2. ^ Радусиновић 1985a.
  3. ^ Радусиновић 1985b.
  4. ^ a b Banac 1992.
  5. ^ Fleming 2002.
  6. ^ Brown 1954.
  7. ^ Bećković 2005.
  8. ^ Denton 1877.
  9. ^ Ćirković 2004.
  10. ^ Popović, Marija; Malja-Imami, Nailje R. (2021). "Albanizmi u srpskim i makedonskim govorima". Društvene & humanističke nauke. State University of Novi Pazar. 4: 96-97. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Gashi, Skënder (2014). Albanian names in the 13th-15th century in light of Serbian church resources. TENDA. fq. 44-45. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)