Qeveria e Rumanisë
Qeveria e Rumanisë (rumanisht: Guvernul României) përbën gjysmën e degës ekzekutive të qeverisë së Rumanisë (gjysma tjetër është zyra e Presidentit të Rumanisë). Ai drejtohet nga Kryeministri i Rumanisë dhe përbëhet nga ministritë, institucione dhe agjenci të ndryshme vartëse dhe 42 prefekturat. Selia e qeverisë rumune është në Pallatin Victoria në Bukuresht.
Qeveria është autoriteti publik i pushtetit ekzekutiv që funksionon në bazë të votës së besimit të Kuvendit, duke garantuar arritjen e politikës së brendshme dhe të jashtme të vendit dhe që ushtron drejtimin e përgjithshëm të administratës publike. Qeveria emërohet nga Presidenti i Rumanisë në bazë të votës së besimit të dhënë Qeverisë nga Parlamenti i Rumanisë.
Pasqyrë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Qeveria e tanishme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Artikulli kryesor: Kabineti Ciolacu
Qeveria e tanishme drejtohet nga Marcel Ciolacu.
Investimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Procedura e investimit të një Qeverie të re inicohet nga Presidenti, i cili cakton një kandidat për postin e kryeministrit pas konsultimit me partinë që ka shumicën e vendeve në Parlament. Nëse nuk ekziston një shumicë e tillë, Presidenti konsultohet me të gjitha partitë e përfaqësuara në Parlament. Pasi të nominohet, kandidati krijon një listë anëtarësh dhe një platformë qeveritare; kjo duhet të bëhet brenda 10 ditësh. Intervali 10-ditor nuk është një afat i rreptë, përkundrazi përfaqëson periudhën kohore që konsiderohet optimale për të krijuar një Qeveri ligjore kompetente. Skadimi i këtij intervali i lejon Presidentit të revokojë kandidatin dhe të caktojë një të ri, megjithëse kjo nuk është e detyrueshme.[1]
Pasi kandidati të ketë formuar një listë dhe një program, ai mund të kërkojë votëbesimin e Kuvendit. Kuvendi debaton për këtë çështje në seancë të përbashkët dhe propozimet mund t'i refuzojë vetëm dy herë në një hark kohor prej 60 ditësh. Nëse Parlamenti nuk arrin të miratojë një kandidat brenda kësaj periudhe kohore, Presidenti fiton të drejtën ta shpërndajë atë.[2]
Nëse Kuvendi i jep votëbesimin, platforma e propozuar politike bëhet zyrtare dhe lista e plotë e Qeverisë duhet të konfirmohet nga Presidenti. Më pas, qeveria bën betimin dhe fillon mandatin e saj.[3]
Programi qeveritar
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Qeveria organizohet dhe funksionon në përputhje me Kushtetutën, në bazë të Programit të Qeverisë të miratuar nga Kuvendi. Programi i Qeverisë është një dokument politiko-administrativ që përcakton parimet, udhëzimet dhe hapat që duhen ndërmarrë që Qeveria synon të zbatojë gjatë mandatit të saj në të gjitha fushat e veprimtarisë. Për të arritur qëllimet e përcaktuara në Programin e Qeverisë, Qeveria Rumune kryen funksionet e strategjisë, rregullimit, administrimit, përfaqësimit dhe ushtrimit të autoritetit shtetëror.
Strategjitë, politikat dhe programet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Qeveria miraton strategjitë, politikat dhe programet e administratës publike, të cilat janë metoda të realizimit të qëllimeve të përcaktuara në Programin e Qeverisë, si dhe metoda të përmbushjes së kompetencave të institucionit si autoritet publik në pushtetin ekzekutiv, ku roli i tij është ai i sigurimin e funksionimit dhe zhvillimit të ekuilibruar të sistemit kombëtar ekonomik dhe social, së bashku me lidhjen e tij me sistemin ekonomik global duke promovuar interesat kombëtare të Rumanisë.[4]
Roli
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Roli i Qeverisë është i sanksionuar me Kushtetutë dhe me ligjet përkatëse. Qeveria ushtron “udhëheqjen e përgjithshme të administratës publike”,[5] përpunon strategji për zbatimin e platformës qeveritare, ushtron iniciativën legjislative, negocion traktatet ndërkombëtare,[6] përfaqëson shtetin rumun si brenda dhe jashtë, emëron prefektët[7] dhe paraqet informacione dhe dokumente për Dhomat e Parlamentit sipas kërkesës.[8]
Marrëdhëniet me Parlamentin
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Qeveria i përgjigjet ekskluzivisht Parlamentit, si nëpërmjet informimit të detyrueshëm të Kuvendit, ashtu edhe përmes pyetjeve, interpelancave dhe komisioneve hetimore. Dhoma e Parlamentit (Dhoma e Deputetëve ose Senati) mund të bëjë një mocion të thjeshtë në lidhje me çështjen e interpelancës.[9] Në raste ekstreme, Kuvendi mund të votojë një mocion mosbesimi, duke e tërhequr besimin dhe duke e detyruar Qeverinë të japë dorëheqjen.[10]
Nëpërmjet një ligji të veçantë për habilitimin, Qeverisë mund t'i mundësohet nxjerrja e [[Dekreti|urdhëresave (ordonanțe), të cilat kanë të njëjtën fuqi juridike si ligjet e zakonshme. Urdhëresat janë një formë delegimi legjislativ dhe mund të kërkojnë miratim në Parlament nëse e përcakton ligji i habilitimit. Në situata të jashtëzakonshme, në të cilat rregullimi nuk mund të shtyhet, Qeveria mund të nxjerrë urdhëresa emergjente (ordonanțe de urgență), të cilat nuk kërkojnë ligje të habilitimit, por duhet t'i nënshtrohen miratimit në Parlament përpara se të hyjnë në fuqi.[11]
Struktura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kushtetuta e Rumanisë parashikon dy lloje bazë të anëtarëve, përkatësisht ministrat (miniștri) dhe kryeministrin (prim-ministrul). Statuti i anëtarëve shtesë përcaktohet me ligj organik. Legjislacioni i tanishëm përcakton pozicionet e zëvendëskryeministrit (viceprim-ministru), ministrit të shtetit (ministru de stat) dhe ministrave të deleguar me detyra të veçanta (miniștri delegați cu însărcinări speciale).[12] “Ministri i Shtetit” është një post i lartë, titullari i të cilit koordinon veprimtarinë e ministrive të ndryshme nën drejtimin e Kryeministrit.[13]
Kryeministri është drejtues i Qeverisë dhe bashkërendon veprimtarinë e saj. Aparati i punës së Qeverisë përbëhet nga Zyra e Kryeministrit, Sekretariati i Përgjithshëm i Qeverisë dhe departamentet dhe strukturat e tjera të krijuara me vendime të Qeverisë.[14]
Vetë zyra e Kryeministrit përbëhet nga Kabineti i Kryeministrit, organi i sekretarëve shtetërorë dhe këshilltarëve shtetërorë të tij, si dhe nga Regjistri i Kryeministrit.
Ministritë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ka njëzet ministri në qeverinë rumune:
- Ministria e Financave
- Ministria e Punëve të Brendshme
- Ministria e Punëve të Jashtme
- Ministria e Drejtësisë
- Ministria e Mbrojtjes Kombëtare
- Ministria e Ekonomisë
- Ministria e Energjisë
- Ministria e Transportit dhe Infrastrukturës
- Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural
- Ministria e Mjedisit, Ujërave dhe Pyjeve
- Ministria e Zhvillimit, Punëve Publike dhe Administratës
- Ministria e Investimeve dhe Projekteve Europiane
- Ministria e Punës dhe Solidaritetit Social
- Ministria e Shendetesise
- Ministria e Arsimit
- Ministria e Kërkimit, Inovacionit dhe Dixhitalizimit
- Ministria e Kulturës
- Ministria e Sportit
- Ministria e Familjes, Rinisë dhe Barazisë së Shanseve
- Ministria e Sipërmarrjes dhe Turizmit
Procesi legjislativ
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Mbledhjet e qeverisë thirren dhe udhëhiqen nga kryeministri.
Qeveria mblidhet çdo javë ose sa herë që është e nevojshme për të debatuar çështje të politikës së brendshme dhe të jashtme ose aspekte të udhëheqjes së përgjithshme të administratës publike.
Rendi i ditës së mbledhjes së Qeverisë përfshin:
- hartimi i akteve legjislative (hartimi i ligjeve, urdhëresave dhe vendimeve)
- raportimd
- shënime, shënime mandati
- memorandume
- qëndrimet
- informacione dhe dokumente të tjera, në varësi të nevojave dhe kërkesave.
Axhenda e qeverisë është e ndarë në dy pjesë dhe mund të përmbajë edhe lista shtesë, me miratimin e Kryeministrit.
Qeveria miraton vendime dhe urdhëresa (urdhra të thjeshta ose emergjente). Vendimet nxirren për organizimin e zbatimit të ligjit dhe urdhëresat nxirren me ligj të posaçëm fuqizues, brenda kufijve dhe kushteve të përcaktuara në të.
Qarku i vendimmarrjes
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Qarku vendimmarrës i projekt-dokumenteve të politikave publike dhe projekt-akteve legjislative është i strukturuar në dy faza: a) mbledhja përgatitore e mbledhjes së Qeverisë, e cila siguron bashkërendimin e procesit të përpunimit, konsultimit dhe miratimit për dokumentet e politikave publike dhe aktet legjislative në ndër. -nivel ministror; b) mbledhjen e qeverisë që shënon përfundimin e procesit të vendimmarrjes nëpërmjet miratimit/miratimit ose rrëzimit të këtyre projektligjeve.[15]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Constitution, art. 103
- ^ Constitution, art. 89
- ^ Constitution, art. 104
- ^ [1],arhiva.gov.ro
- ^ Law no. 90/2001, art. 11
- ^ Constitution, art. 91
- ^ Constitution, art. 123
- ^ Constitution, art. 111
- ^ Constitution, art. 112
- ^ Constitution, art. 113
- ^ Constitution, art. 115
- ^ Law no. 90/2001, art. 3
- ^ Law no. 90, art. 54
- ^ Law no. 90/2001, art. 20
- ^ [2],Legislative process