Serbia Revolucionare

Serbia Revolucionare
Устаничка Србија
*Ustanička Srbija*
Serbia Revolucionare Устаничка Србија; Ustanička Srbija
1804–1813
	Flag Coat of arms
	Serbia revolucionare brenda Evropës, 1812
Status	Shtet sovran i vetëshpallur rebel
Capital	Topola; Beograd;
Official languages	Serbisht
Religion	Ortodoksia Serbe (zyrtare)
Demonym(s)	Serb
Government	Nuk specifikohet
Grand Vožd
• 1804–1813	Karađorđe
President i Këshillit Drejtues
• 1805–1807	Matija Nenadoviq
• 1811–1813	Karagjorgje
History
• Established	1804
• Kryengritja e parë serbe	1804–1813
• Paqja e Içkos	korrik 1806–janar1807
• Aleanca Ruso-Serbe	10 korrik 1807
• Rivendosja e sundimit osman	tetor 1813
• Disestablished	1813
Area
1815	24,440 km2 (9,440 sq mi)
Population
• 1815	332,000
ISO 3166 code	RS
Paraprirë nga	Pasuar nga
	Sanxhaku i Smederevës
Sanxhaku i Smederevës
Principata e Serbisë
	^1 Ndoshta një monarki e trashëguar, të paktën nga viti 1811, kur Këshilli Drejtues Popullor, menjëherë pas themelimit të tij, e njohu Karagjorgjenë si udhëheqësin trashëgues të Serbisë dhe u zotua për besnikëri ndaj "trashëgimtarëve të ligjshëm" të tij.

Serbia Revolucionare (Serbisht: Устаничка Србија / Ustanička Srbija) ose Serbia e Karagjorgjes (Serbisht: Карађорђева Србија / Karađorđeva Srbija) i referohet shtetit të krijuar nga revolucionarët serbë në Serbinë Osmane (Sanxhaku i Smederevës) pas fillimit të Kryengritjes së Parë Serbe kundër Perandorisë Osmane më 1804. Porta e Lartë e njohu për herë të parë shtetin si autonom në janar 1807, megjithatë, revolucionarët serbë e refuzuan traktatin dhe vazhduan të luftonin kundër osmanëve deri në vitin 1813. Megjithëse kryengritja e parë u shtyp, ajo u pasua nga Kryengritja e Dytë Serbe më 1815, e cila rezultoi në krijimin e Principatës së Serbisë, pasi fitoi gjysmë-pavarësinë nga Perandoria Osmane më 1817.

Historia politike

Kryengritja e Parë Serbe

Artikulli kryesor: Kryengritja e parë serbe

Memorandumi i Stratimiroviqit

Memorandumi i Stratimiroviqit (1804)^[3]

Paqja e Içkos

Artikulli kryesor: Paqja e Içkos

Midis korrikut dhe tetorit 1806 Petri Içko, një dragoman osman (përkthyes-diplomat) dhe përfaqësues i rebelëve serbë, negocioi një traktat paqeje të njohur në historiografi si "Paqja e Içkos". Içko ishte dërguar në Kostandinopojë dy herë në gjysmën e dytë të 1806 për të negociuar paqen. Osmanët dukeshin të gatshëm t'i jepnin Serbisë autonomi pas fitoreve të rebelëve më 1805 dhe 1806, nën presion gjithashtu nga Perandoria Ruse, e cila kishte marrë Moldavinë dhe Vllahinë; ata ranë dakord për një lloj autonomie dhe përcaktim më të qartë të taksave në janar 1807, kohë në të cilën rebelët kishin marrë tashmë Beogradin. Rebelët e refuzuan traktatin dhe kërkuan ndihmën ruse për pavarësinë e tyre, ndërsa osmanët i kishin shpallur luftë Rusisë në dhjetor 1806. Një traktat aleance ruso-serbe u nënshkrua më 10 qershor 1807.

Aleanca ruso-serbe

Artikulli kryesor: Aleanca ruso-serbe (1807)

Më 10 korrik 1807, rebelët serbë nën Karagjorgje nënshkruan një aleancë me Perandorinë Ruse gjatë Kryengritjes së Parë Serbe. Pasi Perandoria Osmane ishte bërë aleate me Francën e Napoleonit në fund të vitit 1806, dhe më pas ishte në luftë me Rusinë dhe Britaninë, ajo u përpoq të përmbushte kërkesat e rebelëve serbë. Në të njëjtën kohë, rusët u ofruan serbëve ndihmë dhe bashkëpunim. Serbët zgjodhën aleancën me rusët në vend të autonomisë nën osmanët (siç përcaktohet nga "Paqja e Içkos"). Karagjorgje do të merrte armë, misione ushtarake dhe mjekësore, të cilat u dëshmuan të ishin një pikë kthese në Revolucionin Serb.

Shpalljet

Një shpallje (sllavoserbisht: Проглашенie) që bën thirrje për bashkimin e serbëve, datuar 21 shkurt 1809.^[4]
Një shpallje me 15 pika, datuar 16 gusht 1809.^[5]

Traktati i Bukureshtit (1812)

Artikulli kryesor: Traktati i Bukureshtit (1812)

Harta

Territori i Serbisë Revolucionare
Në vitin 1809
Në vitin 1813

Shiko gjithashtu

Artikulli kryesor: Kronologjia e revolucionit serb

Referime

^ Michael R. Palairet (2002). The Balkan Economies rr. 1800-1914: Evolution Without Development (në anglisht). Cambridge University Press. fq. 16–. ISBN 978-0-521-52256-4.
^ Singleton 1985, f. 80.
^ Vladislav B. Sotirović. ""The Memorandum (1804) by the Karlovci Metropolitan Stevan Stratimirović", Serbian Studies: Journal of the North American Society for Serbian Studies, Vol. 24, 2010, № 1−2, ISSN 0742-3330, 2012, Slavica Publishers, Indiana University, Bloomington, USA, pp. 27−48" (në anglisht).^{[lidhje e vdekur]}
^ Vjesnik Kr. državnog arkiva u Zagrebu (në serbisht). Tisak zaklade tiskare narodnih novina. 1915. fq. 124.
^ Trifunovska 1994, ff. 3–4.

Referime

Singleton, Frederick Bernard (1985). A Short History of the Yugoslav Peoples (në anglisht). New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-27485-2.
Trifunovska, Snežana (1994). Yugoslavia Through Documents: From Its Creation to Its Dissolution (në anglisht). Martinus Nijhoff Publishers. fq. 3–4. ISBN 0-7923-2670-9.

[Palairet2002-1] Michael R. Palairet (2002). The Balkan Economies rr. 1800-1914: Evolution Without Development (në anglisht). Cambridge University Press. fq. 16–. ISBN 978-0-521-52256-4.

[FOOTNOTESingleton198580-2] Singleton 1985, f. 80.

[3] Vladislav B. Sotirović. ""The Memorandum (1804) by the Karlovci Metropolitan Stevan Stratimirović", Serbian Studies: Journal of the North American Society for Serbian Studies, Vol. 24, 2010, № 1−2, ISSN 0742-3330, 2012, Slavica Publishers, Indiana University, Bloomington, USA, pp. 27−48" (në anglisht).^{[lidhje e vdekur]}

[4] Vjesnik Kr. državnog arkiva u Zagrebu (në serbisht). Tisak zaklade tiskare narodnih novina. 1915. fq. 124.

[FOOTNOTETrifunovska19943–4-5] Trifunovska 1994, ff. 3–4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]