Tomë Raspasani (italisht: Tomasso Raspassani, ~ 1648-1718) ka qenë frat françeskan dhe vikar shqiptar, vartës i Pjetër Bogdanit, arkipeshkv i Shkupit, me te cilin organizoi nje levizje shqiptare pro-austriake kundër Perandorise Osmane.
Ai ka lindur me 1648.[1][2] Vendlindja e tij nuk eshte e percaktuar saktesisht dhe mendohet se mund te kete qene ne rrethinat e Prizrenit ose ne Pejë.[1][2] Sipas autorit britanik Noel Malcolm kishte lindur ne rrethinat e Prizerenit.[3] Ne ate kohe ishte pjese e sanxhakut te Shkupit dhe Prizrenit. Me shume gjasa ai u i kreu mesimet fillore dhe ato teologjike ne Janjevo.[1][2] Pasi studioi ne Itali ai u caktua si prift ne Prizëren ne vitin 1679.[3] Sipas burimeve te ndryshme, ai fliste shqip, serbisht, latinisht dhe italisht. Me shperthimin e Luftes se Madhe Turke, Perandoria Austriake kerkonte aleate ne Evropen jug-lindore. Gjenerali Piccolomini më 1 nëntor është nisur për në Prizren,[4] ku ka hyrë më 6 nëntor, dhe ku sipas burimeve u prit nga "nje arkipeshkv dhe patriark".[5] Burimet e mëvonshme nga arkivat e Vatikanit e konfirmojmë arkipeshkvin të ketë qenë Pjetër Bogdani, arkipeshkvi i Shkupit, ndërkohë që hipotezat për 'patriarkun' janë disa. Studiues si Malcolm nuk besojnë se ai ishte Arsenije III Čarnojević, patriarku i serbeve, qysh mëtohet nga disa historianë.[4][6][7] Piccolomini u konsultua me arkipeshkvin Bogdani dhe personelin përcjellës rreth organizimit te rekrutimit te rebeleve dhe furnizimit te tyre me ushqime dhe Raspasani e ndihmoi Piccolomini mjaft, pasi ishte ndermjetes ne latinisht dhe italisht.[8] Sipas Malcolm-it, patriarku mund te mos ket qene patriarku serb, meqe "ai nuk ishte ne rajon ne ate kohe".[5] Pjetër Bogdani duket se luajti rolin kryesor ne organizimin e levizjes pro-austriake ne rajon, ndersa Raspasani ishte gjithashtu i rendesishem.[3] Sipas disa burimeve, Raspasani ishte ai qe ne fakt i mblodhi vete shqiptaret.[7]
Piccolomini vdiq ne Prizren nga epidemia me 9 nëntor 1689, gjate negociatave.[9] Piccolominin e pasoi Veterani.[9] Raspasani zëvendësoi Bogdanin e vdekur (1689†) si lider i lëvizjes shqiptare.[10] Austriaket filluan te fortifikonin Nishin dhe nënkoloneli Antonije Znorić u kthye nga Beogradi në Nish me 2,500 këmbësorë të milicisë serbe me urdhër të Veteranit; Raspasani ishte gjithashtu një nga ata, si përkthyes.[11][12] Raspasani shkroi ne 1693 se shume nga katoliket e Kosoves ishin nisur ne Budapest, "ku shumica e tyre vdiq, disa nga uria, të tjeret nga sëmundjet".[13]
Pjesën e fundit të jetës e ka kaluar në Budapest të Hungarisë së sotme, ku ka shërbyer si prift dhe pjestar i respektuar i shoqërisë. Në testamentin e lënë pas vdekjes figuron të ketë qenë me pasuri të konsiderueshme në fund të jetës së tij. Ka vdekur në këtë qytet në vitin 1718.[14]
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!)
Non soltanto il patriarca serbo, Arsenije Carnojevic, ma anche l'arcivescovo cattolico di Scopie, Pietro Bogdani, ei "capi delle vicine nazioni" accolsero il generale Piccolomini il 1 novembre 1689 a Prizren, una volta sede del re e poi
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!)
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!)
Аустријанци су почели да утврђују Ниш, а потпу- ковник Антоније Знорић се по Ветеранијевом наређењу вратио из Београда у Ниш са 2.500 пешака Српске милиције; с њима је био и Распасановић као тумач јер је говорио
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!)
Из Београда је заједно са српском милицијом отишао у Ниш по наређењу генерала Ветеранија, коме је, по дон Томином казивању, био потребан због знања српског и арбанашког језика
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!)
{{cite journal}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!)
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!){{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!){{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!){{citation}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!){{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!){{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!){{citation}}
: Mungon ose është bosh parametri |language=
(Ndihmë!)