Honjé leuweung

Honjé leuweung
Kembang honjé leuweung
Etlingera hemisphaerica
Klasifikasi ilmiah
Karajaan:
Plantae
Divisi:
Magnoliophyta
Kelas:
Liliopsida
Ordo:
Zingiberales
Kulawarga:
Zingiberaceae
Génus:
Etlingera
Spésiés:
E. hemisphaerica
Ngaran binomial
Etlingera hemisphaerica
(Blume) R.M. Smith
Sinonim

  • Elettaria hemisphaerica Blume (1827)
  • Nicolaia atropurpurea (Teijsm.& Binn.) Valeton (1904)
  • Phaeomeria atropurpurea (Teijsm.& Binn.) K. Schumann (1904)

Honjé leuweung; honjé héjo (Etlingera hemisphaerica) nyaéta hiji tutuwuhan anu asalna tina kulawarga (Zingiberaceae)/sabangsaning jahé. Kembang sarta buahna anu seungit, sok dimangpaatekun pikeun bungbu dina rupa-rupa olahan kadaharan.

Honjé leuweung téh pituin ti pulo Jawa, kiwari geus nyebar ka wewengkon Malaysia.[1]

Ngaran daérah

[édit | édit sumber]

Di Bengkulu ieu tutuwuhan sok disebut sikala; di Sulawesi wétan disebut sekala; ari di Malaysia nyarebutna kantan liar.[1][2]

Morfologi

[édit | édit sumber]
Dapuran honjé leuweung, dipelak di buruan imah. Darmaga, Bogor

Kawas jahé, beuti/rimpang honjé aya di jero taneuh teu pati jero, tina éta beuti sok bijil deui sirung atawa anakna tuluy ngajangkungan nepika ngawujud dapuran honjé.

Jangkung tangkalna bisa nepi ka 7 méter, buleudan tangkalna atawa diaméter 2,5 cm kelirna héjo sarta ngagedéan ka palebah akarna. [1]

Daun palebah handapna semu beureum

Daun 15-25 lambar ngéntép dua baris pasingareup-singareup, daun anu pang luhurna leuwih rubak tibatan daunna anu panghandapna; wujudna lonyod manjang, 15-75 cm × 5-15 cm, kalayan puhuna bulenek sakapeung katempo kawas écéng atawa henteu simétris, tung-tung daun leuwih ipis sarta leuwih leuleus, kitu deui tungtung daun méncos pondok, héjo perunggu, lemes tapi katempo borontok leutik sarta urat daun semu beureum, sisi handapna semu beureum anggur.[1]

Kembang ngumpul dina tungtung gagangna katempo kawas panggal, bijil misah/lateral deukeut tangkalna. Panjang gagangna 35-100 cm × 1-1,5 cm, daun-daun palapahna/salumpit dina gagangna 5-12 cm panjangna.1 cm, leuwih pendék tibatan kembang, beureum kalawan tungtungna héjo pias Labellum.[1]

Buahna pajejel dina bongkolna ampir buleud gedéna 12 cm; sikina galedé, kurang leuwih 5 cm × 2,5 cm, katempo baruluan lemes, konéng. Sikina loba, kelirna coklat semu hideung, buleud [[endog] [tapi leuwih méncos, diselubungi salut biji (arilus) putih bening yang berasa masam.[1]

Mangpaat

[édit | édit sumber]
Kuncup jeung kembang anu geus kolot

Kembang honjé leuwih ogé biasa disebut combrang atawa kecombrang kalayan dimanfaatkeun sakumaha kembang honjé; tayalian dijieun salaku bungbu pasakan bisa ogé campuran sambara rujak. Malahan kembangna ogé sok dikulub dijadikeun lalab jang coél sambel.

kembangna beunang ngaleupaskeun

Dicutat tina

[édit | édit sumber]
  1. ↑ a b c d e f Ibrahim, H. and F.M. Setyowati. 1999. Etlingera Giseke, dalam C.C. de Guzman and J.S. Siemonsma (eds.). Plant Resources of South-East Asia 13: Spices. PROSEA. Bogor. ISBN 979-8316-34-7. pp. 123-126.
  2. ↑ Heyne, K. 1987. Tumbuhan Berguna Indonesia, jil. 1. Yay. Sarana Wana Jaya, Jakarta. Hal. 586-587 (di bawah nama Nicolaia speciosa).
Beuti jeung sirung
Wikimedia Commons mibanda média séjénna nu patali jeung Etlingera hemisphaerica.