Szczepan Twardoch

Ślabikŏrzowe abecadło
Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim.
Szczepan Twardoch

Szczepan Twardoch (2024)
Cołke miano Szczepan Lech Twardoch
Data a plac narodzyniŏ 23 grudnia 1979
Knurōw
Fach pisŏrz, publicysta
Nacyjŏ ślōnskŏ
Ôbywatelstwo Polska
Bildōng Uniwerzytet Ślōnski we Katowicach
Galeryjŏ we Wikimedia Commons
Cytaty we Wikicytatach
Internetowŏ zajta

Szczepan Lech Twardoch, śl. Szczepōn Twardoch (nar. 23 grudnia 1979 we Knurowie[1]) to je ślōnski[2][3][4] pisŏrz i publicysta. Zaôbycz pisze ôn we polskij gŏdce[2], nale czasym pisze tyż po ślōnsku[5]. Z bildōngu je socjologym i filozofym.

Biografijŏ

[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Familijŏ Twardocha je zwiōnzanŏ z Gōrnym Ślōnskym ôd – co nojmynij – 350 lŏt[6]. Po narodzyniu we Knurowie bez rok miyszkoł z ôjcami we Gierałtowicach, niyskorzij zamiyszkali we Glywicach, a potym zaś do Gierałtowic. Antlich we 1987 roku przenieśli sie do Pilchowic[7]. Skōńczōł socjologijõ na Miyndzywydziołowych Indywidualnych Sztudiach Humanistycznych na Uniwerzytecie Ślōnskim we Katowicach. Sam sztudiyrowoł tyż filozofijõ[8].

Publikowoł artykuły w cajtōngach: „Życie”, „Opcje”, „Fronda”, „44/Czterdzieści i Cztery”[9], „Nowa Gazeta Śląska”, „Arcana”, „Gazeta Wyborcza”[10] i „Rzeczpospolia”, jako niyznŏleżny publicysta[8]. Bōł redachtorym dziołu literackigo dwōmiesiyncznika „Christianitas”. Je feletiōnistōm dlŏ tydnikōw Polityka[11] i „Wysokie Obcasy Extra”[12].

Ônego rozprŏwka Obłęd rotmistrza von Egern bōła nōminowanŏ do nadgrody Nautilus za 2003 rok i zajōnła 4. plac w welowaniu. Rozprŏwka pod tytułym Rondo dostało Nautilusa za nojlepszõ rozprŏwkã 2006 roku. Za Epifania wikarego Trzaski dostoł Strzybrne Wyrōżniynie Nadgrody Literackij im. Jerzego Żuławskigo we 2008 roku. We 2011 roku dostoł za rōman Wieczny Grunwald Wyrōżniynie Nadgrody im. Józefa Mackiewicza[13]. Za zbiōr rozprŏwek Tak jest dobrze dostoł nōminacyjõ do Nadgrody Literackij Gdynia 2012[14]. We 2013 roku bōł laureatym Paszportu ôd Polityki za 2012 rok we kategoryji literatura. Nadgrodã dostoł za rōman Morfina[15] – rōman tyn bōł we finale Nadgrody Literackij „Nike” 2013[16], jak tyż dostoł nōminacyjõ do Nadgrody Literackij Gdynia 2013[17] i nōminacyjõ do Prix du Livre Européen / European Book Prize 2015[18]. We 2014 roku wyszła ônego nowŏ ksiōnżka – Drach[19], kerŏ znŏdła sie we finale Nadgrody Literackij „Nike” 2015[20] a zdobyła miymieckõ nadgrodã literackõ Brücke Berlin 2016[21]. We 2015 roku bōł laureatym Nadgrody ôd Kościelskich[22]. We kwietniu 2017 roku dostoł nojwŏżniyjszõ nadgrodã we absztimōngu „O!Lśnienia 2016” we kategoryji „Literatura” ôd Onet.pl[23]. We 2017 roku bōł nōminowany do Nadgrody Literackij Gdynia we kategoryji proza za rōman Król[24]. We 2019 roku bōł laureatym polsko-miymieckij Nadgrody im. Samuela Bogumiła Lindego[25]. Canal+ wyprodukowoł we 2019 roku serial Król, kery je ôparty na rōmanie ôd Twardocha[26].

Pisze ôn tyż specjalistyczne ksiōnżki i artykuły ô brōniach[27]. Moc ônego ksiōnżek bōło przełożōne na inksze gŏdki, w tym na ślōnskõ[28], ynglandzkõ[29], francuskõ[30], miymieckõ[31][32].

Publicznie deklaruje przinŏleżność do ślōnskij nacyje. Miyszkŏ we Pilchowicach[7], je żyniaty a mŏ dwōch synkōw[33].

Twōrczość

[edytuj | edytuj zdrzōdło]
Twardoch na trefie redachtorōw i autorōw cajtōngu „Fantastyka” (2012)

Rōmany

[edytuj | edytuj zdrzōdło]
  • Sternberg, superNOWA 2007
  • Epifania wikarego Trzaski, Wydawnictwo Dolnośląskie 2007
  • Przemienienie, Wydawnictwo Dębogóra 2008
  • Zimne wybrzeża, Wydawnictwo Dolnośląskie 2009
  • Wieczny Grunwald: powieść zza końca czasów, Narodowe Centrum Kultury 2010 (druge, trzicie i sztwŏrte wydanie – Wydawnictwo Literackie 2013, 2017, 2019)
  • Morfina, Wydawnictwo Literackie 2012
  • Drach, Wydawnictwo Literackie 2014
  • Król, Wydawnictwo Literackie 2016
  • Królestwo, Wydawnictwo Literackie 2018
  • Pokora, Wydawnictwo Literackie 2020
  • Chołod, Wydawnictwo Literackie 2022
  • Powiedzmy, że Piontek, Wydawnictwo Literackie, 2024

Zbiory rozprŏwek

[edytuj | edytuj zdrzōdło]
  • Obłęd rotmistrza von Egern, Fabryka Słów 2005
  • Prawem wilka, superNOWA 2008
  • Tak jest dobrze, Powergraph 2011
  • Ballada o pewnej panience, Wydawnictwo Literackie 2017

Dziynniki, eseistyka, poradniki

[edytuj | edytuj zdrzōdło]
  • Zabawy z bronią, Wydawnictwo Dębogóra 2009
  • Wyznania prowincjusza, Fronda 2010
  • Sztuka życia dla mężczyzn, Świat Książki 2013, spōłautōr: Przemysław Bociąga
  • Wieloryby i ćmy, Wydawnictwo Literackie 2015
  • Lepiej byś tam umarł, Wydawnictwo W.A.B. 2017, spōłautōr: Mamed Khalidov
  • Jak nie zostałem poetą, Wydawnictwo Literackie 2019

Rozprŏwki

[edytuj | edytuj zdrzōdło]
  • Obłęd rotmistrza von Egern, „Science Fiction”, 23
  • Gmina, „Science Fiction”, 30
  • Cud domu brandenburskiego, „Nowa Fantastyka”, czerwiec 2004
  • Historia prowincjonalna, opowiadanie w antologii Małodobry
  • Królewskie pytanie, „Fahrenheit”, styczeń-luty 2005
  • Quitzlalope, „Nowa Fantastyka”, marzec 2005
  • Stille Nacht, opowiadanie w antologii Deszcze Niespokojne
  • Exodus, FA-art, styczeń-luty 2006
  • Rondo na maszynę do pisania, papier i ołówek, SFFH 12/2006
  • Żywot i śmierć św. Felicjana, Fantastyka – wydanie specjalne zima 2006
  • Dwie przemiany Włodzimierza Kurczyka, „Nowa Fantastyka”, czerwiec 2009
  • Pola, „44/Czterdzieści i Cztery”, 2010
  • Tak jest dobrze, Nowa Fantastyka, marzec 2011
  • Fade to Black, opowiadanie w antologii Pożądanie

Przipisy

  1. ↑ Emilia Padoł, Szczepan Twardoch: Lubię moje życie w całości. Smakuje mi ta dziwna, kręta historia, Onet Kultura, 16 września 2020 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  2. ↑ 2,0 2,1 Szczepan Twardoch: Śląska tożsamość wyrasta ze mnie samego, wachtyrz.eu, 7 kwietnia 2021 [dostymp 2021-05-07] (ślōnski).
  3. ↑ Szczepan Twardoch: to nie jest "sukces Polaka", ponieważ nie jestem Polakiem, Onet Kultura, 5 mŏja 2021 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  4. ↑ Malgorzata Rutkowska, Dobrze mi tu - Nasz Dziennik - Mysl jest bronia - Sobota-Niedziela, 25-26 wrzesnia 2010, Nr 225 (3851), Nasz Dziennik [dostymp 2021-08-02] [zarchiwizowane z adresy 2010-12-07] (polski).
  5. ↑ Szczepōn Twardoch, Ô status regiōnalnyj godki my muszymy walczyć i niy żałować na to siył, wachtyrz.eu, 30 lipca 2021 [dostymp 2021-08-02] (ślōnski).
  6. ↑ Richard Kämmerlings, „Gewalt ist nichts Exotisches“, „Die Welt”, 7 lutego 2018 [dostymp 2021-08-02] (niymiecki).
  7. ↑ 7,0 7,1 Szczepan Twardoch, Moje życie z Pilchowicami, Informacje historyczne i kulturalne z gminy Pilchowice, 20 marca 2017 [dostymp 2021-08-03] (polski).
  8. ↑ 8,0 8,1 Janusz Kowalczyk, Natalia Sajewicz, Szczepan Twardoch | Życie i twórczość | Artysta, Culture.pl [dostymp 2021-08-02] (polski).
  9. ↑ 44 / Czterdzieści i Cztery nr 8 (2016), woblink.com [dostymp 2021-08-02] (polski).
  10. ↑ Szczepan Twardoch, Depresja to inni, tak sądziłem jeszcze niedawno, wyborcza.pl, 25 kwietnia 2021 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  11. ↑ Teksty ôd Szczepana Twardocha, www.polityka.pl [dostymp 2021-08-02] (polski).
  12. ↑ Szczepan Twardoch, To paradoks, że człowiek podejmuje kluczowe decyzje o życiu, będąc 17-letnim gówniarzem głupim jak but, www.wysokieobcasy.pl, 28 mŏja 2018 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  13. ↑ O Autorze, Szczepan Twardoch [dostymp 2021-08-02] (polski).
  14. ↑ Nominowani 2012 | Nagroda Literacka Gdynia, archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostymp 2021-08-02] (polski).
  15. ↑ Literatura: Szczepan Twardoch, www.polityka.pl, 2013 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  16. ↑ Nagroda Nike 2013, nike.org.pl [dostymp 2021-08-02] [zarchiwizowane z adresy 2017-12-06] (polski).
  17. ↑ Nominowani 2013 | Nagroda Literacka Gdynia, archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostymp 2021-08-02] (polski).
  18. ↑ Polscy autorzy nominowani do Prix du Livre Européen / Wydarzenia / Instytut Książki, instytutksiazki.pl, 13 lipca 2015 [dostymp 2021-08-02] [zarchiwizowane z adresy 2015-07-21].
  19. ↑ Jakub Nikodem, Szczepan Twardoch, "Drach", Culture.pl, grudziyń 2014 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  20. ↑ Znamy finalistów Nike 2015, Culture.pl [dostymp 2021-08-02] (polski).
  21. ↑ Drach nagrodzony! / Wydarzenia / Instytut Książki, instytutksiazki.pl, 14 lipca 2016 [dostymp 2021-08-02] [zarchiwizowane z adresy 2016-08-22] (polski).
  22. ↑ Szczepan Twardoch z Nagrodą Kościelskich 2015. Zwycięski "Drach", wyborcza.pl, 14 września 2015 [dostymp 2021-07-26] (polski).
  23. ↑ O!Lśnienia 2016: Szczepan Twardoch odebrał nagrodę główną, Onet Kultura, 11 kwietnia 2017 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  24. ↑ Nominowani 2017 | Nagroda Literacka Gdynia, archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostymp 2021-08-02] (polski).
  25. ↑ Artur Ciechanowicz, Szczepan Twardoch laureatem polsko-niemieckiej nagrody literackiej, instytutksiazki.pl, 25 kwietnia 2019 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  26. ↑ "Król". Koniec zdjęć do najbardziej oczekiwanego serialu CANAL+ z gwiazdorską obsadą - Telemagazyn.pl, www.telemagazyn.pl [dostymp 2021-08-02] (polski).
  27. ↑ Szczepan Twardoch, Zabawy z bronią, czyli co każdy duży chłopiec wiedzieć powinien!, Dębogóra, 2009, ISBN 978-83-61374-71-8.
  28. ↑ Adam Szaja, "Drach" Szczepana Twardocha w śląskiej wersji językowej. Przełożył Grzegorz Kulik. Poleca Adam Szaja SMAKSIAZKI.PL, Dziennik Zachodni, 19 czerwca 2018 [dostymp 2021-07-26] (polski).
  29. ↑ Jacek Cieślak, "Król" po angielsku nagrodzony, www.rp.pl, 2 czerwca 2021 [dostymp 2021-08-02] (polski).
  30. ↑ « Drach » de Szczepan Twardoch, librairie-ptyx.be, 24 kwietnia 2018 [dostymp 2021-08-03] (francuski).
  31. ↑ Szczepan Twardoch: "Das schwarze Königreich" - Wie ein jüdischer Unterweltkönig alles verliert, Deutschlandfunk Kultur [dostymp 2021-08-03] (niymiecki).
  32. ↑ Szczepan Twardoch, Der Boxer : Roman, Rowohlt Berlin, 24 stycznia 2018, ISBN 978-3-7371-0008-3 [dostymp 2021-08-03] (niymiecki).
  33. ↑ Twardoch: Jestem zmęczony mówieniem o Śląsku. Nikogo nie reprezentuję, Polska Times, 1 kwietnia 2013 [dostymp 2021-08-03] (polski).

Necowe ôdwołania

[edytuj | edytuj zdrzōdło]