ஹரிதாச பக்தி இயக்கம் என்பது மத்வாச்சாரியாருக்குப் பிறகு இந்தியாவின் கர்நாடகாவில் தோன்றி, இடைக்கால இந்தியாவின் வங்காளம் மற்றும் அசாம் போன்ற கிழக்கு மாநிலங்களுக்கும் பரவியது. [1] ஏறக்குறைய ஆறு நூற்றாண்டுகளில், பல துறவிகளும், புனிதர்களும் பொதுவாக தென்னிந்தியாவின் கலாச்சாரம், தத்துவம் மற்றும் கலையை வடிவமைக்க உதவினார்கள். குறிப்பாக தென்னிந்தியா அதிலும் குறிப்பாக கர்நாடகாவை ஆண்ட அரசர்கள் மற்றும் இராச்சியங்கள் மீது இவ்வியக்கம் கணிசமான ஆன்மீக செல்வாக்கை செலுத்தியது. [2]
இந்த இயக்கம் ஹரிதாசர்களால் ("(விஷ்ணுவின் ஊழியர்கள்" என்று அழைக்கப்பட்டனர்) விஜயநகரப் பேரரசின் ஆரம்ப ஆட்சிக்கு முன்னும் பின்னும் பொ.ஊ. 13 ஆம் நூற்றாண்டு - 14 ஆம் நூற்றாண்டு காலத்தில் உருவானது. இந்த இயக்கத்தின் முக்கிய நோக்கம் மத்வாச்சாரியரின் (மத்வ சித்தாந்தம்) துவைதத் தத்துவத்தை தாச சாகித்யா ("ஆண்டவரின் ஊழியர்களின் இலக்கியம்" ) என்று அழைக்கப்படும் ஒரு இலக்கிய ஊடகம் மூலம் மக்களுக்கு பரப்புவதாகும். [3]
பிரபல இந்து மதத்தைச் சேர்ந்த சிறீ பாதராயர், வியாசதீர்த்தர், வாதிராஜதீர்த்தர், புரந்தரதாசர், கனகதாசர் போன்ற தத்துவவாதிகளும், கவிஞர்களும் அறிஞர்களும் இந்த காலத்தின் போது ஒரு முக்கியப் பங்காற்றினார். [3] இந்த இயக்கம் கன்னட நாட்டில் வேர்களைக் கண்டறிந்து பின்னர் தென்னிந்தியாவின் பிற பகுதிகளுக்கும் பரவியது என்றாலும், பசவரின் தலைமையிலான வட கர்நாடகாவின் வீரசைவ இயக்கம் ( வசன சாகித்தியம்) (பொ.ஊ. 12 ஆம் நூற்றாண்டு) ) மற்றும் தமிழ்நாட்டின் ஆழ்வார்கள் (பொ.ஊ. 10 ஆம் நூற்றாண்டு) போன்ற முந்தைய பக்தி இயக்கங்களின் நிகர விளைவாக இருந்தது. [4] [5] பின்னர், குசராத்தில் வல்லபாச்சார்யா மற்றும் குரு சைதன்யர் ஆகியோர் மத்வாச்சாரியரின் போதனைகளால் ஈர்க்கப்பட்டனர். சைதன்ய மகாபிரபுவின் பக்தர்கள் அகில உலக கிருட்டிண பக்தி கழகத்தை ( இஸ்கான் ) தொடங்கினர் - இது ஹரே கிருட்டிணா இயக்கம் என்றும் அழைக்கப்படுகிறது . [6]
ஹரிதாசர்கள் தங்களை உயர்ந்த ஆண்டவரான ஹரியின் அடிமைகளாக கருதினர். இந்த இயக்கம் முக்கியமாக பிராமணர்களால் அறிவிக்கப்பட்டாலும், அது ஒரு பக்தி மிக்கது, அதன் கொள்கைகளும் எண்ணங்களும் பரவியது மற்றும் சமூகத்தின் அனைத்து பிரிவுகளிலிருந்தும் குறிப்பிடத்தக்க பங்களிப்புகளைப் பெற்றன. [7] ஹரிதாச இயக்கம் ஒரு பெரிய பக்தி இயக்கத்தின் ஒரு பகுதியாக கருதப்பட்டது. ஹரிதாச இயக்கம் கன்னட பக்தி இலக்கியத்தில் குறிப்பிடத்தக்க பங்களிப்பை வழங்கியது. [8]
ஹரிதாச இயக்கத்தின் தோற்றம் தெளிவாகத் தெரியவில்லை. சில புராணக்கதைகள் பொ.ஊ. 9 ஆம் நூற்றாண்டின் முற்பகுதியில் இந்த பக்தி வடிவத்தை ஆதரித்த புனித மனிதர்களும் அரசர்களும் இருந்ததைக் குறிக்கின்றன. எவ்வாறாயினும், தாசா குட்டா என்று அழைக்கப்படும் பெரிய வைணவ மத பக்தி அதன் நிறுவன தளத்தைக் கண்டறிந்து கர்நாடக பிராந்தியத்தில் ஏராளமான பக்தர்களின் சபையை உருவாக்கத் தொடங்கியது என்பது பெரும்பாலும் பொ.ஊ. 13 ஆம் நூற்றாண்டில் உடுப்பியின் மத்வாச்சாரியரல் (1238) முன்வைக்கப்பட்ட வேதாந்தம் (தத்துவம்) காரணமாகும். - பொ.ச. 1317). [4]
இந்து மதத்தின் வைணவ பள்ளியைச் சேர்ந்தவர்களான ஹரிதாசர்கள் விட்டலரை வணங்கினர். இது இந்து கடவுளான விஷ்ணுவின் அவதாரம் ஆகும். [9] இன்றைய மகாராட்டிராவில் பீமா நதிக்கரையில் உள்ள பண்டரிபுரத்திலுள்ள விட்டலநாதர் கோயில், கர்நாடகவின் அம்பியிலுள்ள விட்டல சுவாமி கோயில்கள் மற்றும் ஆந்திரப் பிரதேசத்திலுள்ள திருமலையிலுள்ள வெங்கடாசலபதி கோயில் ஆகியவை ஹரிதாச சூழலில் புனிதமான இடங்களாக கருதப்படுகின்றன.
விஜயநகரப் பேரரசு காலத்தில் மத்வாச்சாரியார் வரிசையில் இருந்த பிரபலமான ஹரிதாசர்கள்;[10]