உருவாக்க உணர்வு (Simulated consciousness) அல்லது செயற்கை நனவு (synthetic consciousness) போன்றவை அறிவியல் புனைகதைகளில் பல படைப்புகளின் கருப்பொருளாகும். இதன் கருப்பொருள் " ஒரு வாதில் மூளை " என்ற கருத்தாக்கத்திற்கு அப்பாற்பட்ட ஒரு படிமமாகும் , இதில் உணரப்பட்ட வெறும் நிலவல் மட்டுமல்ல , மூளையும் அதன் நனவும் உருவகப்படுத்தப்படுகின்றன..
சுட்டானிசுலா இலெமின் பேராசிரியர் கோர்கொரான் (1961 இல் இலெம் வெளியிட்ட அவரது விண்மீன்களுக்கு இடையேயான பயணத்தின் போது ஐஜோன் டிச்சியைச் சந்தித்தார்) உருவகப்படுத்தப்பட்ட நனவான முகவர்கள் (உண்மையில் யதார்த்தத்தின் உருவகப்படுத்துதல் கருதுகோளின் நம்பகத்தன்மையை சோதிக்க நபர்கள்) அதாவது சொலிசிசம் பற்றிய யோசனை.[1][2]
1954 ஆம் ஆண்டு கதையான பிரடெரிக் போல் எழுதிய உலகத்தின் அடியில் ஒரு நிலவறை (தி டன்னல் அண்டர் தி வேர்ல்ட்) விளம்பர பரப்புரைகளின் செயல்திறனை ஓர்தலுக்காக ஒரு முழு நகரமும் உருவகப்படுத்தப்பட்டது மற்றும் ஒவ்வொரு நாளும் ஜூன் 15 என்று ஒருவர் திடீரென்று கவனிக்கும் கட்டத்தில் இருந்து சதி உருவாகிறது.[3] போல் சிந்தனை விரிவாக தானியல் எப். கலோயின் கள்ள உலகச் சந்தை(சிமுலாக்ரான் - 3 (1964)) புதினத்தில் விளக்கப்பட்டது இது சந்தை ஆராய்ச்சி நோக்கங்களுக்காக கணினி உருவகப்படுத்துதலாக உருவாக்கப்பட்ட ஒரு மெய்நிகர் நகரத்தின் கதையைச் சொல்கிறது. இந்த நகரத்தில் உருவகப்படுத்தப்பட்ட குடியிருப்பாளர்கள் செயற்கை நனவைக் கொண்டுள்ளனர் - குடியிருப்பாளர்களில் ஒருவரைத் தவிர மற்ற அனைவருக்கும் அவர்களின் உலகின் உண்மையான தன்மை தெரியாது.[4]
மேலும் , கிரெக் ஈகனின் பல்வேறு புதினங்கள் , அதாவது சேர்மான நகரம்(பெர்முடேஷன் சிட்டி) (1994), புலம்பெயர்ந்தவர்(டயஸ்போரா) (1997) ,சுசைல்டுவின் ஏணி(}சுசைல்ட்சின் லேடர்) (2002) ஆகியவை உருவகப்படுத்தப்பட்ட நனவு குறித்த கருத்தை ஆராய்கின்றன.[5]