லால்மோகன் கோஷ் (Lalmohan Ghosh) (1849–18 அக்டோபர் 1909) இந்திய தேசிய காங்கிரஸின் பதினாறாவது தலைவராகவும், பிரபல வங்காள சட்டத்தரணியாகவும், இந்திய தேசிய காங்கிரஸின் இணை நிறுவனராகவும் இருந்தார்.[1]
மேற்கு வங்காளம், கிருஷ்ணாநகர் என்னுமிடத்தில் 1849 ஆம் ஆண்டு ராம்லோச்சன் கோஷ் என்பவரின் இரண்டாவது மகனாகப் பிறந்த இவர், இங்கிலாந்தில் சட்டப்படிப்பு பயில்வதற்கான நுழைவுத்தேர்வில் முதல் வகுப்பில் தேர்ச்சி பெற்ற பிறகு, கோஷ் 1869 ஆம் ஆண்டில் இங்கிலாந்து புறப்பட்டுச் சென்று ஒரு பேரறிஞராக தகுதி பெற்றார். அவர் நவம்பர் 19, 1870 இல் மத்திய கோவிலில் அனுமதிக்கப்பட்டார், மேலும் 7 ஜூன் 1873 இல் வழக்கறிஞர் குழாமில் பங்கு பெற அழைக்கப்பட்டார்,[2] அதே ஆண்டில் கல்கத்தா வழக்கறிஞர் குழாமில் சேர்ந்தார். அவரது மூத்த சகோதரர் மோனோமோஹுன் கோஸும் இந்தியாவின் ஒரு பாரிஸ்டர் மற்றும் நன்கு அறியப்பட்ட அரசியல் ஆளுமை ஆவார் [3]
இந்திய தேசிய காங்கிரசின் மெட்ராஸ் அமர்வின் (1903) தலைவராக கோஷ் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டார்.[சான்று தேவை]
அவரது சமூக மற்றும் அரசியல் கொள்கைகள் பெரும்பாலும் விக்டோரியன் இங்கிலாந்தின் தாராளவாத மனிதநேயத்திலிருந்து பெறப்பட்டன. மக்களை ஒரு தேசமாக ஒன்றிணைக்கும் சக்தியாக இந்திய மக்களுக்கு மேற்கத்திய கல்வியின் முக்கியத்துவத்தை அவர் கடுமையாக நம்பினார், காங்கிரசின் மெட்ராஸ் அமர்வில் தனது ஜனாதிபதி உரையில் இந்தியாவில் கட்டாய தொடக்கக் கல்வியைக் கோரினார். இங்கிலாந்துக்கும் இந்தியாவுக்கும் இடையிலான உறவைப் பிரிப்பதைப் பற்றி கோஷ் ஒருபோதும் நினைத்ததில்லை, ஆனால் அரசியலமைப்பு வழிமுறைகள், பிரித்தானிய வகை சட்ட மற்றும் நீதி விதிகளுக்கு இந்தியர்களுக்கான உரிமைகள், கருத்துக்களை சுதந்திரமாக வெளிப்படுத்துதல், வர்த்தக வாய்ப்புகள் ஆகியவற்றைப் பெறுவது அவசியம் என்றும் அவர் நம்பினார். சேவை, மற்றும் ஜனநாயக சட்டமன்ற நிறுவனங்களுக்குத் தேர்ந்தெடுக்கப்படும் வாய்ப்பும் இந்தியர்களுக்கு வழங்கப்பட வேண்டும் எனவும் அவர் கோரினார்.[1]
1885 ஆம் ஆண்டில், கோஷ் லண்டனின் டெப்ட்போர்டில் புதிதாக உருவாக்கப்பட்ட நாடாளுமன்றத் தொகுதிக்கான சுதந்திர வேட்பாளராகப் போட்டியிட்டார். அவர் தனது முயற்சியில் தோல்வியுற்ற போதிலும், பிரித்தானிய நாடாளுமன்றத்திற்கு தேர்தலில் நின்ற முதல் இந்தியர் என்ற பெருமையை பெற்றார்.[4]
லால்மோகன் கோஷ் 1909 அக்டோபர் 18 அன்று கொல்கத்தாவில் காலமானார்.[3]