வித்யாபன் சா (Vidyaben Shah 7 நவம்பர் 1922 - 19 ஜூன் 2020) ஓர் இந்திய சமூக சேவகர் மற்றும் ஆர்வலர் ஆவார், இந்தியாவில் குழந்தைகள், பெண்கள் மற்றும் முதியவர்களுக்காகப் பணியாற்றியதற்காக இவர் பரவலாக அறியப்பட்டார். இவர் ஏற்கனவே துணை குடியரசுத் தலைவராகப் பணியாற்றினார் பெற்றிருந்தபோது, இவர் தனது முதல் அதிகாரப்பூர்வமற்ற புது தில்லி மாநகராட்சி மன்ற தலைவராக 1975 ஆம் ஆண்டில் பிரதமர் இந்திரா காந்தியால் நியமிக்கப்பட்டார்.[1] இவர் 1940 களில் இருந்து சமூக நலத்துறையில் பல முன்னணி பதவிகளை வகித்துள்ளார். [2] வித்யாபன் சா தனது 97 வது வயதில் 19 ஜூன் 2020 அன்று டெல்லியில் உள்ள இவரது இல்லத்தில் இறந்தார், இவரது மகன் மிகிர் சா வித்யாபன் சா இறந்த செய்தியை உறுதிப்படுத்தினார். [3]
விஜயாபன் குசராத்தின் ஜெத்பூரில் பிறந்தார். கல்வியாளர் வரஜ்லால் மேத்தா மற்றும் சாம்பபன் மோதி ஆகியோர் பிறந்த நகரம் ஆகும்.அந்த சமயத்தில் விஜயாபன் ஒரு பள்ளி ஆசிரியராக இருந்தார். பின்னர் இவர் ஆசிரியர் பயிற்சி கல்லூரி இயக்குனராகவும், செளராஷ்டிரா அரசின் பள்ளிக் கல்வி இயக்குநராகவும் பணியாற்றினார். இவரது பெற்றோர் மற்றும் சகோதரர்களால் ஆதரிக்கப்பட்ட வித்யாபன் கல்வியில் சிறந்து விளங்கினார். இளம் வயதில் பல்கலைக்கழக மாணவராக இருந்தபோது மோகன்தாஸ் கே. காந்தியின் வழிகாட்டுதலின் கீழ் வெள்ளையனே வெளியேறு இயக்கத்தில் பங்கேற்றார். ஏற்கனவே ஒரு உயர்நிலைப் பள்ளி மாணவியாக இருந்த இவர் காந்தியத்தால் ஈர்க்கப்பட்டார். 1942 இல் பொருளாதாரத்தில் இளங்கலைப் பட்டம் பெற்ற பிறகு, இவரது பெற்றோர் நகரில் முதுகலை கல்லூரி இல்லாததால், முதுகலை படிக்க வீட்டை விட்டு வெளியேறினார். 1942 முதல், இவர் குழந்தைகள் நலன் மற்றும் பெண்கள் உரிமைகள் துறையில் இந்தியாவின் முன்னணி ஆர்வலர்களில் ஒருவராக இருந்தார். இவர் குழந்தைகள் நலன், கல்வி, பெண்கள் மற்றும் குடும்ப நலன், குடிமை நிர்வாகம், நுண்கலை மற்றும் கலாச்சாரம், மாற்றுத்திறனாளிகள் நலன், மூத்த குடிமக்கள் மற்றும் பல சமூக மற்றும் நிவாரணப் பணிகளுக்காக பணிபுரியும் ஏராளமான நிறுவனங்களுடன் தொடர்புடையவராக இருந்தார். 1992 ஆம் ஆண்டில் இந்திய அரசின் பத்மசிறீ உட்பட இவரது சிறப்பான பணிக்காக இவர் பல விருதுகளைப் பெற்றார்.
குழந்தைகளின் பாதுகாப்பு துறையில் ஒரு முன்னோடியாக கருதப்பட்ட இவர் பால் பவன் என்பதனை நிறுவுவதற்கு காரணமாக இருந்ததன் மூலம் பரவலாக அரியப்படுகிறார்.[4] 1948 ஆம் ஆண்டில், இவர் ராஜ்கோட்டில் உள்ள சிறார் நீதிமன்றங்களுக்கான முதல் கெளரவ நீதித் துறை நடுவராக நியமிக்கப்பட்டார், இவர் 8 ஆண்டுகள் அந்தப் பதவி வகித்தார். 1956 ஆம் ஆண்டில், பண்டிட் நேருவின் அமைச்சரவையில் அமைச்சர்கள் குழுவில் சேர இவரது கணவர் புதுடெல்லிக்கு மாற்றப்பட்டபோது, தில்லியிலும் சமூக செயல்பாடுகளில் ஈடுபட்டார்.இந்த சமயத்தில் தனது கணவரின் உதவியுடன் குழந்தைகளுக்காக பல புதுமையான பட்டறைகளைத் தொடங்கி இவர்களுக்கு மரச்சாமான்கள் மற்றும் பிற கையால் செய்யப்பட்ட பொருட்களைத் தயாரிப்பதற்கான திறன்களை வழங்கினார். ராஜ்கோட் பால் பவனில் ஒரு படகு சங்கத்தினை நடத்திய இவர், ராஜ்கோட்டில் உள்ள பால் பவனில் இருந்து தில்லியில் உள்ள பால் சஹ்யோக் வரை ஒரு படகை கொண்டு வந்தார், அதனுடன் இவர் டெல்லியின் இந்திய நுழைவு வாயில் முதல் படகு சவாரியை ஆரம்பித்தார்.