ದೇವಸ್ಥಾನೊದ ಪಿದಯಿದ ಅಂಗಣೊರ್ದು ಉಳಯಿದ ಅಂಗಣ ಪ್ರವೇಶ ಮಲ್ಪುನಗ ನಡೆತ್ತ ಎಡಭಾಗೊಡು ಬಲ್ಲಾಳರಾಯೆ ಪನ್ಪುನ ಕಲ್ಲ್ದ ವಿಗ್ರಹ ಉಂಡು. ಈ ಮೂರ್ತಿದ ಕುರಿತಾದ್ ಒಂಜಿ ಐತಿಹ್ಯ ಉಂಡು [೧]
ದುಂಬು ಮಧ್ವ ಮೂಲ ವಿಷ್ಣು ತೀಥ೯ರ್ ಸಂಸ್ಥಾನರ್ದ್ ಸಿದ್ಧ ಪರ್ವತೊಗು ತಪಸ್ಸಿಗ್ ಪಿಡಡ್ದ್ ಪೋನಗ ಮದ್ವೆರೆರ್ದ್ ದತ್ತವಾಯಿನ ಸಂಪುಟೊನು ಕೊಂಡೊದು ಪೋಯೆರ್. ಅಪಗ ನನ ಒರಿ ಸ್ವಾಮಿ ಅನಿರುದ್ಧ ತೀರ್ಥೆರೆಗ್ ತೋಜಿದ್ ಬತ್ತ್ದ್ ಎಲ್ಲೆ ಈ ಹರಿದ್ಯಾನೊಡು ಉಪ್ಪುನಗ ಈ ಅಪೇಕ್ಷಿಸ್ನಪಗ ಸಂಪುಟೊನು ಕುಮಾರಧಾರೊಡು ತೇಲೊಂದು ಬರ್ಪುಂಡು ನನೊಂಜಿ ಕನ್ನಡಿ ಸುದೆಟ್ಟ್ ತೇಲೊಂದು ಬರ್ಪುಂಡು. ಕುಮಾರಧಾರೊಡು ಬರ್ಪುನೆನ್ ಸಂಸ್ಥಾನೊಡು ನನೊಂಜಿ ಸ್ಥಾನೊಗುಲಾ ಕೊರೊಡು ಪಂಡ್ದ್ ತೆರಿಪಾವೆರ್. ಹಾಗೆ ಬಂದ ಸಂಪುಟವು ಅನಿರುದ್ಧ ತೀರ್ಥಿರಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿರುವ ವಿಚಾರವು ಊರವರಿಗೆ ತಿಳಿದು ಒಂದನ್ನು ಅವರೇ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡುದಾಗಿಯೂ ಇನ್ನೊಂದು ಸಂಪುಟ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮಾತ್ರ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನೀಡಿರುತ್ತಾರೆಂದೂ ಬಲ್ಲಾಳನಲ್ಲಿ ದೂರು ಹೇಳಿದರಂತೆ. ಆಗ ಆಗ್ರಹ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮಂದ ಸ್ವಾಮಿಯವರಿಗೆ ತಾವು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಸಂಪುಟವನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಬಲ್ಲಾಳ ಆಜ್ಞಾಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅದು ನನ್ನಲಿರುವುದು ಗುರುಗಳ ಹೇಳಿಕೆ ಪ್ರಕಾರವೆಂದು ಅನಿರುದ್ದ ತೀರ್ಥರು ವಿಜ್ಞಾಪಿಸಿಕಂಡರು. ಬಲ್ಲಾಳ ಕೇಳಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಸಂಪುಟ ಪಡಕೊಂಡ ಬಲ್ಲಾಳ ಅದರ ಮುಚ್ಚಳ ತೆಗೆಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಪಟ್ಟು ಸೋತು ಪಟ್ಟದಾನೆಯ ಕಾಲಿನಿಂದ ಮೆಟ್ಟಿಸಿದ. ಆನೆಯ ಮೈ ಉರಿ ತಾಳಲಾರದೆ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದು ಸತ್ತಿತ್ತು. ಆನೆ ಸತ್ತ ಸ್ಥಳ ಆನೆಗುಂಡಿಯೆಂದಾಯಿತು. ಬಲ್ಲಾಳರಾಯನಿಗೂ ಮೈ ಉರಿಯಿಂದ ಗುಳ್ಳೆಗಳೆದ್ದವು. ಸಂಪುಟವನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸಿ ಸುಬ್ರಾಯ ದೇವರೆದುರಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನನಿರತನಾದ ಸುಬ್ರಾಯ ದೇವರು ನೀನು ಗುರುದ್ರೋಹ ಮಾಡಿದ್ದಿ,ಈಗ ಶರಣದ್ದರಿಂದ ನಿನ್ನ ಪಾಪ ವಿಮೋಚನೆಯಾಗಬೇಕಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಮೈಯುರಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬೇಕದರೆ ನಿನ್ನ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವನ್ನು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿ ನನ್ನ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸು,ಭಕ್ತಾದಿಗಳು ನಿನಗೆ ಕುಂಬಳಕಾಯಿ, ಬೆಣ್ಣೆ, ಹತ್ತಿ, ಸಾಸಿವೆ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹರಕೆಯಾಗಿ ಸಲ್ಲಿಸುವರು ಅದನ್ನು ಮಾರಿ ಬಂದ ಹಣವನ್ನು ಸಂಸ್ಥಾನ ಮಠಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸಬೇಕು ಅಲ್ಲದೆ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮಠದ ಸ್ವಾಮಿಯವರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತಂತೆ.
ಆ ಪ್ರಕಾರೊ ನಡತೊಂದು ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಲ್ಲಾಳನ ಸಂಕಟ ನಿವಾರಣೆ ಆಂಡ್. ಆ ಸಂಧರ್ಭೊಡು ದೇವರೆನ ಎದುರು ಭಾಗೊಡು ನೆಲೆಗೊಳಿಸಾಯಿನ ನಿಗ್ರಹನೇ ಇನಿಕ್ಲಾ ಉಂಡು. ಈ ವಿಗ್ರಹೊನು ಸ್ಥಳಾಂತರ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪುನ ನಿಷೇಧ ಉಂಡು. ದೇಹೊದ ಮೇಲ್ದ ಮಿತ್ತ ಬೊಕ್ಕೆ ನಿವಾರಣೆಗಾದ್ ಪರಕೆ ಪಂಡ್ನಕ್ಲೆನ ಮಿತ್ತ್ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಾಯಿನ ವಸ್ತುಲೆನ ಈ ವಿಗ್ರಹೊಗು ಅರ್ಪಿಸವುನ ಕ್ರಮ ಉಂಡು.
ಕುಡ್ಲದ್ ೧೦೫ ಕಿಲೊ ಮೀಟರ್ ದೂರೋಡ್ ಇಪ್ಪುನಾ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ. ಉಂದೆನ್ ಶೀ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರ[೨] ಪಂಡ್ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ನೆತ್ತ ಪ್ರದಾನ ದೇವೆರ್ ಶ್ರಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ. ಭಕ್ತಾದಿಲೆಗ್ ನಿತ್ಯಾನ್ನದಾನ ಸೇವೆ ಉಂಡು. ಅಂಚೆನೆ ವಸತಿ ಸೌಕರ್ಯಲ ಉಂಡು.ಮುಲ್ಪ ಒಂಜಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಮಟ ಇತ್ತುದ್ ಮಟಾದೀಶೆರ್ ಉಲ್ಲೆರ್. ಈ ಕ್ಷೆತ್ರ ಕುಮಾರದಾರ ಸುದೆತ ದಂಡೆಡ್ ಉಂಡು. ಈ ಕ್ಷೇತ್ರೋಡ್ ಆಶ್ಲೇಷ ಬಲಿ, ನಾಗ ಪ್ರತಿಷ್ಟೆ, ನಾಗ ತಂಬಿಲ, ಸರ್ಪ ಸಂಸ್ಕಾರ ಸೇವೆ ನಡಪ್ಪುಂಡು.ಮಾತ ಭಕ್ತೆರ್ಲ ಬತ್ತ್ದ್ ಮುಲ್ತ ದೆವೆರ್ನ್ ಸೆವೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್.
ಮುಲ್ಪದ ಸರ್ಪ ಸಂಸ್ಕಾರ ಬಾರಿ ಶ್ರೇಷ್ಟ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರಸಿದ್ಢ. ಸರ್ಪ ದೋಷ ಉಪ್ಪುನಕುಲು ಇಡೆಗ್ ಬತ್ತ್ದ್, ಸರ್ಪ ಸಂಸ್ಕಾರ ಬೊಕ್ಕ ನಾಗ ಪ್ರತಿಷ್ಟೆ ನೆರವೇರಿಸಾದ್ ದೋಷ ಮುಕ್ತರಾಪೆರ್. ಇಂಚಿಪ್ಪ ಇಡೆಗ್ ಭೇಟಿ ಕೊರ್ದ್ ಈ ಕಾರ್ಯೊಲೆನ್ ನೆರವೇರಿಸಾಯಿನ ವಿಖ್ಯಾತೆರೆಡ್ ಸಚಿನ್ ತೆ೦ಡೂಲ್ಕರ್ ಬೊಕ್ಕ ಹೇಮಮಾಲಿನಿ ಸೇರ್ದ್ ಉಲ್ಲೇರ್. ಇಡೆಗ್ ಪೊಂಡ ಅವುಲೆ ಕೈತಲ್ ಉಪ್ಪುನ "ಆದಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ"ನ ದೇವಸ್ಥಾನ ಬೊಕ್ಕ "ಕುಮಾರಧಾರ" ಸುದೆನ್ ಸಂದರ್ಶನ ಮಲ್ಪೆರೆ ಮರಪೆರೆ ಬಲ್ಲಿ.