ವೇಣೂರು | |
---|---|
ಪೇಂಟೆ | |
Coordinates: 13°01′N 75°05′E / 13.01°N 75.08°ECoordinates: 13°01′N 75°05′E / 13.01°N 75.08°E | |
Country | ಭಾರತ |
District | ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ |
Government | |
• Body | ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ |
Languages | |
• Official | ತುಳು, ಕನ್ನಡ |
Time zone | UTC+5:30 (Indian Standard Time) |
ISO 3166 code | IN-KA |
Vehicle registration | KA-21 |
ಮುಟ್ಟದ ಮಲ್ಲ ಊರು | ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ |
Website | karnataka |
ವೇಣೂರು ಫಲ್ಗುಣಿ ಸುದೆತ್ತ ದಂಡೆಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಪೇಂಟೆ. ಈ ಊರು ದಕ್ಷಿಣಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆದ ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ತಾಲೂಕುಡು ಉಂಡು. ಧರ್ಮಸ್ಥಳ- ಬೆದ್ರ- ಕಾರ್ಲ ಮಾರ್ಗೊಡು ವೇಣೂರು ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ವೇಣೂರು ಜೈನ ಧರ್ಮದ ಕೇಂದ್ರ ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್. ಅಜಿಲ ಅರಸುಲೆನ ರಾಜಧಾನಿಲ ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್[೧]
ವೇಣೂರು ಅಜಿಲ ಅರಸೊತ್ತಿಗೆದ ರಾಜಧಾನಿ ಆದಿತ್ತ್ಂಡ್. ತಿಮ್ಮಣ್ಣ ಅಜಿಲೆರ್ ಅಜಿಲ ವಂಸೊಡು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಅರಸೆರ್. ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಗೋಮಟೇಶ್ವರ ಮೂರ್ತಿ ಕೆತ್ತಿನ ಚಾವುಂಡರಾಯೆರೆನ ಸಂಬಂಧದಕುಲು ಅಜಿಲ ಅರಸುಲು. ಅಜಿಲ ವಂಸೊದ ಅರಸುಲು ಕ್ರಿ.ಶ ೧೧೫೪ ಡ್ದ್ ೧೭೮೬ ಮುಟ್ಟ ವೇಣೂರುನು ರಾಜಧಾನಿ ಮಲ್ತ್ ಆಡಳಿತ ಮಲ್ತಿತ್ತೇರ್.[೨]
ವೇಣೂರ್ದ ಒಂಜಿ ಕಲ್ಲ್ ಡ್ ಕೆತ್ತಿನ ಗೋಮಟೇಶ್ವರ ಮೂರ್ತಿ38 feet (12 m) ಉದ್ದ ಉಂಡು.[೩] ತಿಮ್ಮಣ್ಣ ಅಜಿಲೆರ್ ೧೬೦೪ ಡ್ ಗೋಮಟೇಶ್ವರ ಮೂರ್ತಿನ್ ಕೆತ್ತಾಯೆರ್. ಬೀರ ಕಲ್ಕುಡೆ ಮೂರ್ತಿನ್ ಕೆತ್ತಿನಾಯೆ ಪಂಡ್ ದ್ ಉಲ್ಲೇಖ ಉಂಡು. ಪಗೆಮಾನಿಲು ಆಕ್ರಮಣ ಮಲ್ತಿನಾಗ ಮೂರ್ತಿದ ರಕ್ಷಣೆಗಾದ್ ಫಲ್ಗುಣಿ ಸುದೆತ್ತ ಪೊಯ್ಯೆಡ್ ಮೂರ್ತಿನ್ ದೆಂಗಾದ್ ದೀತೇರ್ ಗೆ ಪಂಡ್ಪಿನ ಇತಿಹಾಸಾಲಾ ಉಂಡು. ವೇಣೂರ್ಡ್ದ್ 5 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದ ಕಲ್ಲಾಣಿ ಗೊಮಟೇಶ್ವರ ಮೂರ್ತಿನ್ ಕೆತ್ತಿನ ಜಾಗೆ. ವೇಣೂರುಡ್ ಫಲ್ಗುಣಿ ಸುದೆತ್ತ ಕರೆಟ್ಟ್ ಪಡ್ಡಾಯಿಗ್ ಮೋನೆ ಮಲ್ತಿನ ಮೂರ್ತಿ ಉಂಡು. ಮೂರ್ತಿದ ಸುತ್ತ ಗೋಡೆ ಉಂಡು. ಕರ್ಣಾಟಕೊಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಐನ್ ಮಲ್ಲ ಜೈನ ಧರ್ಮೊಗು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಿನ ಮೂರ್ತಿಲೆಡ್ ಉಂದುಲಾ ಒಂಜಿ ಮೂರ್ತಿ. ಬಾಕಿ ಮೂರ್ತಿಲು ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳ, ಕಾರ್ಲ, ಧರ್ಮಸ್ಥಳ, ಗೊಮ್ಮಟಗಿರಿಡ್ ಉಲ್ಲೊ.[೪]
12 ವರ್ಷೊಗೊರ ಗೊಮ್ಮಟಾಭಿಷೇಕ ಆವೊಡ್ ಪಂಡ್ ದ್ ಕಟ್ಟ್ ಕಟ್ಟಲೆ. ವೇಣೂರ್ ದ ಗೊಮ್ಮಟಗ್ 2012 ಇಸವಿಡ್ ಗೊಮ್ಮಟಾಭಿಷೇಕ ಆತ್ಂಡ್. ಆಚಾರ್ಯ ವಿದ್ಯಾನಂದಜೀ ಮೇರೆನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನೊಡು ಜನವರಿ 28 ಡ್ದ್ ಫೆಬ್ರವರಿ 5 ಮುಟ್ಟ ಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ ನಡತ್ತ್ಂಡ್.[೫] ಆ ಕಾಲೊದ ಕರ್ಣಾಟಕದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಡಿ.ವಿ ಸದಾನಂದಗೌಡ ಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕದ ಉದ್ಘಾಟನೆ ಮಲ್ತೇರ್.[೬]
ಧರ್ಮಸ್ಥಲೊಡ್ದ್ ಬೆದ್ರಗ್ ಪೋಪುನ ಸಾದಿಡ್ ವೇಣೂರು ಉಂಡು. ಧರ್ಮಸ್ಥಳಡ್ದ್ 35 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರಡ್ ವೇಣೂರು ಉಂಡು. ಬೆದ್ರಡ್ಡ್ 21 ಕಿಮೀ ದೂರಡ್ ವೇಣೂರು ಉಂಡು. ಧರ್ಮಸ್ಥಳ, ಬೆದ್ರಡ್ದ್ ಬಸ್ಸು ಉಂಡು. ಕುಡ್ಲ, ಉಡುಪಿ ವೇಣೂರುಗ್ ಮುಟ್ಟದ ರೈಲ್ವೆ ಸ್ಟೇಶನ್. ಕುಡ್ಲದ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ ವೇಣೂರ್ಡ್ದ್ ಮುಟ್ಟದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ.[೧೦]
ವೇಣೂರು ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಪೇಂಟೆ. ಅಂಚಾಡ್ದ್ ವೇಣೂರುನು ತೂವರೆ ಬರ್ಪುನ ಪ್ರವಾಸಿ ಜನಕ್ಕುಲು ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಇಜ್ಯಾಂಡಾ ಬೆದ್ರಡ್ ಉಂತುವೇರ್.[೧೧] 2015 ಡ್ ವೇಣೂರುಡ್ ಕರ್ನಾಟಕಸರ್ಕಾರ ಯಾತ್ರಿನಿವಾಸ್ ಕಟ್ಟಾದೆರ್.