రాయ్ బహదూర్ కన్వర్ సైన్ గుప్తా ఒబిఇ (1899-1979) భారతదేశంలోని హర్యానా రాష్ట్రానికి చెందిన సివిల్ ఇంజనీర్. బికనీర్ రాష్ట్రంలో చీఫ్ ఇంజనీర్ గా ఉన్న ఆయన రాజస్థాన్ కెనాల్ ఆలోచన చేశారు. గంగా కెనాల్ ప్రాజెక్టును విజయవంతంగా అమలు చేశారు. ఆయన తన కాలంలో ఇరిగేషన్ ఇంజనీరింగ్ డైనమైట్ గా పరిగణించబడ్డాడు. అతను 1899 లో తోహానా జిల్లా ఫతేహాబాద్ (హర్యానా) లో జన్మించాడు. లాహోర్ లోని డి.ఎ.వి కళాశాలలో విద్యనభ్యసించారు. అతను 1927 లో రూర్కీలోని థామసన్ కాలేజ్ ఆఫ్ సివిల్ ఇంజనీరింగ్ (ఇప్పుడు, ఐఐటి రూర్కీ) నుండి సివిల్ ఇంజనీర్ గా ఆనర్స్ తో పట్టభద్రుడయ్యాడు. ఆయనకు 1956లో పద్మభూషణ్ పురస్కారం లభించింది. 'మెమొరీస్ ఆఫ్ ఎ ఇంజినీర్' అనే పుస్తకం రాశారు. భారత ప్రభుత్వ నీటిపారుదల, విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖకు చెందిన సెంట్రల్ వాటర్ అండ్ పవర్ కమిషన్ చైర్మన్ గా పనిచేశారు. కన్వర్ సైన్, కార్పోవ్ (1967) భారతీయ నదులకు ఆవరించే వంపులను సమర్పించారు.
తన 80 సంవత్సరాల కాలంలో డాక్టర్ కన్వర్ సైన్ ఆర్డర్ ఆఫ్ ది బ్రిటీష్ ఎంపైర్, ఒ.బి.ఇ, పద్మభూషణ్ వంటి గొప్ప గౌరవాలను అందుకున్నారు.
థాయ్ లాండ్ ప్రభుత్వం ఆయనకు ఆర్డర్ ఆఫ్ ది ఎలిఫెంట్ ఆఫర్ చేసింది, కానీ అతను ఐక్యరాజ్యసమితిలో పనిచేస్తున్నందున దానిని అంగీకరించలేదు. 1953లో సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇరిగేషన్ అండ్ పవర్ అధ్యక్షుడిగా, 1954లో ఇంటర్నేషనల్ కమిషన్ ఆన్ ఇరిగేషన్ అండ్ డ్రైనేజీ వైస్ ప్రెసిడెంట్ గా, 1956లో ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంజినీర్స్ ఇండియా అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు.[1]
అమెరికన్ సొసైటీ ఆఫ్ సివిల్ ఇంజినీర్స్ నుంచి గౌరవ జీవిత సభ్యత్వం, ఇన్ స్టిట్యూషన్ ఆఫ్ ఇంజినీర్స్ ఇండియా నుంచి గౌరవ లైఫ్ ఫెలోషిప్ అందుకున్నారు. రూర్కీ విశ్వవిద్యాలయం (ప్రస్తుతం ఇండియన్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ, రూర్కీ) ఆయనకు ఇంజినీరింగ్ గౌరవ డాక్టరేట్ ను ప్రదానం చేసింది. దాదాపు అర్ధశతాబ్ద కాలంగా డాక్టర్ కన్వర్ సైన్ పేరు దేశవిదేశాల్లోని నదీ ప్రాజెక్టులు, జలవనరుల అభివృద్ధికి మారుపేరుగా ఉంది. దామోదర్ లోయ నుండి రాజస్థాన్ కాలువ వరకు, హీరాకుడ్ ఆనకట్ట నుండి నర్మదా నది ప్రాజెక్టు వరకు ప్రధాన ప్రాజెక్టులతో అతను సన్నిహిత సంబంధం కలిగి ఉన్నాడు.
అంతేకాకుండా, సెంట్రల్ వాటర్ అండ్ పవర్ కమిషన్ రూపకల్పన, నిర్మాణంలో అతను తన వంతు కృషి చేశాడు - ముఖ్యంగా దిబ్రూఘర్ను వరదల నుండి రక్షించడంలో, భాక్రా ఆనకట్ట వద్ద ప్రమాదం సమయంలో, భారతదేశం, విదేశాలలో ఉన్న అతని సహచరులను అభిమానించాడు. ఐక్యరాజ్యసమితి నిపుణుడిగా మెకాంగ్ డెవలప్మెంట్ ప్రాజెక్టుతో తొమ్మిదేళ్ల పాటు అనుబంధం కలిగి ఉండటం ఆయన సాధించిన గొప్ప విజయం. నర్మదా నది అభివృద్ధికి మాస్టర్ ప్లాన్ రూపకల్పనలో కూడా ఆయన పాలుపంచుకున్నారు. ఈ వ్యక్తి రాజ్ లో వ్యక్తిని దిగుమతి చేసుకున్నాడు. రాష్ట్రం.