రాధా చరణ్ గుప్తా


రాధా చరణ్ గుప్తా

జననం 1935
ఝాన్సీ, ఉత్తరప్రదేశ్ భారతదేశం
మరణం2024 సెప్టెంబర్ 5
న్యూఢిల్లీ భారతదేశం
జాతీయతభారతీయుడు
రంగముగణిత చరిత్ర కారుడు
మాతృ సంస్థలక్నో విశ్వవిద్యాలయం, రాంచి విశ్వవిద్యాలయం
పర్యవేక్షకుడుటి ఎ సరస్వతి అమ్మ
ముఖ్య పురస్కారాలుపద్మశ్రీ (2023)

రాధా చరణ్ గుప్తా (1935 ఆగస్టు 14-2024 సెప్టెంబర్ 5) గణిత శాస్త్రంలో భారతీయ చరిత్రకారుడు.[1]

జీవిత విశేషాలు

[మార్చు]

రాధా చరణ్ గుప్తా 1935 ఆగస్టు 14న బ్రిటిష్ ఇండియా యునైటెడ్ ప్రావిన్స్ లోని ఝాన్సీ నగరంలో జన్మించారు, భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత ఝాన్సీ నగరం 1950లో ఉత్తర ప్రదేశ్ లో భాగమైంది.[2] రాధా చరణ్ గుప్తా తన ప్రారంభ విద్యను ఝాన్సీలోని ఉన్నత పాఠశాలలో చదివి, లక్నో విశ్వవిద్యాలయం లో ఇంటర్మీడియట్ను పూర్తి చేశాడు, లక్నో విశ్వవిద్యాలయంలో రాధా చరణ్ గుప్తా 1955 సంవత్సరంలో బ్యాచిలర్ డిగ్రీని, 1957లో మాస్టర్స్ డిగ్రీని పూర్తి చేశారు. 1971లో రాధా చరణ్ గుప్తా రాంచీ విశ్వవిద్యాలయం నుండి గణిత శాస్త్రంలో పి. హెచ్. డి. పట్టా పొందారు.[3] రాధా చరణ్ గుప్తా రాంచీ విశ్వవిద్యాలయం లో టి. ఎ. సరస్వతి అమ్మ వ్యాసాన్ని తొలిసారిగా రాశాడు. ఆ తరువాత రాధా చరణ్ గుప్తా లక్నో క్రిస్టియన్ కళాశాల లెక్చరర్ గా (1957 నుండి 1958 వరకు) ఒక సంవత్సరం పాటు పనిచేశారు. 1958లో రాధా చరణ్ గుప్తా మెస్రాలోని బిర్లా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీలో చేరారు. 1982లో రాధా చరణ్ గుప్తాకు ప్రొఫెసర్ పదవి లభించింది. 1995లో రాధా చరణ్ గుప్తా ప్రొఫెసర్ గా పదవి విరమణ చేశాడు.[3] 1995 ఫిబ్రవరిలో ఇంటర్నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ ది హిస్టరీ ఆఫ్ సైన్స్ లో సభ్యుడయ్యాడు.[4]

పనులు.

[మార్చు]

1969లో రాధా చరణ్ గుప్తా భారతీయ గణితం గురించి ఒ సమావేశంలో. ప్రసంగించాడు‌.[5] రాధా చరణ్ గుప్తా గోవిందస్వామి గురించి, ఆయన సైన్ టేబుల్స్ ఇంటర్పోలేషన్ గురించి రాశారు. ఇంకా, రాధా చరణ్ గుప్తా భారతీయ గణిత శాస్త్రంలో పరమేశ్వర . "చక్రీయ చతుర్భుజ సర్కమ్రేడియస్ కోసం పరమేశ్వర నియమం ను కనుక్కున్నాడు".

2019లో గుప్తా పత్రాల సేకరణ ఒక పుస్తకంగా ప్రచురించబడిందిః

  • Gupta, Radha Charan (2019). Ramasubramanian, K. (ed.). Gaṇitānanda: Selected Works of Radha Charan Gupta on History of Mathematics. Springer. doi:10.1007/978-981-13-1229-8.

ప్రముఖ అవార్డులు

[మార్చు]

1991లో రాధా చరణ్ గుప్తా నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్, ఇండియా అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు, 1994లో గణిత శాస్త్ర ఉపాధ్యాయుల సంఘం అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు.[3] 1979లో రాధా చరణ్ గుప్తాగణితా భారతి అనే పత్రికను స్థాపించారు.[6]

2009లో రాధా చరణ్ గుప్తాకు బ్రిటిష్ గణిత అత్యున్నత పురస్కారమైనకెన్నెత్ ఓ. మే బహుమతి లభించింది.[7][8][9] ఈ బహుమతిని పొందిన మొదటి భారతీయుడు గా రాధా చరణ్ గుప్తా నిలిచాడు. .[10]

సాహిత్యం విద్యారంగంలో ఆయన చేసిన కృషికి గాను 2023లో భారత ప్రభుత్వం రాధా చరణ్ గుప్తాకు పద్మశ్రీ అవార్డును ప్రదానం చేసింది.[11]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ http://www.livehindustan.com/uttar-pradesh/jhansi/story-renowned-mathematician-padma-shri-dr-radha-charan-gupta-passes-away-at-90-201725557953156.html
  2. ↑ Ramasubramanian, K. (2019). "Preface to the First Edition". Gaṇitānanda: Selected Works of Radha Charan Gupta on History of Mathematics. Springer. pp. xiii–xviii. doi:10.1007/978-981-13-1229-8.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Awarding of the K.O. May Prize from International Mathematical Union
  4. ↑ "Radha-Charan Gupta". International Academy of the History of Science.
  5. ↑ R.C Gupta (1969) "Second Order of Interpolation of Indian Mathematics", Indian Journal of History of Science 4: 92-94
  6. ↑ Rajendra Bhatia (2010). Proceedings of the International Congress of Mathematicians, v.I, Volume 1. World Scientific. p. 42. ISBN 9789814324359.
  7. ↑ IANS (8 July 2010). "Indian professor wins prestigious mathematics prize". Deccan Herald. Retrieved 18 November 2018.
  8. ↑ "Radha Gupta Will Receive Kenneth O. May Prize at ICM 2010". Mathematical Association of America. Archived from the original on 12 జూలై 2010. Retrieved 12 July 2010.
  9. ↑ "Indian professor chosen for prestigious mathematics prize". Hindustan Times. Archived from the original on 13 July 2013. Retrieved 8 July 2010.
  10. ↑ "First Indian to get Prize in ICM2010" (PDF).
  11. ↑ "Padma Awards 2023 announced". Press Information Buereau. Ministry of Home Affairs, Govt of India. Retrieved 26 January 2023.