ఇసాక్ చిషి స్వు

ఇసాక్ చిషి స్వు
నేషనలిస్ట్ సోషలిస్ట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ నగాలిమ్ - ఇసాక్-ముయివా (ఎన్.ఎస్.సి.ఎన్-ఐ.ఎం) ప్రతినిధి బృందం, ఛైర్మన్, ఎన్.ఎస్.సి.ఎన్-ఐ.ఎం ఇసాక్ చిషి స్వు, ప్రధాన కార్యదర్శి
నేషనల్ సోషలిస్ట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ నాగాలాండ్-IM మొదటి ఛైర్మన్
In office
30 ఏప్రిల్ 1988 – 28 జూన్ 2016 (మరణం)
అంతకు ముందు వారుకార్యాలయం సృష్టించబడింది
తరువాత వారుకహెజు టకు
నేషనల్ సోషలిస్ట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ నాగాలాండ్ మొదటి ఛైర్మన్
In office
31 జనవరి 1980 – 30 ఏప్రిల్ 1988
అంతకు ముందు వారుకార్యాలయం సృష్టించబడింది
ఫెడరల్ గవర్నమెంట్ ఆఫ్ నాగాలాండ్ మొదటి విదేశాంగ కార్యదర్శి
In office
1 మార్చి 1959 – 1966
అంతకు ముందు వారుకార్యాలయం సృష్టించబడింది
వ్యక్తిగత వివరాలు
జననం11 నవంబర్ 1929
చిషిలిమి గ్రామం, జున్హెబోటో జిల్లా, నాగాలాండ్, భారతదేశం
మరణంజూన్ 28, 2016(2016-06-28) (aged 86)
న్యూ ఢిల్లీ, భారతదేశం
జీవిత భాగస్వామియుస్టార్ (ఖులు) చిషి స్వు
తల్లిదండ్రులుకుషే చిషి స్వూ

ఇసాక్ చిషి స్వు ( 1929 నవంబరు 11 - 2016 జూన్ 28) నేషనల్ సోషలిస్ట్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ నాగాలాండ్ (ఎన్ఎస్సిఎన్) చైర్మన్.[1] అప్పటి నాగా నేషనల్ కౌన్సిల్ (ఎన్ఎన్సి) సంతకం చేసి 'షిల్లాంగ్ ఒప్పందాన్ని' వ్యతిరేకించిన తర్వాత 1980 జనవరి 31న ఎన్ఎస్సిఎన్ని ఏర్పాటు చేయడంలో అతను థ్యూంగాలెంగ్ ముయివా, ఎస్. ఎస్. ఖప్లాంగ్‌లతో కలిసి కీలక పాత్ర పోషించాడు. 2015 ఆగస్టు 4న సంతకం చేసిన చారిత్రాత్మకమైన నాగా ఫ్రేమ్‌వర్క్ ఒప్పందానికి అతను ఆరోగ్య పరిస్థితుల కారణంగా హాజరు కాలేకపోయాడు.[2]

జననం, విద్య

[మార్చు]

ఇసాక్ చిషి స్వూ 1929లో పూర్వపు నాగా హిల్స్ జిల్లాలోని (ప్రస్తుతం నాగాలాండ్‌లోని జూన్హెబోటో జిల్లా) చిషిలిమి గ్రామంలో జన్మించాడు. అతని తండ్రి, కుషే చిషి స్వూ, సుమీ నాగ తెగకు చెందిన మొదటి క్రైస్తవుడు, సువార్తికుడు.[3]

అతను చిషిలిమిలోని అమెరికన్ మిషన్ స్కూల్‌లో తన ప్రాథమిక విద్యను, కొహిమాలోని ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలలో ఉన్నత విద్యనూ అభ్యసించి, షిల్లాంగ్ లోని సెయింట్ ఆంథోనీస్ కాలేజ్ నుండి పొలిటికల్ సైన్స్‌ ఆనర్స్‌తో పట్టభద్రుడయ్యాడు.[4][5]

నాగా ఉద్యమం

[మార్చు]

ఇసాక్ చిషి స్వూ 1958లో నాగా నేషనల్ కౌన్సిల్ (ఎన్ఎన్సి) లో చేరి, ఆ సంస్థకు విదేశాంగ కార్యదర్శిగా పనిచేశాడు. అంగమి జపు పిజో నాయకత్వంలో భారతదేశం నుండి నాగా భూభాగాన్ని విడదీసి, సార్వభౌమ నాగా రాష్ట్రం ఏర్పాటు చేయాలని ఎన్ ఎన్ సి విస్తృతమైన ప్రచారం చేసింది. అతను విదేశాంగ కార్యదర్శి అయిన తర్వాత అతను ఎన్ ఎన్ సి వైస్ ప్రెసిడెంట్‌గా ఎదిగాడు.[6]

నాగా శాంతి చర్చ

[మార్చు]

స్వూ, ముయివా, ఇతర అగ్ర ఎన్ఎస్సిఎన్ (ఐఎమ్) నాయకులు 1990 ప్రారంభంలో భారత ప్రభుత్వం అణిచివేత తర్వాత థాయ్‌లాండ్‌కు పారిపోయారు. అయితే, నాగాలాండ్ గవర్నర్ అయిన మధ్యవర్తి ఎమ్ ఎమ్ థామస్ ద్వారా శాంతి చర్చకు సానుకూల స్పందన వచ్చిన తర్వాత, ప్రభుత్వం, ఎన్ ఎస్ సి ఎన్ శాంతి చర్చలు ప్రారంభించాయి. తరువాత భారత ప్రధానమంత్రి పివి నరసింహారావు 1995 జూన్ 15న పారిస్‌లో ముయివా, స్వూ, ఇతరులను కలిశాడు. 1995 నవంబరులో అప్పటి ఎంఓఎస్ (హోమ్ అఫైర్స్) రాజేష్ పైలట్ బ్యాంకాక్‌లో వారిని కలిశాడు. తదనంతరం, ప్రధాన మంత్రి హెచ్ డి దేవెగౌడ వారిని 1997 ఫిబ్రవరి 3న జ్యూరిచ్‌లో కలిశాడు, ఆ తర్వాత జెనీవా, బ్యాంకాక్‌లలో అధికారులతో సమావేశాలు జరిగాయి. ప్రధానమంత్రి అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి వారిని 1998 సెప్టెంబరు 30న పారిస్‌లో కలిశాడు. భారత ప్రభుత్వం ఎన్ ఎస్ సి ఎన్ (ఐ ఎమ్) తో 1997 జూలై 25న కాల్పుల విరమణ ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది, ఇది 1997 ఆగస్టు 1న అమల్లోకి వచ్చింది. ఇరుపక్షాల మధ్య 80 రౌండ్ల చర్చలు జరిగాయి[7][8]

మరణం

[మార్చు]

స్వూ 86 సంవత్సరాల వయస్సులో తీవ్ర అనారోగ్యంతో దక్షిణ ఢిల్లీలోని ఒక ప్రైవేట్ ఆసుపత్రిలో దాదాపు ఒక సంవత్సరం పాటు చికిత్స పొంది, 2016 జూన్ 28న తుది శ్వాస విడిచాడు.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ Haksar, Nandita (2020). Kuknalim : Naga armed resistance : testimonies of leaders, pastors, healers and soldiers. Hongray, Sebastian M. New Delhi. ISBN 978-93-88874-91-5. OCLC 1117759516.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  2. ↑ Unknown (17 August 2016). "National Socialist Council of Nagalim- Isak-Muivah". South Asian Terrorism Portal. Retrieved 20 January 2017.[permanent dead link]
  3. ↑ "National Socialist Council of Nagalim (NSCN-K)". South Asian Terrorism Portal.[permanent dead link]
  4. ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2017-04-28. Retrieved 2021-10-28.
  5. ↑ IANS (28 June 2016). "Veteran Naga leader Isak Chisi Swu dies in Delhi". Business Standard. Retrieved 12 February 2017.
  6. ↑ Samaddar, Ranabir (2004). The Politics of Dialogue: Living Under the Geopolitical Histories of War and Peace. Ashgate. pp. 171–173. ISBN 978-0-7546-3607-6. OCLC 56466278
  7. ↑ "Chronology of Peace Talks with NSCN-IM".
  8. ↑ Balachandran, Vappala (20 August 2015). "The Rao breakthrough". The Indian Express. Retrieved 25 August 2018.