కల్లేశ్వర దేవాలయం (కర్ణాటక)

కల్లేశ్వర దేవాలయం (కర్ణాటక)
దేవాలయం
బాగళి కల్లేశ్వర దేవాలయం
విజయనగర జిల్లా బాగళి కాళేశ్వర దేవాలయం (నిర్మాణం సా.శ. 987)
కల్లేశ్వర దేవాలయం (కర్ణాటక)
Coordinates: 14°50′38″N 75°58′58″E / 14.84389°N 75.98278°E / 14.84389; 75.98278
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	కర్ణాటక
జిల్లా	విజయనగర జిల్లా
తాలూకా	హర్పనహళ్లి
లోక్‌సభ నియోజకవర్గం	హర్పనహళ్లి
కన్నడ
•  అధికార	Kannada
Time zone	UTC+05:30 (IST)
Vehicle registration	KA-35

కల్లేశ్వరదేవాలయం, (కళ్ళేశ్వర లేదా కళ్లేశ్వర అని కూడా పిలుస్తారు) ఇది భారతదేశం, కర్ణాటక రాష్ట్రం, విజయనగర జిల్లా, హర్పనహళ్లి నగరానికి 9 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న బాగళి (ప్రాచీన శాసనాలలో బల్గాలి అని పిలుస్తారు) గ్రామంలో ఉంది.

నిర్మాణం

ఆలయ నిర్మాణ ంసా.శ. 987లో రాజు తైలప II (అహవమల్లా అని కూడా పిలుస్తారు) స్థాపించిన కాలంలో (కళ్యాణి చాళుక్య అని కూడా పిలుస్తారు). సా.శ. 10వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో రాష్ట్రకూట రాజవంశం, పశ్చిమ చాళుక్య సామ్రాజ్యం, రెండు కన్నడ రాజవంశాల పాలనలో విస్తరించింది. దుగ్గిమయ్య అనే వ్యక్తి ద్వారా ఆలయ సంప్రోక్షణ జరిగింది.కళాచరిత్రకారుడు ఆడమ్ హార్డీ ఆలయ నిర్మాణశైలిని "శృంగార శిల్పాలతో కూడిన దివంగత రాష్ట్రకూట విమానం (పుణ్యక్షేత్రం, గోపురం), తరువాతి ప్రధానస్రవంతి కాని బహిరంగ మంటపానికి ఎదురుగా మూసి ఉన్న మంటపం (హాల్)గా చాళుక్య వర్గీకరించాడు. 10వ, 11వ శతాబ్దాల నుండి ముప్పై-ఆరు పాతకన్నడ శాసనాలు (దాన శాసన విరాళాలను వివరించేవి) అందించింది.ఈ ఆలయం, భారత పురాతత్వ సర్వేక్షణచే జాతీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన స్మారక చిహ్నంగా రక్షించబడుతుంది

ఆలయ ప్రణాళిక, అలంకరణ

Relief of Chelu Sundari curved on the pillar base in the Kalleshvara temple at Bagali

ఆలయ నిర్మాణంలో హిందూదేవుడు శివుని కోసం ఒక ప్రధాన మందిరం, తూర్పు వైపున ఉన్న గర్భగుడి, వాస్తుశిల్పం ప్రకారం (పూర్వ గది లేదా అంతరాల), దక్షిణం, తూర్పున ప్రవేశంతో కూడిన ప్రధాన మూసి ఉన్న వరండా (మహా మంటపం) ఉన్నాయి. ఈ నిర్మాణాలు 10వ శతాబ్దపు రాష్ట్రకూట పాలనకు సంబంధించినవి. వరండా ముందు ఒక పెద్ద, బహిరంగ సభామందిరం (సభామండప) ఉంది. ఇందులో అలంకరించబడిన యాభై అత్యంత నునుపు కలిగిన స్తంభాలు అలంకార పైకప్పుకు మద్దతుగా ఉంటాయి. తూర్పు- పడమర దిశలోఒక వరండా (ముఖమండప)తో సూర్య దేవుడు కోసం ఒక మందిరం, సమావేశ మందిరానికి ఉత్తరాన నరసింహ దేవత (హిందూదేవుడు విష్ణురూపం) కోసం ఒక చిన్నమందిరంతో ఆలయ నిర్మాణం ఉంది.ఈ నిర్మాణాలు పశ్చిమ చాళుక్యుల పాలనకు సంబంధించినవి. ^{[1] [2]} మొత్తం మీద, ప్రధాన మందిరం చుట్టూ ఎనిమిది చిన్న ఆలయాలు ఉన్నాయి. యాభై స్తంభాలలో, పై అంతస్థులో కూర్చొనే (కక్షాసనం) తో అందించబడిన ఇరవై నాలుగు స్తంభాలుతో (జగతి) ఆలయ నిర్మాణంలో ఉన్నాయి. నంది (ఎద్దు, హిందూ దేవుడుశివుని సహచరుడు) ఎదురుగా ఉన్న తూర్పు ద్వారం తలుపు మార్గాలు దగ్గరగా హాలులోకి ప్రవేశించే దక్షిణ ద్వారం చాలా అందంగా అలంకరించబడ్డాయి. మూసి ఉన్న హాలులో చాళుక్యుల కాలంనాటి కొన్ని స్వతంత్ర శిల్పాలు కనిపిస్తాయి. వీటిలో శివుడు, ఉమామహేశ్వరుడు (శివుడు తన భార్య పార్వతితో), గణేశుడు, కార్తికేయుడు, సూర్యుడు, అనంత శయన (పాముపై కూర్చున్న విష్ణువు), సరస్వతి, మహిషమర్దిని (దుర్గాదేవి రూపం) ఉన్నాయి. ^[1]

ఇది కూడ చూడు

• కల్లేశ్వర దేవాలయం (హైర్ హడగలి)
• కాళేశ్వర ఆలయం (అంబలి)

చిత్రమాల

• 
  ఆలయం వద్ద మందిరం, మూసి ఉన్న మంటపం వెలుపలి గోడ
• 
  దూరం నుండి కాళేశ్వర ఆలయ దృశ్యం
• 
  10వ - 11వ శతాబ్దపు పాత కన్నడ శాసనం.ఇది కాళేశ్వర ఆలయంలో పశువుల దొంగలతో యుద్ధాన్ని వర్ణిస్తుంది
• 
  సభామంటపం నుండి మూసి ఉన్న మహామంటపం వరకు అలంకరించబడిన తూర్పు ద్వారం
• 
  కాళేశ్వర దేవాలయ మంటప ప్రవేశ ద్వారం మీద శిల్పకళ
• 
  గర్భగుడిలోకి అలంకరించబడిన వసారా తూర్పు ద్వారం ప్రవేశం
• 
  10వ - 11వ శతాబ్దానికి చెందిన పాత కన్నడ శాసనం
• 
  దగ్గరగా ఉన్న హాల్‌కి తూర్పు ద్వారంలోకి చూస్తున్న ఓపెన్ హాల్ దృశ్యం
• 
  ఆలయంలో అలంకరించబడిన ద్వారబంధం
• 
  బహిరంగ హాలులో స్తంభ పీఠం
• 
  బహిరంగ హాలులో స్తంభ పీఠం
• 
  బహిరంగ హాలులో స్తంభ పీఠం
• 
  దక్షిణం నుండి మూసివేసిన హాలుకు అలంకరించబడిన ప్రవేశ ద్వారం
• 
  రాష్ట్రకూట కాలం నాటి పుణ్యక్షేత్రం గోడ శృంగార శిల్పాలు
• 
  రాష్ట్రకూట కాలం నాటి పుణ్యక్షేత్రం గోడ శృంగార శిల్పాలు
• 
  రాష్ట్రకూట కాలం నాటి పుణ్యక్షేత్రం గోడ శృంగార శిల్పాలు
• 
  రాష్ట్రకూట కాలం నాటి పుణ్యక్షేత్రం గోడ శృంగార శిల్పాలు

మూలాలు

1. "Kallesvara Temple". Archaeological Survey of India, Bengaluru Circle. ASI Bengaluru Circle. Archived from the original on 10 ఆగస్టు 2021. Retrieved 15 July 2012.
2. Hardy (1995), p 323

వెలుపలి లంకెలు