ఛతర్‌పూర్ ఆలయం (ఢిల్లీ)

శ్రీ ఆద్య కాత్యాయనీ శక్తి పీఠం, ఢిల్లీ
శ్రీ ఆద్య కాత్యాయనీ శక్తి పీఠం, ఢిల్లీ
	దక్షిణ భారత తరహా ఆలయం
	ఢిల్లీ మ్యాప్‌
భౌగోళికం
భౌగోళికాంశాలు	28°30′7″N 77°10′46″E / 28.50194°N 77.17944°E
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	కేంద్రపాలిత ప్రాంతం ఢిల్లీ
జిల్లా	దక్షిణ ఢిల్లీ
ప్రదేశం	ఛతర్‌పూర్, దక్షిణ ఢిల్లీ, భారతదేశం
సంస్కృతి
దైవం	కాత్యాయని (దుర్గ)
వాస్తుశైలి
నిర్మాణ శైలులు	చోళ వాస్తుశిల్పం
చరిత్ర, నిర్వహణ
నిర్మించిన తేదీ	1970
సృష్టికర్త	సంత్ నాగ్‌పాల్

ఛతర్‌పూర్ ఆలయం (శ్రీ ఆద్య కాత్యాయనీ శక్తి పీఠం) కాత్యాయనీ దేవతకు అంకితం చేయబడిన హిందూ దేవాలయం. ఆలయ సముదాయం మొత్తం 28 హెక్టారులు (70 ఎకరం) విస్తీర్ణంలో ఉంది.^[1] ఇది న్యూ ఢిల్లీ నైరుతి శివార్లలో ఛతర్‌పూర్‌లో ఉంది. అక్షరధామ్ ఆలయం తర్వాత ఢిల్లీలో ఇది 2వ అతిపెద్ద ఆలయం.^[2] ^[3] ఈ ఆలయం పాలరాతితో నిర్మించబడింది, దీనిని వెసర శైలి నిర్మాణ శైలిగా వర్గీకరించవచ్చు.

ఈ ఆలయాన్ని 1998లో మరణించిన బాబా సంత్ నాగ్‌పాల్ జీ 1974లో స్థాపించాడు. అతని సమాధి మందిరం ఆలయ సముదాయంలోని శివ-గౌరీ నాగేశ్వర్ మందిర్ ప్రాంగణంలో ఉంది.

సరిస్కా పులుల సంరక్షణ కేంద్రం నుండి ఢిల్లీ వరకు విస్తరించి ఉన్న ఆరావళి పర్వత శ్రేణులలో పరిసరాలు ముఖ్యమైన జీవవైవిధ్య ప్రాంతం. అభయారణ్యం చుట్టూ ఉన్న చారిత్రక ప్రదేశం బాద్ ఖల్ సరస్సు, 10వ శతాబ్దపు పురాతన సూరజ్‌కుండ్ రిజర్వాయర్, అనంగ్‌పూర్ ఆనకట్ట, దామ్‌దామ సరస్సు, తుగ్లకాబాద్ కోట, ఆదిలాబాద్ కోట శిధిలాలు. ^[4] ఇది ఫరీదాబాద్‌లోని పాలి-దువాజ్-కోట్ గ్రామాలలోని కాలానుగుణ జలపాతాలకు,^[5] పవిత్రమైన మంగర్ బని, అసోలా భట్టి వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం. ఢిల్లీ రిడ్జ్‌లోని అటవీ కొండ ప్రాంతంలో పాడుబడిన ఓపెన్ పిట్ గనులలో అనేక డజన్ల సరస్సులు ఏర్పడ్డాయి.

ఆలయ సముదాయం

మొత్తం ఆలయ సముదాయం 24 హెక్టార్ లలో విస్తరించి ఉంది, 20 కంటే ఎక్కువ చిన్న, పెద్ద దేవాలయాలు మూడు వేర్వేరు సముదాయాలుగా విభజించబడ్డాయి. ఆలయంలోని ప్రధాన దేవత కాత్యాయని దేవి, నవదుర్గలో భాగమైన, హిందూ దేవత దుర్గాదేవి తొమ్మిది రూపాలు, నవరాత్రి వేడుకల సమయంలో పూజించబడతాయి.

ప్రధాన ఆలయం లోపల ఒక ప్రక్క మందిరంలో కాత్యాయని దేవి మందిరం ఉంది, ఇది ద్వై-వార్షిక నవరాత్రి సీజన్‌లో మాత్రమే తెరవబడుతుంది, వేలాది మంది ప్రజలు దర్శనం కోసం ప్రాంగణంలోకి వస్తారు. సమీపంలోని ఒక గదిని వెండితో చేసిన బల్లలు, కుర్చీలతో లివింగ్ రూమ్‌గా రూపొందించబడింది. మరొకటి షయన్ కక్ష గా పరిగణించబడుతుంది, ఇక్కడ ఒక మంచం, డ్రెస్సింగ్ టేబుల్ మొదలైనవి వెండితో చేయబడ్డాయి. ప్రధాన ఆలయ ప్రవేశద్వారం వద్ద ఒక పాత చెట్టు ఉంది, ఇక్కడ భక్తులు కోరికలు నెరవేరడం కోసం పవిత్ర దారాలను కడతారు. అమ్మవారి మరొక మందిరం ఉదయం నుండి సాయంత్రం వరకు భక్తుల దర్శనార్థం తెరిచి ఉంటుంది, ఇది రాధా కృష్ణ, గణేశుడికి అంకితం చేసిన మందిరాల పైన ఉంటుంది.^[6]

ఇది కాకుండా, ఈ కాంప్లెక్స్‌లో శ్రీరాముడు, వినాయకుడు, శివునికి అంకితం చేయబడిన ఇతర ఆలయాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ దేవాలయాలు దక్షిణ, ఉత్తర భారతీయ ఆలయ నిర్మాణ శైలిలో నిర్మించబడ్డాయి.