జీశాట్

జీశాట్
సైనిక ఉపగ్రహం జీశాట్-7A, పూర్తిగా ప్రతిక్షేపించిన స్థితిలో
తయారీదారుISRO
తయారీ దేశంభారతదేశం
ఆపరేటరుఇన్‌శాట్
అప్లికేషన్లుసమాచారం
సాంకేతిక వివరాలు
రెజీమ్భూ స్థిర కక్ష్య
ఉత్పత్తి
స్థితిపనిలో ఉంది
ప్రయోగించినది20
ఆపరేషనల్14
విశ్రాంత6

జీశాట్ (జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్) [1] ఉపగ్రహాలు భారతదేశం స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో అభివృద్ధి చేసిన సమాచార ఉపగ్రహాలు. డిజిటల్ ఆడియో, డేటా, వీడియో ప్రసారాల కోసం వీటిని ఉపయోగిస్తారు. 2018 డిసెంబరు 5 నాటికి ఇస్రో, 20 జీశాట్ ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించింది. వాటిలో 14 ఉపగ్రహాలు పనిచేస్తున్నాయి.

చరిత్ర

[మార్చు]

జీశాట్ ప్రసార సేవల్లో స్వావలంబన సాధించే లక్ష్యంతో ఇస్రో అభివృద్ధి చేసిన జియోసింక్రోనస్ ఉపగ్రహాల వ్యవస్థ. 10 జీశాట్ ఉపగ్రహాల్లో C, ఎక్స్‌టెండెడ్ C, Ku-బ్యాండ్‌లలో ఉన్న మొత్తం 168 ట్రాన్స్‌పాండర్లలో 95 ట్రాన్స్‌పాండర్లను ప్రసారకర్తలకు సేవల కోసం లీజుకు ఇచ్చారు. టెలికమ్యూనికేషన్స్, టెలివిజన్ ప్రసారం, వాతావరణ సూచన, విపత్తుల సమయాల్లో హెచ్చరిక, శోధన, రెస్క్యూ కార్యకలాపాల సేవలు అందిస్తాయి.

క్రియాశీల ఉపగ్రహాల జాబితా

[మార్చు]

ఇది జీశాట్ ప్రస్తుత ఉపగ్రహాల జాబితా.

పని చేస్తున్న జీశాట్ ఉపగ్రహాలు
ఉపగ్రహం రేఖాంశం ప్రయోగ తేదీ ప్రయోగ వాహనం ప్రయోగ సమయంలో ద్రవ్యరాశి స్థితి Notes
జీశాట్ శ్రేణి ఇన్‌శాట్ శ్రేణి మరో పేరు
జీశాట్-6 INSAT-4E 83° East 27 August 2015 భారతదేశం GSLV Mk II D6 2,132 కి.గ్రా. (4,700 పౌ.) In service బహుళ-మీడియా మొబైల్ ఉపగ్రహ వ్యవస్థ; వాహనాల కోసం మొబైల్ ఫోన్లు, మొబైల్ వీడియో/ఆడియో రిసీవర్ల ద్వారా శాటిలైట్ డిజిటల్ మల్టీమీడియా బ్రాడ్‌కాస్టింగ్ (S-DMB) సేవను అందిస్తుంది; వ్యూహాత్మక, సామాజిక అనువర్తనాలకు కూడా ఉపయోగించవచ్చు.
జీశాట్-7 INSAT-4F[2] Rukmani 74° East 30 August 2013 European Union Ariane 5 ECA VA-215 2,650 కి.గ్రా. (5,840 పౌ.) In service రక్షణ నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, భారత నౌకాదళం బ్లూ వాటర్ సామర్థ్యాలను పొందేందుకు వీలు కల్పిస్తుంది. నౌకాదళ నౌకలకు కమ్యూనికేషన్ సేవలను అందించే ఇన్‌మార్‌శాట్ వంటి విదేశీ ఉపగ్రహాలపై ఆధారపడవలసిన అవసరం ఇకపై ఉండదు.
జీశాట్-7A - Angry Bird 19 December 2018 భారతదేశం GSLV Mk II F11

2,250 కి.గ్రా. (4,960 పౌ.)

In service GSAT-7A అనేది భారత వైమానిక దళం కోసం ప్రత్యేకంగా ఉద్దేశించిన ఒక అధునాతన సైనిక సమాచార ఉపగ్రహం.
జీశాట్-8 INSAT-4G GramSat 8[3] 55° East 20 May 2011 European Union Ariane 5 ECA VA-202 3,093 కి.గ్రా. (6,819 పౌ.) In service INSAT వ్యవస్థలో సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడానికి; GAGAN పేలోడ్ శాటిలైట్ బేస్డ్ ఆగ్మెంటేషన్ సిస్టమ్ (SBAS)ని అందిస్తుంది, దీని ద్వారా IRNSS ఉపగ్రహాల నుండి పొందిన పొజిషనింగ్ సమాచారం యొక్క ఖచ్చితత్వం భూ-ఆధారిత రిసీవర్‌ల నెట్‌వర్క్ ద్వారా మెరుగుపరచబడుతుంది. జియోస్టేషనరీ ఉపగ్రహాల ద్వారా దేశంలోని వినియోగదారులకు అందుబాటులో ఉంచుతారు.
జీశాట్-9 - South Asia Satellite 48° East 5 May 2017 భారతదేశం GSLV Mk II F09 2,330 కి.గ్రా. (5,140 పౌ.) In service భారతదేశం అభివృద్ధి చేసిన నావిగేషనల్ సిస్టమ్, GAGAN నావిగేషన్ పేలోడ్, NAVIC ద్వారా ప్రాంతీయ నావిగేషనల్ సేవలు, ఇది భద్రతా దళాలు, ఎయిర్ ట్రాఫిక్ నియంత్రణ సంస్థలకు నావిగేషనల్ సేవలను అందిస్తుంది.
జీశాట్-10 - 83° East 29 September 2012[4] European Union Ariane 5 ECA VA-209 3,435 కి.గ్రా. (7,573 పౌ.) In service టెలికమ్యూనికేషన్, డైరెక్ట్-టు-హోమ్, రేడియో నావిగేషన్ సేవలను పెంచడానికి.
జీశాట్-11 - 74° East 4 December 2018 European Union Ariane 5 ECA VA-246 5854 kg

(12,906 lb)

In service దేశంలో అధునాతన టెలికాం, DTH సేవలను అందించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. భారతదేశం నిర్మించిన అత్యంత బరువైన ఉపగ్రహం ఇది.
జీశాట్-12 - GramSat 12[5] 83° East 15 July 2011 భారతదేశం PSLV-XL C17 1,412 కి.గ్రా. (3,113 పౌ.) In service INSAT-3B యొక్క ప్రత్యామ్నాయం; టెలి-ఎడ్యుకేషన్, టెలి-మెడిసిన్, డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ సపోర్టు, శాటిలైట్ ఇంటర్నెట్ యాక్సెస్ వంటి సేవలను అందించడానికి. పీఎస్‌ఎల్‌వీ ద్వారా జీశాట్ ఉపగ్రహాన్ని మాత్రమే ప్రయోగించారు.
జీశాట్-14 - 75° East 5 January 2014 భారతదేశం GSLV Mk.II D5 1,982 కి.గ్రా. (4,370 పౌ.) In service GSAT-3 ఉపగ్రహాన్ని భర్తీ చేయడానికి; GSLV Mk.II ద్వారా ప్రారంభించబడింది, ఇది మూడవ దశలో భారతదేశం-నిర్మిత క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్‌ను కలిగి ఉంది.
జీశాట్-15 - 93.5° East 10 November 2015 European Union Ariane 5 ECA VA-227 3,100 కి.గ్రా. (6,800 పౌ.) In service GSAT-10 ఉపగ్రహాన్ని పోలి ఉంటుంది; డైరెక్ట్-టు-హోమ్ టెలివిజన్, VSAT సేవలకు మరింత బ్యాండ్‌విడ్త్ అందించడానికి ట్రాన్స్‌పాండర్ల సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడానికి.
జీశాట్-16 - 55° East 6 December 2014 European Union Ariane 5 ECA VA-221 3,150 కి.గ్రా. (6,940 పౌ.) In service[6] కమ్యూనికేషన్ పేలోడ్‌లు మూడు ఫ్రీక్వెన్సీ బ్యాండ్‌లలో (24-నార్మల్ సి, 12-ఎక్స్‌టెండెడ్-సి, కు-బ్యాండ్‌లో 12) మొత్తం 48 ట్రాన్స్‌పాండర్‌లు ఉన్నాయి. భారతీయ ఉపగ్రహాల్లో ఇది అత్యధికం. వ్యోమనౌక 55 డిగ్రీల E వద్ద GSAT-8తో సహ-స్థానంలో ఉంటుంది.
జీశాట్-17 - 93.5° East 28 June 2017 European Union Ariane 5 ECA VA-238 3,477 kg (7,551 lb) In service[7] పేలోడ్‌లో 24 C-బ్యాండ్, 2 దిగువ C-బ్యాండ్, 12 ఎగువ C-బ్యాండ్, 2 CxS (C-బ్యాండ్ అప్/S-బ్యాండ్ డౌన్), 1 SxC (S-బ్యాండ్ అప్/C-బ్యాండ్ డౌన్) ట్రాన్స్‌పాండర్లు కూడా ఉన్నాయి. డేటా రిలే (DRT), సెర్చ్-అండ్-రెస్క్యూ (SAR) సేవల కోసం ప్రత్యేక ట్రాన్స్‌పాండర్‌గా.
జీశాట్-18 - 74° East 5 October 2016 European Union Ariane 5 ECA

VA-231

3,404 కి.గ్రా. (7,505 పౌ.) In service[7] ఫ్రీక్వెన్సీ స్పెక్ట్రం యొక్క సాధారణ C-బ్యాండ్, అప్పర్ ఎక్స్‌టెండెడ్ C-బ్యాండ్, Ku-బ్యాండ్‌లలో సేవలను అందించడానికి.
జీశాట్-19 - 48° East 5 June 2017 భారతదేశం GSLV Mk III D1 3,136 కి.గ్రా. (6,914 పౌ.) In service[8] GSLV మార్క్ III యొక్క తొలి (అభివృద్ధి) ఫ్లైట్
జీశాట్-24 - CMS-02 48° East 22 June 2022 European Union Ariane 5 ECA VA-257 4,181 కి.గ్రా. (9,218 పౌ.) In Service
జీశాట్-29 - 55° East 14 November 2018 భారతదేశం GSLV Mk III D2 3,423 కి.గ్రా. (7,546 పౌ.) In service[9] GSLV మార్క్ III యొక్క రెండవ అభివృద్ధి ఫ్లైట్
జీశాట్-30 83° East 17 January 2020 European Union Ariane 5 ECA VA-251 3,547 కి.గ్రా. (7,820 పౌ.) In Service[10] INSAT-4Aకి ప్రత్యామ్నాయ ఉపగ్రహం
జీశాట్-31 48° East 6 February 2019 European Union Ariane 5 ECA VA-247 2,535 కి.గ్రా. (5,589 పౌ.) In Service[11]

రాబోయే జీశాట్ ఉపగ్రహాల జాబితా

[మార్చు]
జీశాట్ ఉపగ్రహాలు ప్రణాళిక చేయబడ్డాయి
ఉపగ్రహ రేఖాంశం ప్రారంభించిన తేదీ వాహనం ప్రారంభించండి లిఫ్ట్-ఆఫ్ మాస్ స్థితి గమనికలు
జీశాట్ సిరీస్ ఇన్సాట్ సిరీస్ ప్రసిద్ధి
జీశాట్-7B - 20XX భారతదేశం GSLV Mk II F? Planned భారత సైన్యం కోసం సైనిక కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం [12]
జీశాట్-7C - 20XX భారతదేశం GSLV Mk II F? Planned భారత వైమానిక దళానికి సైనిక సమాచార ఉపగ్రహం [13]
జీశాట్-7R - 20XX భారతదేశం GSLV Mk II F? Planned భారత నౌకాదళం కొరకు జీశాట్-7 రుక్మిణికి ప్రత్యామ్నాయం [14]
జీశాట్-20 - 2023 భారతదేశం GSLV Mk III 5,300 kg (11,684 lb) Planned[15]
జీశాట్-22 - 2022 భారతదేశం GSLV Mk III Planned[16]
జీశాట్-23 - 2022 భారతదేశం GSLV Mk III Planned[17]
జీశాట్-32 2022 భారతదేశం GSLV Mk II Planned[17] జీశాట్ - 6A యొక్క ప్రత్యామ్నాయం.

పనికిరాని ఉపగ్రహాల జాబితా

[మార్చు]
జీశాట్ ఉపగ్రహాలు నిలిపివేయబడ్డాయి/విఫలమయ్యాయి/రద్దు చేయబడ్డాయి
ఉపగ్రహ రేఖాంశం ప్రారంభించిన తేదీ వాహనం ప్రారంభించండి లిఫ్ట్-ఆఫ్ మాస్ స్థితి గమనికలు
జీశాట్ సిరీస్ ఇన్సాట్ సిరీస్ ప్రసిద్ధి
జీశాట్-1 - గ్రామ్‌శాట్ 1 [18] 73° పశ్చిమ (2000)
99° పశ్చిమ (2000–2006)
76.85° వెస్ట్ (2006–2009) 		18 ఏప్రిల్ 2001 భారతదేశం GSLV Mk I D1 1,540 కి.గ్రా. (3,400 పౌ.) కక్ష్యలోకి చేరలేదు (ప్రయోగాత్మక ఉపగ్రహం) సాంకేతిక ప్రదర్శనకర్తగా ఊహించబడింది; దాని లక్ష్య కక్ష్యను సాధించడంలో విఫలమైంది, ఇది దాని ప్రాథమిక కమ్యూనికేషన్ మిషన్‌ను నెరవేర్చకుండా నిరోధించింది.
జీశాట్-2 - గ్రామ్‌శాట్ 2 [19] 47.95° తూర్పు 8 మే 2003 భారతదేశం GSLV Mk I D2 1,825 కి.గ్రా. (4,023 పౌ.) పనిలో నుండి తప్పించారు (ప్రయోగాత్మక ఉపగ్రహం) భారతదేశం యొక్క GSLV యొక్క రెండవ అభివృద్ధి పరీక్షా విమానంలో ప్రయోగాత్మక కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహం.
జీశాట్-3 - EduSat 74° తూర్పు 20 సెప్టెంబర్ 2004 భారతదేశం GSLV Mk I F01 1,950 కి.గ్రా. (4,300 పౌ.) పనిలో నుండి తప్పించారు (2010 సెప్టెంబరు 30) విద్యా రంగానికి సేవ చేయడానికి ప్రత్యేకంగా నిర్మించబడింది. ఇది ప్రధానంగా దేశం కోసం ఒక ఇంటరాక్టివ్ శాటిలైట్ ఆధారిత దూర విద్యా వ్యవస్థ కోసం డిమాండ్‌ను తీర్చడానికి ఉద్దేశించబడింది.
జీశాట్-4 - హెల్త్‌శాట్ 82° తూర్పు 15 ఏప్రిల్ 2010 భారతదేశం GSLV Mk II D3 2,220 కి.గ్రా. (4,890 పౌ.) కక్ష్యలోకి చేరలేదు ప్రయోగాత్మక కమ్యూనికేషన్, నావిగేషన్ ఉపగ్రహం; GSLV Mk.II రాకెట్ యొక్క తొలి విమానం.
జీశాట్-5 ఇన్సాట్-4డి [20] భారతదేశం GSLV Mk II 2,250 కి.గ్రా. (4,960 పౌ.) రద్దు చేసారు జీశాట్-5P గా పునర్నిర్మించబడింది.
జీశాట్-5P - 55° తూర్పు 25 డిసెంబర్ 2010 భారతదేశం GSLV Mk I F06 2,310 కి.గ్రా. (5,090 పౌ.) కక్ష్యలోకి చేరలేదు INSAT-3Eకి ప్రత్యామ్నాయంగా.
జీశాట్-6A - 29 మార్చి 2018 భారతదేశం GSLV Mk II F08 2,140 కి.గ్రా. (4,720 పౌ.) సమాచారం తెగిపోయింది రెండవ కక్ష్యను పెంచే యుక్తి తర్వాత ఉపగ్రహంతో కమ్యూనికేషన్ పోయింది. లింక్‌ని మళ్లీ స్థాపించడానికి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి కానీ ఈ సమయంలో అది అజ్ఞాతంలో ఉంది. [21]

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ "ISRO GeoStationary Satellites". isro.org. Archived from the original on 11 February 2014.
  2. ↑ "GSAT 7". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
  3. ↑ "GSAT 8". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
  4. ↑ "GSAT 10". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
  5. ↑ "GSAT 12". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
  6. ↑ "Ariane 5 delivers DIRECTV-14 and GSAT-16 to orbit on Arianespace's latest mission success". Archived from the original on 11 December 2014. Retrieved 7 December 2014.
  7. ↑ 7.0 7.1 "Annual Report 2015-2016" (PDF). Indian Space Research Organisation. December 2015. p. 28. Archived from the original (PDF) on 2016-07-05.
  8. ↑ "Now, ISRO successfully puts GSAT-19 satellite in orbit with GSLV Mk-III". The New Indian Express. Retrieved 5 June 2017.
  9. ↑ ISRO successfully launches the GSAT-29 satellite from Satish Dhawan Space Center in Sriharikota on Wednesday. Bangalore Mirror. 14 November 2018.
  10. ↑ "India's communication satellite GSAT-30 launched successfully". ISRO. Archived from the original on 30 మే 2020. Retrieved 17 January 2020.
  11. ↑ "India's 40th Communication Satellite, GSAT-31, Launched". NDTV. Retrieved 6 February 2019.
  12. ↑ "Military communication satellite for Indian Army approved". Deccen Herald. Retrieved 22 March 2022.
  13. ↑ "Defence ministry clears proposal for GSAT-7C satellite for IAF: A look at other military satellites in India". Firstpost. Retrieved 24 November 2021.
  14. ↑ "Navy to buy Rs 1,589 crore satellite from ISRO". Economic Times. Retrieved 18 July 2019.
  15. ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; toi-202110052 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  16. ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; toi-202110053 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  17. ↑ 17.0 17.1 ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; toi-202110054 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  18. ↑ "GSAT 1". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
  19. ↑ "GSAT 2". NASA. 16 August 2013. Retrieved 6 January 2014.
  20. ↑ "GSat 5 (Insat 4D)". Gunter's Space Page. 29 March 2017. Retrieved 22 May 2017.
  21. ↑ "The second orbit raising operation of GSAT-6A satellite has been successfully carried out by LAM Engine firing for about 53 minutes on March 31, 2018 in the morning. - ISRO". Archived from the original on 2022-08-04. Retrieved 2022-09-25.