డీమ్డ్ విశ్వవిద్యాలయం

పుట్టపర్తి లోని సత్యసాయి విశ్వవిద్యాలయం

డీమ్డ్ విశ్వవిద్యాలయం లేదా డీమ్డ్ టు బి యూనివర్సిటీ, భారతదేశంలోని ఉన్నత విద్యాసంస్థలకు ప్రదానం చేయబడినదే, ఒక విశ్వవిద్యాలయ హోదాను పరిమితం చేస్తుంది. ఇది డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ గుర్తింపు పొందింది. [1][2]

మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ (ఎంహెచ్ఆర్డి) డీమ్డ్ విశ్వవిద్యాలయం ప్రస్తావన చేస్తే, "విశ్వవిద్యాలయాలను కాకుండా ఒక ప్రత్యేక విద్యా సంస్థ, ప్రత్యేకమైన అధ్యయనంలో అధిక ప్రమాణంలో పనిచేస్తున్న ఒక సంస్థ, యుజిసి సలహాపై ఒక సంస్థగా డీమ్డ్-టు- యూనివర్సిటీ ' అని పిలుస్తారు.' డీమ్డ్ టు బి యూనివర్సిటీ ' అనే విశ్వవిద్యాలయాలు విశ్వవిద్యాలయం అకాడెమిక్ హోదా, అధికారాలను పొందుతాయి. [3]

డీమ్డ్ విశ్వవిద్యాలయ హోదా

[మార్చు]

భారతదేశంలో ఉన్నత విద్యా వ్యవస్థ ప్రైవేట్, ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలను కలిగి ఉంటుంది. పబ్లిక్ విశ్వవిద్యాలయాలు భారత ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు మద్దతు ఇస్తాయి, ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలు ఎక్కువగా వివిధ సంస్థలు, సమాజాలచే మద్దతు ఇస్తాయి. విశ్వవిద్యాలయ గ్రాంట్స్ కమీషన్ చట్టం, 1956 నుండి దాని అధికారాన్ని తీసుకున్న యూనివర్సిటీ గ్రాంట్స్ కమీషన్ (యుజిసి) చేత భారతదేశంలోని విశ్వవిద్యాలయాలు గుర్తించబడ్డాయి. [4] అదనంగా, 15 ప్రొఫెషనల్ కౌన్సిల్స్ స్థాపించబడి, అక్రిడిటేషన్, సమన్వయాల వివిధ అంశాలను నియంత్రిస్తాయి. [5] ఒక డీమ్డ్ యూనివర్సిటీ యొక్క స్థితి; కోర్సులు, సిలబస్, దరఖాస్తులు, రుసుములలో పూర్తి స్వేచ్ఛను అనుమతిస్తుంది. [6] 23 జూన్ 2008 నాటికి యుజిసి జాబితాలో 130 డీమ్డ్ విశ్వవిద్యాలయాలు ఉన్నాయి. [7]ఈ జాబితా 23 జూన్ 2008 నాటికి జాబితా అయినప్పటికీ, ఈ జాబితాకు తాజాగా, ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ లివర్ అండ్ బిల్లియారీ సైన్సెస్, 24 జూన్ 2009 న రూపొందించబడింది. ఈ జాబితా ప్రకారం, ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్‌గా గుర్తింపు పొందిన విశ్వవిద్యాలయ హోదాను పొందిన మొదటి సంస్థ. దీనికి 12 మే 1958 న ఈ హోదాను మంజూరు చేసింది. భారతదేశంలోని 29 రాష్ట్రాల్లో 18 కేంద్రాలలో, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలలో మూడు ఉన్నాయి. అత్యధిక విశ్వవిద్యాలయాలతో ఉన్న రాష్ట్రం తమిళనాడు, ఇది 28 విశ్వవిద్యాలయాలను కలిగి ఉన్నది. [7]డిసెంబరు 31, 2015 నాటికి 125 వరకు భారతదేశంలో డీమ్డ్ విశ్వవిద్యాలయాలు ఏర్పడతాయని ఊహ అంచనాగా భావించారు.

ఇతర రకాలు

[మార్చు]

యూనివర్శిటీ గ్రాంట్స్ కమీషన్ (యుజిసి) చే నియంత్రించబడే ఇతర విశ్వవిద్యాలయాలు:

  • సెంట్రల్ యూనివర్సిటీలు లేదా యూనియన్ విశ్వవిద్యాలయాలు పార్లమెంటు చట్టం ద్వారా స్థాపించబడ్డాయి, హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ శాఖ పరిధిలో ఉన్నాయి. [8]
  • రాష్ట్ర విశ్వవిద్యాలయాలు, రాష్ట్రంలోని ప్రతి రాష్ట్రం, భూభాగాల పరిధిలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ద్వారా నిర్వహిస్తాయి, సాధారణంగా స్థానిక శాసనసభ చట్టం ద్వారా స్థాపించబడతాయి. [9]
  • రాష్ట్ర శాసనసభ చట్టం క్రింద ఉన్న ఇన్స్టిట్యూట్ అనేది భారతదేశంలో రాష్ట్ర శాసనసభ చట్టం ద్వారా ఏర్పాటు చేయబడిన లేదా చొప్పించిన సంస్థ. [10] స్టేట్ లెజిస్లేచర్ చట్టం కింద ఉన్న విద్యా సంస్థలు, రాష్ట్ర విశ్వవిద్యాలయాల విద్యా హోదా, అధికారాలను పొందుతాయి.
  • ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలు యూనివర్శిటీ గ్రాంట్స్ కమీషన్ (యుజిసి) చేత ఆమోదించబడ్డాయి. ఇటువంటి వారు డిగ్రీలను మంజూరు చేయగలరు కాని వారు క్యాంపస్ అనుబంధ కళాశాలలకు అనుమతించరు. [11]

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ "UGC Act-1956" (PDF). Ministry of Human Resource Development. Secretary, University Grants Commission. Retrieved 1 February 2016.
  2. ↑ "Indian Institute of Space Science and Technology (IISST) Thiruvanathapuram Declared as Deemed to be University". Ministry of Human Resource Development (India) Press Information Bureau. 14 July 2008. Retrieved 3 September 2011.
  3. ↑ "Deemed University". Ministry of Human Resource Development. MHRD.
  4. ↑ "University Grants Commission Act, 1956" (PDF). Ministry of Human Resource Development (India). Retrieved 3 September 2011.[permanent dead link]
  5. ↑ "::: Professional Councils-Inside H E – University Grants Commission :::". ugc.ac.in. University Grants Commission. Archived from the original on 6 జనవరి 2010. Retrieved 11 August 2011.
  6. ↑ "What is a Deemed University?". ndtv.com. NDTV. 19 January 2010. Retrieved 14 February 2012.
  7. ↑ 7.0 7.1 ":::Deemed University – University Grants Commission :::". ugc.ac.in. University Grants Commission. 23 June 2008. Archived from the original on 29 నవంబరు 2010. Retrieved 6 June 2011.
  8. ↑ "Central Universities". mhrd.gov.in. Ministry of Human Resource Development (India). Archived from the original on 3 మార్చి 2012. Retrieved 13 March 2012.
  9. ↑ "List of State Universities" (PDF). University Grants Commission. 30 November 2011. Retrieved 13 February 2012.
  10. ↑ http://mhrd.gov.in/university-and-higher-education
  11. ↑ ":::Private Universities – University Grants Commission :::". ugc.ac.in. University Grants Commission. 10 February 2012. Archived from the original on 17 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 30 మే 2017.