భారత అణుశక్తిశాఖ మంత్రి

భారత అణుశక్తిశాఖ మంత్రి
దస్త్రం:Department of Atomic Energy.svg
Logo of DAE Motto: Atoms in the Service of the Nation
Department అవలోకనం
స్థాపనం	3 ఆగస్టు 1954; 70 సంవత్సరాల క్రితం (1954-08-03)
అధికార పరిధి	Government of India
ప్రధాన కార్యాలయం	Mumbai, Maharashtra, India[1]
వార్ర్షిక బడ్జెట్	₹25,078.49 crore (US$3.1 billion) (2023-24 est)[2]
Minister responsible	Narendra Modi, Prime Minister
Deputy Minister responsible	Jitendra Singh, Minister of State in the Department of Atomic Energy
Department కార్యనిర్వాహకుడు/	Ajit Kumar Mohanty, Secretary of Atomic Energy and Chairman, Atomic Energy Commission
Parent Department	Prime Minister's Office
Child agencies	Atomic Energy Commission Atomic Energy Regulatory Board

డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ ( DAE ) ( IAST : పరమాణు Ūrjā Vibāga ) భారతదేశంలోని మహారాష్ట్రలోని ముంబైలో ప్రధాన కార్యాలయాన్ని కలిగి ఉన్న భారత ప్రభుత్వ విభాగం. DAE 1954లో జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ మొదటి మంత్రిగా, హోమీ భాభా కార్యదర్శిగా స్థాపించబడింది.^[3][4]

అపెక్స్ బోర్డు

• అటామిక్ ఎనర్జీ కమిషన్ (AEC), ముంబై , మహారాష్ట్ర

నియంత్రణ మండలి సంస్థ

• అటామిక్ ఎనర్జీ రెగ్యులేటరీ బోర్డ్ (AERB), ముంబై , మహారాష్ట్రకు AEC ద్వారా కొన్ని నియంత్రణ అధికారాలు ఇవ్వబడ్డాయి.

పరిశోధన & అభివృద్ధి రంగం

• భాభా అటామిక్ రీసెర్చ్ సెంటర్ (BARC), ముంబై , BARC కి అనుబంధంగా ఉన్న పరిశోధనా సంస్థలు
• అటామిక్ మినరల్స్ డైరెక్టరేట్ ఫర్ ఎక్స్‌ప్లోరేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ (AMD), హైదరాబాద్
• ఇందిరా గాంధీ సెంటర్ ఫర్ అటామిక్ రీసెర్చ్ (IGCAR), కల్పాక్కం , తమిళనాడు
• రాజా రామన్న సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ (RRCAT), ఇండోర్
• వేరియబుల్ ఎనర్జీ సైక్లోట్రాన్ సెంటర్ (VECC), కోల్‌కతా
• గ్లోబల్ సెంటర్ ఫర్ న్యూక్లియర్ ఎనర్జీ పార్టనర్‌షిప్ (GCNEP), బహదూర్‌ఘర్ , హర్యానా

పబ్లిక్ సెక్టార్

• ఎలక్ట్రానిక్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (ECIL), హైదరాబాద్
• ఇండియన్ రేర్ ఎర్త్స్ లిమిటెడ్ (IREL), ముంబై
• యురేనియం కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (UCIL), సింగ్‌భూమ్
• న్యూక్లియర్ పవర్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCIL), ముంబై , మహారాష్ట్ర
• భారతీయ నభ్కియ విద్యుత్ నిగమ్ లిమిటెడ్ (భవిని), కల్పక్కం , తమిళనాడు

పారిశ్రామిక సంస్థలు

• భారీ నీటి బోర్డు (HWB), ముంబై
• న్యూక్లియర్ ఫ్యూయల్ కాంప్లెక్స్ (NFC), హైదరాబాద్
• బోర్డ్ ఆఫ్ రేడియేషన్ & ఐసోటోప్ టెక్నాలజీ (BRIT), ముంబై

సేవా సంస్థలు

• డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ కన్స్ట్రక్షన్, సర్వీసెస్ అండ్ ఎస్టేట్ మేనేజ్‌మెంట్ (DAE) (DCSEM), ముంబై
• డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ పర్చేజ్ అండ్ స్టోర్స్ (DAE) (DPS), ముంబై
• జనరల్ సర్వీసెస్ ఆర్గనైజేషన్ (DAE) (GSO), కల్పక్కం

విశ్వవిద్యాలయాలు

• హోమీ భాభా నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ , ముంబై
• టాటా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్ , ముంబై
• టాటా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్ , హైదరాబాద్

ఎయిడెడ్ రంగం

• నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ (NISER), జటాని
• నేషనల్ బోర్డ్ ఫర్ హయ్యర్ మ్యాథమెటిక్స్ ( NBHM ), న్యూఢిల్లీ
• అటామిక్ ఎనర్జీ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీ ( AEES ), ముంబై
• టాటా మెమోరియల్ సెంటర్ , ముంబై
• సెంటర్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్ ఇన్ బేసిక్ సైన్సెస్
• సాహా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్ (SINP), కోల్‌కతా
• ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫిజిక్స్ , భువనేశ్వర్
• హరీష్-చంద్ర పరిశోధనా సంస్థ (HRI), అలహాబాద్
• ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మ్యాథమెటికల్ సైన్సెస్ (IMSc), చెన్నై
• ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ ప్లాస్మా రీసెర్చ్ , గాంధీనగర్

మూలాలు

1. "Department of Atomic Energy, Government of India". Dae.gov.in. 2009-11-03. Archived from the original on 1 October 2018. Retrieved 2011-02-16.
2. "DEPARTMENT OF ATOMIC ENERGY" (PDF). Union Budget. 1 February 2021. Archived (PDF) from the original on 26 May 2020. Retrieved 6 February 2021.
3. "Department of Atomic Energy, Government of India". Dae.gov.in. 2009-11-03. Archived from the original on 1 October 2018. Retrieved 2010-08-06.
4. Kajari Kamal (2022). Kautilya's Arthashastra: Strategic Cultural Roots of India's Contemporary Statecraft. Taylor & Francis. p. 74. ISBN 9781000637472.