భారత పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ

భారత పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ
Branch of Government of India
Ministry of Parliamentary Affairs
సంస్థ అవలోకనం
స్థాపనం	1949[1]
అధికార పరిధి	Government of India
ప్రధాన కార్యాలయం	New Delhi
వార్ర్షిక బడ్జెట్	₹18.86 crore (US$2.4 million) (2018-19 est.)[2]
ఏజెన్సీ కార్యనిర్వాహకుడు/లు	Kiren Rijiju, Union Cabinet Minister Arjun Ram Meghwal, Minister of State L. Murugan, Minister of State Umang Narula, IAS, Secretary
వెబ్‌సైటు
mpa.nic.in

పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ భారత ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖ. దీనికి పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల కేంద్ర క్యాబినెట్ మంత్రి నేతృత్వం వహిస్తారు.ఇది భారత పార్లమెంటుకు సంబంధించిన వ్యవహారాలను నిర్వహిస్తుంది రెండు సభలు , లోక్‌సభ ("హౌస్ ఆఫ్ ది పీపుల్," దిగువ సభ ) & రాజ్యసభ ("కౌన్సిల్ ఆఫ్ స్టేట్స్," ఎగువ సభ ) మధ్య లింక్‌గా పనిచేస్తుంది. ఇది ఒక శాఖగా 1949లో సృష్టించబడింది కానీ తర్వాత పూర్తి మంత్రిత్వ శాఖగా మారింది.

కేబినెట్ మంత్రులు

నం.	ఫోటో	మంత్రి (జనన-మరణ) నియోజకవర్గం	పదవీకాలం			రాజకీయ పార్టీ	మంత్రిత్వ శాఖ	ప్రధాన మంత్రి
			నుండి	వరకు	కాలం
1		సత్య నారాయణ్ సిన్హా (1900–1983) బీహార్ రాజ్యాంగ సభ సభ్యుడు (1952 వరకు) సమస్తిపూర్ ఎంపీ (1952 నుండి) (MoS 10 ఏప్రిల్ 1962 వరకు)	26 ఫిబ్రవరి 1949	13 మార్చి 1967	18 సంవత్సరాలు, 76 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	నెహ్రూ ఐ	జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ
							నెహ్రూ II
							నెహ్రూ III
							నెహ్రూ IV
							నంద ఐ	గుల్జారీలాల్ నందా
							శాస్త్రి	లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి
							నంద II	గుల్జారీలాల్ నందా
							ఇందిరా ఐ	ఇందిరా గాంధీ
2		రామ్ సుభాగ్ సింగ్ (1917–1980) బక్సర్ ఎంపీ	13 మార్చి 1967	14 ఫిబ్రవరి 1969	1 సంవత్సరం, 338 రోజులు		ఇందిరా II
3		కోతా రఘురామయ్య (1912–1979) గుంటూరు ఎంపీ (27 జూన్ 1970 వరకు MoS)	14 ఫిబ్రవరి 1969	18 మార్చి 1971	2 సంవత్సరాలు, 32 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)
4		రాజ్ బహదూర్ (1912–1990) భరత్‌పూర్ ఎంపీ	18 మార్చి 1971	5 ఫిబ్రవరి 1973	1 సంవత్సరం, 324 రోజులు		ఇందిర III
(3)		కోతా రఘురామయ్య (1912–1979) గుంటూరు ఎంపీ	5 ఫిబ్రవరి 1973	24 మార్చి 1977	4 సంవత్సరాలు, 47 రోజులు
5		రవీంద్ర వర్మ (1925–2006) రాంచీ ఎంపీ	26 మార్చి 1977	28 జూలై 1979	2 సంవత్సరాలు, 124 రోజులు	జనతా పార్టీ	దేశాయ్	మొరార్జీ దేశాయ్
6		కరూర్ ఎంపీ కె. గోపాల్ (MoS)	4 ఆగస్టు 1979	14 జనవరి 1980	163 రోజులు	జనతా పార్టీ (సెక్యులర్)	చరణ్ సింగ్	చరణ్ సింగ్
7		భీష్మ నారాయణ్ సింగ్ (1933–2018) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ	14 జనవరి 1980	29 జనవరి 1983	3 సంవత్సరాలు, 15 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)	ఇందిర IV	ఇందిరా గాంధీ
8		బూటా సింగ్ (1934–2021) రోపర్ ఎంపీ	29 జనవరి 1983	31 అక్టోబర్ 1984	1 సంవత్సరం, 337 రోజులు
			31 అక్టోబర్ 1984	31 డిసెంబర్ 1984			రాజీవ్ ఐ	రాజీవ్ గాంధీ
9		HKL భగత్ (1921–2005) తూర్పు ఢిల్లీకి ఎంపీ	31 డిసెంబర్ 1984	2 డిసెంబర్ 1989	4 సంవత్సరాలు, 336 రోజులు		రాజీవ్ II
10		పి. ఉపేంద్ర (1936–2009) ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	6 డిసెంబర్ 1989	10 నవంబర్ 1990	339 రోజులు	తెలుగుదేశం పార్టీ	విశ్వనాథ్	వీపీ సింగ్
11		సత్య ప్రకాష్ మాలవీయ (1934–2018) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	10 నవంబర్ 1990	21 జూన్ 1991	223 రోజులు	సమాజ్‌వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ)	చంద్ర శేఖర్	చంద్ర శేఖర్
12		గులాం నబీ ఆజాద్ (జననం 1949) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ	21 జూన్ 1991	18 జనవరి 1993	1 సంవత్సరం, 211 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I)	రావు	పివి నరసింహారావు
13		విద్యా చరణ్ శుక్లా (1929–2013) రాయ్‌పూర్ ఎంపీ	18 జనవరి 1993	17 జనవరి 1996	2 సంవత్సరాలు, 364 రోజులు
(12)		గులాం నబీ ఆజాద్ (జననం 1949) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ	18 జనవరి 1996	16 మే 1996	119 రోజులు
14		ప్రమోద్ మహాజన్ (1949–2006) ముంబై నార్త్ ఈస్ట్ ఎంపీ	16 మే 1996	1 జూన్ 1996	16 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	వాజ్‌పేయి ఐ	అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
15		రామ్ విలాస్ పాశ్వాన్ (1946–2020) హాజీపూర్ ఎంపీ	1 జూన్ 1996	29 జూన్ 1996	28 రోజులు	జనతాదళ్	దేవెగౌడ	హెచ్‌డి దేవెగౌడ
16		శ్రీకాంత్ కుమార్ జెనా (జననం 1950) కేంద్రపారా ఎంపీ	29 జూన్ 1996	21 ఏప్రిల్ 1997	296 రోజులు
			21 ఏప్రిల్ 1997	19 మార్చి 1998			గుజ్రాల్	ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
17		మదన్ లాల్ ఖురానా (1936–2018) ఢిల్లీ సదర్ ఎంపీ	19 మార్చి 1998	30 జనవరి 1999	317 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	వాజ్‌పేయి II	అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
18		రంగరాజన్ కుమారమంగళం (1952–2000) తిరుచిరాపల్లి ఎంపీ	30 జనవరి 1999	13 అక్టోబర్ 1999	256 రోజులు
(14)		ప్రమోద్ మహాజన్ (1949–2006) మహారాష్ట్ర (రాజ్యసభ) ఎంపీ	13 అక్టోబర్ 1999	29 జనవరి 2003	3 సంవత్సరాలు, 108 రోజులు		వాజ్‌పేయి III
19		సుష్మా స్వరాజ్ (1952–2019) ఉత్తరాఖండ్ రాజ్యసభ ఎంపీ	29 జనవరి 2003	22 మే 2004	1 సంవత్సరం, 114 రోజులు
(12)		గులాం నబీ ఆజాద్ (జననం 1949) జమ్మూ కాశ్మీర్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	23 మే 2004	1 నవంబర్ 2005	1 సంవత్సరం, 162 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	మన్మోహన్ ఐ	మన్మోహన్ సింగ్
20		ప్రియా రంజన్ దాస్మున్సీ (1945–2017) రాయ్‌గంజ్ ఎంపీ	1 నవంబర్ 2005	6 ఏప్రిల్ 2008	2 సంవత్సరాలు, 157 రోజులు
21		వాయలార్ రవి (జననం 1937) కేరళకు రాజ్యసభ ఎంపీ	6 ఏప్రిల్ 2008	22 మే 2009	1 సంవత్సరం, 46 రోజులు
22		పవన్ కుమార్ బన్సాల్ (జననం 1948) చండీగఢ్ ఎంపీ	28 మే 2009	28 అక్టోబర్ 2012	3 సంవత్సరాలు, 153 రోజులు		మన్మోహన్ II
23		కమల్ నాథ్ (జననం 1946) చింద్వారా ఎంపీ	28 అక్టోబర్ 2012	26 మే 2014	1 సంవత్సరం, 210 రోజులు
24		M. వెంకయ్య నాయుడు (జననం 1949) కర్ణాటకకు రాజ్యసభ ఎంపీ , 2016 వరకు రాజస్థాన్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ , 2016 నుండి	27 మే 2014	5 జూలై 2016	2 సంవత్సరాలు, 39 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	మోదీ ఐ	నరేంద్ర మోదీ
25		అనంత్ కుమార్ (1959–2018) బెంగళూరు సౌత్ ఎంపీ	5 జూలై 2016	12 నవంబర్ 2018 ^[†]	2 సంవత్సరాలు, 130 రోజులు
26		నరేంద్ర సింగ్ తోమర్ (జననం 1957) గ్వాలియర్ ఎంపీ	12 నవంబర్ 2018	30 మే 2019	199 రోజులు
27		ప్రహ్లాద్ జోషి (జననం 1962) ధార్వాడ్ ఎంపీ	31 మే 2019	10 జూన్ 2024	5 సంవత్సరాలు, 10 రోజులు		మోడీ II
28		కిరెన్ రిజుజు (జననం 1971) అరుణాచల్ వెస్ట్ ఎంపీ	10 జూన్ 2024	అధికారంలో ఉంది	72 రోజులు		మోడీ III

సహాయ మంత్రులు

నం.	ఫోటో	మంత్రి (జనన-మరణ) నియోజకవర్గం	పదవీకాలం			పార్టీ	మంత్రిత్వ శాఖ	ప్రధాన మంత్రి
			నుండి	వరకు	కాలం
1		జగన్నాథరావు (1909–?) చత్రపూర్ ఎంపీ	14 ఫిబ్రవరి 1966	13 మార్చి 1967	1 సంవత్సరం, 27 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	ఇందిరా ఐ	ఇందిరా గాంధీ
2		ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ (1919–2012) పంజాబ్ రాజ్యసభ ఎంపీ	18 మార్చి 1967	14 ఫిబ్రవరి 1969	1 సంవత్సరం, 333 రోజులు		ఇందిరా II
3		ఓం మెహతా (1927–1995) జమ్మూ కాశ్మీర్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	30 జూన్ 1970	18 మార్చి 1971	6 సంవత్సరాలు, 267 రోజులు
			18 మార్చి 1971	24 మార్చి 1977		భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)	ఇందిర III
4		లారంగ్ సాయి (1935–2004) సర్గుజా ఎంపీ	14 ఆగస్టు 1977	28 జూలై 1979	1 సంవత్సరం, 348 రోజులు	జనతా పార్టీ	దేశాయ్	మొరార్జీ దేశాయ్
5		రామ్ కృపాల్ సిన్హా (1934–2023) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ
6		పెండేకంటి వెంకటసుబ్బయ్య (1921–1993) నంద్యాల ఎంపీ	16 జనవరి 1980	2 సెప్టెంబర్ 1982	2 సంవత్సరాలు, 229 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I)	ఇందిర IV	ఇందిరా గాంధీ
7		సీతారాం కేస్రీ (1919–2000) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ	3 మార్చి 1980	15 జనవరి 1982	1 సంవత్సరం, 318 రోజులు
8		HKL భగత్ (1921–2005) తూర్పు ఢిల్లీకి ఎంపీ	2 సెప్టెంబర్ 1982	31 అక్టోబర్ 1984	2 సంవత్సరాలు, 59 రోజులు
9		కల్పనాథ్ రాయ్ (1941–1999) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	29 జనవరి 1983	31 అక్టోబర్ 1984	1 సంవత్సరం, 276 రోజులు
10		HKL భగత్ (1921–2005) తూర్పు ఢిల్లీకి ఎంపీ	4 నవంబర్ 1984	31 డిసెంబర్ 1984	57 రోజులు		రాజీవ్ ఐ	రాజీవ్ గాంధీ
11		NKP సాల్వే (1921–2012) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ
12		గులాం నబీ ఆజాద్ (జననం 1949) వాషిమ్ ఎంపీ	31 డిసెంబర్ 1984	12 మే 1986	1 సంవత్సరం, 132 రోజులు		రాజీవ్ II
13		మార్గరెట్ అల్వా (జననం 1942) కర్ణాటక రాజ్యసభ ఎంపీ	31 డిసెంబర్ 1984	25 సెప్టెంబర్ 1985	268 రోజులు
(7)		సీతారాం కేస్రీ (1919–2000) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ	25 సెప్టెంబర్ 1985	22 అక్టోబర్ 1986	1 సంవత్సరం, 27 రోజులు
14		షీలా దీక్షిత్ (1938–2019) కన్నౌజ్ ఎంపీ	12 మే 1986	2 డిసెంబర్ 1989	3 సంవత్సరాలు, 204 రోజులు
15		MM జాకబ్ (1926–2018) కేరళకు రాజ్యసభ ఎంపీ	22 అక్టోబర్ 1986	2 డిసెంబర్ 1989	3 సంవత్సరాలు, 61 రోజులు
16		రాధాకిషన్ మాల్వియా (1943–2013) మధ్యప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	4 జూలై 1989	2 డిసెంబర్ 1989	151 రోజులు
17		పి.నామ్‌గ్యాల్ (1937–2010) లడఖ్ ఎంపీ
18		సత్యపాల్ మాలిక్ (జననం 1946) అలీఘర్ ఎంపీ	23 ఏప్రిల్ 1990	10 నవంబర్ 1990	201 రోజులు	జనతాదళ్	విశ్వనాథ్	వీపీ సింగ్
(15)		MM జాకబ్ (1926–2018) కేరళకు రాజ్యసభ ఎంపీ	21 జూన్ 1991	17 జనవరి 1993	1 సంవత్సరం, 210 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I)	రావు	పివి నరసింహారావు
19		రంగరాజన్ కుమారమంగళం (1952–2000) సేలం ఎంపీ	21 జూన్ 1991	2 డిసెంబర్ 1993	2 సంవత్సరాలు, 164 రోజులు
20		అబ్రార్ అహ్మద్ (1956–2004) రాజస్థాన్ రాజ్యసభ ఎంపీ	18 జనవరి 1993	2 ఏప్రిల్ 1994	1 సంవత్సరం, 74 రోజులు
(13)		మార్గరెట్ అల్వా (జననం 1942) కర్ణాటక రాజ్యసభ ఎంపీ	19 జనవరి 1993	16 మే 1996	3 సంవత్సరాలు, 118 రోజులు
21		ముకుల్ వాస్నిక్ (జననం 1959) బుల్దానా ఎంపీ
22		ఎడ్వర్డో ఫలేరో (జననం 1940) మోర్ముగావ్ ఎంపీ	18 డిసెంబర్ 1993	19 సెప్టెంబర్ 1995	1 సంవత్సరం, 275 రోజులు
23		రామేశ్వర్ ఠాకూర్ (1925–2015) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ	17 ఏప్రిల్ 1994	22 డిసెంబర్ 1994	249 రోజులు
24		మల్లికార్జున్ గౌడ్ (1941–2002) మహబూబ్ నగర్ ఎంపీ	17 ఏప్రిల్ 1994	16 మే 1996	2 సంవత్సరాలు, 29 రోజులు
25		మతంగ్ సిన్హ్ (1953–2021) అస్సాం రాజ్యసభ ఎంపీ	10 ఫిబ్రవరి 1995	16 మే 1996	1 సంవత్సరం, 96 రోజులు
26		విలాస్ ముత్తెంవార్ (జననం 1949) నాగ్‌పూర్ ఎంపీ	15 సెప్టెంబర్ 1995	16 మే 1996	244 రోజులు
27		SS అహ్లువాలియా (జననం 1951) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ	19 సెప్టెంబర్ 1995	16 మే 1996	240 రోజులు
28		బేణి ప్రసాద్ వర్మ (1941–2020) కైసర్‌గంజ్ ఎంపీ	1 జూన్ 1996	29 జూలై 1996	58 రోజులు	సమాజ్ వాదీ పార్టీ	దేవెగౌడ	హెచ్‌డి దేవెగౌడ
29		ఉమ్మారెడ్డి వెంకటేశ్వర్లు (జననం 1935) బాపట్ల ఎంపీ	1 జూన్ 1996	21 ఏప్రిల్ 1997	324 రోజులు	తెలుగుదేశం పార్టీ
30		SR బాలసుబ్రమణియన్ (జననం 1938) నీలగిరి ఎంపీ	29 జూన్ 1996	21 ఏప్రిల్ 1997	296 రోజులు	తమిళ మానిలా కాంగ్రెస్ (మూపనార్)
(29)		ఉమ్మారెడ్డి వెంకటేశ్వర్లు (జననం 1935) బాపట్ల ఎంపీ	21 ఏప్రిల్ 1997	9 జూన్ 1997	49 రోజులు	తెలుగుదేశం పార్టీ	గుజ్రాల్	ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
(30)		SR బాలసుబ్రమణియన్ (జననం 1938) నీలగిరి ఎంపీ	1 మే 1997	19 మార్చి 1998	322 రోజులు	తమిళ మానిలా కాంగ్రెస్ (మూపనార్)
31		ఎంపీ వీరేంద్ర కుమార్ (1936–2020) కోజికోడ్ ఎంపీ	26 మే 1997	2 జూలై 1997	37 రోజులు	జనతాదళ్
32		జయంతి నటరాజన్ (జననం 1954) తమిళనాడుకు రాజ్యసభ ఎంపీ	9 జూన్ 1997	19 మార్చి 1998	283 రోజులు	తమిళ మానిలా కాంగ్రెస్ (మూపనార్)
33		RK కుమార్ (1942–1999) తమిళనాడుకు రాజ్యసభ ఎంపీ	19 మార్చి 1998	22 మే 1998	64 రోజులు	ఆల్ ఇండియా అన్నా ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం	వాజ్‌పేయి II	అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
34		రామ్ నాయక్ (జననం 1934) ముంబై నార్త్ ఎంపీ	20 మార్చి 1998	5 మే 1999	1 సంవత్సరం, 46 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ
35		దిలీప్ రే (జననం 1954) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ	22 మే 1998	13 అక్టోబర్ 1999	1 సంవత్సరం, 144 రోజులు	బిజు జనతా దళ్
36		సంతోష్ కుమార్ గంగ్వార్ (జననం 1948) బరేలీ ఎంపీ	16 ఫిబ్రవరి 1999	13 అక్టోబర్ 1999	239 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ
37		ముఖ్తార్ అబ్బాస్ నఖ్వీ (జననం 1957) రాంపూర్ ఎంపీ
(35)		దిలీప్ రే (జననం 1954) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ	13 అక్టోబర్ 1999	22 నవంబర్ 1999	40 రోజులు	బిజు జనతా దళ్	వాజ్‌పేయి III
38		ఫగ్గన్ సింగ్ కులస్తే (జననం 1959) మండల ఎంపీ				భారతీయ జనతా పార్టీ
39		శ్రీరామ్ చౌహాన్ (జననం 1953) బస్తీ ఎంపీ
40		O. రాజగోపాల్ (జననం 1929) మధ్యప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	22 నవంబర్ 1999	22 మే 2004	4 సంవత్సరాలు, 182 రోజులు
41		భావా చిఖాలియా (1955–2013) జునాగఢ్ ఎంపీ	29 జనవరి 2003	22 మే 2004	1 సంవత్సరం, 114 రోజులు
42		విజయ్ గోయెల్ (జననం 1954) చాందినీ చౌక్ ఎంపీ	29 జనవరి 2003	24 మే 2003	115 రోజులు
(36)		సంతోష్ కుమార్ గంగ్వార్ (జననం 1948) బరేలీ ఎంపీ	24 మే 2003	8 సెప్టెంబర్ 2003	107 రోజులు
43		సురేష్ పచౌరి (జననం 1952) మధ్యప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	23 మే 2004	6 ఏప్రిల్ 2008	3 సంవత్సరాలు, 319 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	మన్మోహన్ ఐ	మన్మోహన్ సింగ్
44		బిజోయ్ కృష్ణ హండిక్ (1934–2015) జోర్హాట్ ఎంపీ
45		సూర్యకాంత పాటిల్ (జననం 1948) హింగోలి ఎంపీ	23 మే 2004	22 మే 2009	4 సంవత్సరాలు, 364 రోజులు	నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ
46		పవన్ కుమార్ బన్సాల్ (జననం 1948) చండీగఢ్ ఎంపీ	6 ఏప్రిల్ 2008	22 మే 2009	1 సంవత్సరం, 46 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
47		వి.నారాయణసామి (జననం 1947) పుదుచ్చేరి ఎంపీ	6 ఏప్రిల్ 2008	22 మే 2009	1 సంవత్సరం, 46 రోజులు
			28 మే 2009	12 జూలై 2011	2 సంవత్సరాలు, 45 రోజులు		మన్మోహన్ II
48		పృథ్వీరాజ్ చవాన్ (జననం 1946) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ	28 మే 2009	10 అక్టోబర్ 2011	2 సంవత్సరాలు, 135 రోజులు
49		అశ్వనీ కుమార్ (జననం 1952) పంజాబ్ రాజ్యసభ ఎంపీ	19 జనవరి 2011	12 జూలై 2011	174 రోజులు
50		హరీష్ రావత్ (జననం 1948) హరిద్వార్ ఎంపీ	12 జూలై 2011	28 అక్టోబర్ 2012	1 సంవత్సరం, 108 రోజులు
51		రాజీవ్ శుక్లా (జననం 1959) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ	12 జూలై 2011	26 మే 2014	2 సంవత్సరాలు, 318 రోజులు
52		పబన్ సింగ్ ఘటోవర్ (జననం 1950) దిబ్రూగఢ్ ఎంపీ	20 జూలై 2011	26 మే 2014	2 సంవత్సరాలు, 310 రోజులు
(36)		సంతోష్ కుమార్ గంగ్వార్ (జననం 1948) బరేలీ ఎంపీ	27 మే 2014	9 నవంబర్ 2014	166 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	మోదీ ఐ	నరేంద్ర మోదీ
53		ప్రకాష్ జవదేకర్ (జననం 1951) మధ్యప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ
54		రాజీవ్ ప్రతాప్ రూడీ (జననం 1962) సరన్ ఎంపీ	9 నవంబర్ 2014	5 జూలై 2016	1 సంవత్సరం, 239 రోజులు
(37)		ముఖ్తార్ అబ్బాస్ నఖ్వీ (జననం 1957) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ , 2016 నుండి జార్ఖండ్‌కు 2016 వరకు రాజ్యసభ ఎంపీగా ఉన్నారు .	9 నవంబర్ 2014	3 సెప్టెంబర్ 2017	2 సంవత్సరాలు, 298 రోజులు
(27)		SS అహ్లువాలియా (జననం 1951) డార్జిలింగ్ ఎంపీ	5 జూలై 2017	3 సెప్టెంబర్ 2017	60 రోజులు
(42)		విజయ్ గోయెల్ (జననం 1954) రాజస్థాన్ రాజ్యసభ ఎంపీ	3 సెప్టెంబర్ 2017	30 మే 2019	1 సంవత్సరం, 269 రోజులు
55		అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్ (జననం 1953) బికనీర్ ఎంపీ	3 సెప్టెంబర్ 2017	30 మే 2019	6 సంవత్సరాలు, 281 రోజులు
			31 మే 2019	10 జూన్ 2024			మోడీ II
56		V. మురళీధరన్ (జననం 1958) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ	31 మే 2019	10 జూన్ 2024	5 సంవత్సరాలు, 10 రోజులు
57		అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్ (జననం 1953) బికనీర్ ఎంపీ	10 జూన్ 2024	అధికారంలో ఉంది	72 రోజులు		మోడీ III
58		ఎల్. మురుగన్ (జననం 1977) మధ్యప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	10 జూన్ 2024	అధికారంలో ఉంది	72 రోజులు

ఉప మంత్రులు

నం.	ఫోటో	మంత్రి (జనన-మరణ) నియోజకవర్గం	పదవీకాలం			రాజకీయ పార్టీ	మంత్రిత్వ శాఖ	ప్రధాన మంత్రి
			నుండి	వరకు	కాలం
1		సత్య నారాయణ్ సిన్హా (1900–1983) బీహార్ రాజ్యాంగ సభ సభ్యుడు	1 అక్టోబర్ 1948	26 ఫిబ్రవరి 1949	148 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	నెహ్రూ ఐ	జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ
2		విద్యా చరణ్ శుక్లా (1929–2013) మహాసముంద్ ఎంపీ	24 జనవరి 1966	14 ఫిబ్రవరి 1966	21 రోజులు		ఇందిరా ఐ	ఇందిరా గాంధీ
3		రోహన్‌లాల్ చతుర్వేది (1919–?) ఇటాహ్ ఎంపీ	18 మార్చి 1967	14 నవంబర్ 1967	241 రోజులు		ఇందిరా II
4		నాగర్‌కర్నూల్‌ ఎంపీ జేబీ ముత్యాల్‌రావు
5		ఇక్బాల్ సింగ్ (1923–1988) ఫాజిల్కా ఎంపీ	14 ఫిబ్రవరి 1969	8 జూలై 1970	1 సంవత్సరం, 144 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)
6		రఘ్‌బీర్ సింగ్ పంజాజారీ (1914–1999) పంజాబ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	30 జూన్ 1970	18 మార్చి 1971	261 రోజులు
7		రాజంపేట ఎంపీ పోతురాజు పార్థసారథి
8		కేదార్ నాథ్ సింగ్ సుల్తాన్ పూర్ ఎంపీ	2 మే 1971	10 అక్టోబర్ 1974	3 సంవత్సరాలు, 161 రోజులు		ఇందిర III
9		బి. శంకరానంద్ (1925–2009) చిక్కోడి ఎంపీ	2 మే 1971	24 మార్చి 1977	5 సంవత్సరాలు, 326 రోజులు
10		కల్పనాథ్ రాయ్ (1941–1999) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	15 జనవరి 1982	6 సెప్టెంబర్ 1982	234 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I)	ఇందిర IV
11		మల్లికార్జున్ గౌడ్ (1941–2002) మహబూబ్ నగర్ ఎంపీ	15 జనవరి 1982	31 అక్టోబర్ 1984	2 సంవత్సరాలు, 351 రోజులు
			31 అక్టోబర్ 1984	31 డిసెంబర్ 1984			రాజీవ్ ఐ	రాజీవ్ గాంధీ
12		రాధాకిషన్ మాల్వియా (1943–2013) మధ్యప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	25 జూన్ 1988	4 జూలై 1989	1 సంవత్సరం, 9 రోజులు		రాజీవ్ II
13		పి.నామ్‌గ్యాల్ (1937–2010) లడఖ్ ఎంపీ
14		జగదీప్ ధంఖర్ (జననం 1951) జుంజును ఎంపీ	23 మే 1990	5 నవంబర్ 1990	166 రోజులు	జనతాదళ్	విశ్వనాథ్	వీపీ సింగ్

మూలాలు

1. "Ministry of Parliamentary Affairs - About us". Ministry of Parliamentary Affairs, Government of India. Retrieved 8 August 2012.
2. "Budget data" (PDF). www.indiabudget.gov.in. 2019. Archived from the original (PDF) on 4 March 2018. Retrieved 15 September 2018.