మీనాక్షి చిత్రరంజన్ | |
|---|---|
| జననం | |
| విద్యాసంస్థ | ఇతిరాజ్ కాలేజ్ ఫర్ ఉమెన్ |
| వృత్తి | క్లాసికల్ డ్యాన్సర్ |
| వీటికి ప్రసిద్ధి | భరత్నాట్యం |
| జీవిత భాగస్వామి | అరుణ్ చిత్రరంజన్ |
| తల్లిదండ్రులు | సబనగయం సావిత్రి |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ కళైమామణి అవార్డు నాట్య కళా సారథి నాట్య చూడామణి |
మీనాక్షి చిత్తరంజన్ భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్య కళాకారిణి, ఉపాధ్యాయురాలు, కొరియోగ్రాఫర్, భరతనాట్యం యొక్క శాస్త్రీయ నృత్య రూపమైన పండనల్లూరు శైలి యొక్క ప్రతిపాదకురాలుగా ప్రసిద్ధి చెందారు. భరతనాట్యాన్ని ప్రోత్సహించే కళాదిక్ష అనే సంస్థ వ్యవస్థాపకురాలు, పండనల్లూరు సంప్రదాయాన్ని పరిరక్షించడానికి కృషి చేస్తున్నారు. చొక్కలింగం పిళ్లై, సుబ్బరాయ పిళ్లై తండ్రీకొడుకుల ద్వయం శిష్యురాలైన ఈమె తమిళనాడు ప్రభుత్వ కలైమామణి అవార్డు, శ్రీ పార్థసారథి స్వామి సభ నాట్య కళా సారథితో సహా అనేక గౌరవాలను పొందారు. శాస్త్రీయ నృత్యానికి ఆమె చేసిన సేవలకు గాను భారత ప్రభుత్వం 2008లో నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీతో సత్కరించింది.[1][2][3][4]
మీనాక్షి చిత్రరంజన్ దక్షిణ భారతదేశంలోని తమిళనాడు రాష్ట్రంలోని చెన్నైలో ప్రభుత్వ అధికారి అయిన పి. సబానాయగంకు తన ఐదుగురు పిల్లలలో చిన్న, ఏకైక ఆడపిల్లగా జన్మించారు. [3] ఆమె తల్లి, సావిత్రి, తన బిడ్డకు నాలుగేళ్ల వయసులో, ప్రఖ్యాత భరతనాట్య గురువు పండనల్లూరు చొక్కలింగం పిళ్లై వద్దకు అమ్మాయిని పంపింది, పిళ్లై, అతని కుమారుడు సుబ్బరాయ పిళ్లై వద్ద శిక్షణ పొందిన తరువాత, ఆమె 1966లో తన వయసులో తన ఆరంగేత్రం (అరంగేట్రం) ప్రదర్శించింది. తొమ్మిది. [1] ఆమె తండ్రి భారత రాజధానికి బదిలీ అయినప్పుడు ఢిల్లీకి మకాం మార్చింది, కాని సెలవుల్లో చెన్నైని సందర్శించడం ద్వారా సుబ్బరాయ పిళ్ళై వద్ద తన నృత్య విద్యను కొనసాగించింది. ఆమె ఇతిరాజ్ కాలేజ్ ఫర్ ఉమెన్ లో కళాశాల విద్యను అభ్యసించింది, ఆర్థోడాంటిస్ట్, అప్పటి తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి ఎం.భక్తవత్సలం మనవడు అరుణ్ చిత్తరంజన్ ను వివాహం చేసుకుంది, ఆ తరువాత ఆమె నృత్య జీవితం కొంతకాలం ఆగిపోయింది.[3]
తాను భరతనాట్యాన్ని ఎంచుకోలేదని, భరతనాట్యామే తనని ఎంచుకున్నానది చెప్పారు. ఆమె తల్లి సావిత్రికి నాట్యం పట్ల ఉన్న మక్కువ, కుటుంబ మద్దతు మీనాక్షి అద్భుతమైన నృత్యకారిణిగా ఎదగడానికి దోహదపడింది. 4 సంవత్సరాల వయస్సులో నృత్యంలో ఆమె అధికారిక శిక్షణ ప్రారంభమైంది మరియు ఆమె పాఠ్యప్రణాళికను శ్రద్ధగా అనుసరించింది.
1991లో, ఆమె భరతనాట్యం బోధించడానికి కళాదీక్ష అనే డ్యాన్స్ స్కూల్‌ను ప్రారంభించింది , ఇది ఒకేసారి 100 మంది విద్యార్థులకు శిక్షణ ఇచ్చేలా ఎదిగింది మరియు పందనల్లూర్ శైలిని కాపాడుకోవడానికి కృషి చేస్తుంది. అతను చాలా మంది ఔత్సాహిక నృత్యకారులకు శిక్షణ ఇచ్చాడు. అలాగే రజనీకాంత్ పెద్ద కూతురు మరియు కలైమామణి అవార్డు గ్రహీత ధనుష్ భార్య ఐశ్వర్య ఆర్. ఆయన శిష్యులలో ధనుష్ ఒకరు.[3]
తన చిన్న రోజుల్లో మృదంగం వాయించిన పెర్కషన్ వాద్యకారుడు శ్రీనివాస పిళ్లైతో అవకాశం పొందిన తరువాత ఆమె తిరిగి నాట్యంలోకి వచ్చింది. [5] ఆమె పద్మభూషణ్ అవార్డు గ్రహీత కళానిధి నారాయణన్ వద్ద అభినయ శిక్షణ కూడా పొందింది, అప్పటి నుండి వేదికపై ప్రదర్శనలు ఇస్తోంది. [6] [7] శ్రీనివాస పిళ్లై, ఎస్. పాండియన్, పద్మా సుబ్రహ్మణ్యం కూడా ఆమెకు వివిధ సమయాల్లో శిక్షణ ఇచ్చారు. [8] 1991లో, ఆమె భరతనాట్యం బోధించడం కోసం కళాదీక్ష అనే నృత్య పాఠశాలను ప్రారంభించింది, ఇది ఒకేసారి 100 మంది విద్యార్థులను కలిగి ఉండేలా పెరిగింది, పండనల్లూరు బాణీని కాపాడేందుకు కృషి చేస్తోంది. [9] ఆమె చాలా మంది ఔత్సాహిక నృత్యకారులకు శిక్షణ ఇచ్చింది, రజనీకాంత్ యొక్క పెద్ద కుమార్తె, కలైమామణి అవార్డు గ్రహీత అయిన ధనుష్ భార్య ఐశ్వర్య ఆర్. ధనుష్ ఆమె శిష్యులలో ఒకరు. [10] ఆమె శ్రీ కృష్ణ గానసభ యొక్క నాట్య చూడామణి బిరుదును, 1975లో తమిళనాడు ప్రభుత్వ కళైమామణి అవార్డును అందుకుంది [11] భారత ప్రభుత్వం 2008లో నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారమైన పద్మశ్రీని ప్రదానం చేసింది, శ్రీ పార్థసారథి స్వామి సభ ఆమెను 2014లో నాట్య కళా సారథి బిరుదుతో సత్కరించింది [8] ఆమె రోటరీ క్లబ్, చెన్నా, ప్రోబస్ క్లబ్, చెన్నై నుండి అవార్డ్స్ ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్, మద్రాస్ మ్యూజిక్ అకాడమీ నుండి బెస్ట్ డ్యాన్సర్ అవార్డు (2004) గ్రహీత కూడా. ఆమె దూరదర్శన్‌లో అత్యధిక ఆర్టిస్ట్ గ్రేడ్‌ను కలిగి ఉంది. [11]