రామనాథ్ గోయెంకా

రామనాథ్ గోయెంకా
1942లో రామనాథ్ గోయెంకా
జననం(1904-04-22)1904 ఏప్రిల్ 22
దర్భంగా, బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటిష్ ఇండియా
మరణం1991 అక్టోబరు 5(1991-10-05) (వయసు 87)
బొంబాయి, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం
వృత్తిమీడియా వ్యాపారవేత్త
రాజకీయ పార్టీభారతీయ జనసంఘ్
జీవిత భాగస్వామిమూంగిబాయి గోయెంకా

రామ్‌నాథ్ గోయెంకా (1904 ఏప్రిల్ 22-1991 అక్టోబరు 5) భారతీయ వార్తాపత్రిక ప్రచురణకర్త.[1] ఆయన 1932లో ది ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్‌ను ప్రారంభించాడు. ఆంగ్లం, ఇంకా వివిధ ప్రాంతీయ భాషా ప్రచురణలతో ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్ గ్రూప్‌ను స్థాపించాడు.[2] 2000లో, ఇండియా టుడే మ్యాగజైన్, "భారతదేశాన్ని తీర్చిదిద్దిన 100 మంది వ్యక్తుల" జాబితాలో ఆయనను పేర్కొంది.[3] భారతదేశంలో ఆయన పేరు మీదుగా జర్నలిజం రంగంలో కృషి చేసిన వారికి రామనాథ్ గోయెంకా ఎక్సలెన్స్ ఇన్ జర్నలిజం అవార్డులు ప్రదానం చేస్తున్నారు.[4][5] [6]

జీవితం తొలిదశ

[మార్చు]

రామ్‌నాథ్ గోయెంకా ఏప్రిల్ 3, 1904 న [7] బీహార్‌లోని దర్భంగా పట్టణంలో బసంత్‌లాల్ గోయెంకాకు జన్మించాడు.[8] బెనారస్ విశ్వవిద్యాలయంలో (వారణాసి) లో చదువుకున్నాడు. అతని కుటుంబం 1922లో నూలు, జనపనారలో వ్యాపారం చేయటానికి మద్రాస్ (ఇప్పుడు చెన్నై)కి వెళ్లారు.

జీవిత గమనం

[మార్చు]

అతను 23 పెరియా నాయకర్ వీధిలో తన స్వంత ప్రాంతమైన మాండవా సమీపంలోని గ్రామం నుండి వచ్చిన చౌధరీల కుటుంబంలో ఆశ్రయం పొందాడు.[9] భారతదేశ అత్యవసర కాలంలో, ఇందిరాగాంధీని వ్యతిరేకిస్తూ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా నిలబడ్డ కొద్దిమంది స్వతంత్ర వ్యాపారవేత్త, పాత్రికేయులలో రామ్‌నాథ్ గోయెంకా ఒకరు.[10] అతను తీర్థయాత్రకు తరుచూ తిరుమల తిరుపతి వెళ్లేవాడు.[10]

రాజకీయ జీవితం

[మార్చు]

1930వ దశకంలో గోయెంకా బ్రిటన్ నుండి స్వాతంత్ర్యం కోసం మహాత్మా గాంధీ పోరాటంలో చేరాడు. తరువాత జవహర్ లాల్ నెహ్రూ నేతృత్వంలోని భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ మద్దతుదారుగా మారాడు. 1971లో విదిశ లోక్‌సభ నియోజకవర్గం నుండి నుండి లోక్‌సభ సభ్యుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. గోయెంకా జయప్రకాశ్ నారాయణ్‌కి ప్రధాన మంత్రి పదవికి ఉత్సాహంగా మద్దతు ఇచ్చినందుకు ప్రతీకారంగా, గోయెంకా  ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్‌ సంస్థపై 1975లో ప్రధాన మంత్రి ఇందిరాగాంధీ విధించిన జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితిలో అత్యంత కఠినంగా జరిమానా విధించింది. సెన్సార్‌షిప్ ఎత్తివేయబడిన వెంటనే, గోయెంకా వార్తాపత్రికలు బలవంతపు స్టెరిలైజేషన్‌లు, అత్యంత పేదల సామూహిక పునరావాసాలు, విస్తృతమైన అవినీతి, రాజకీయ అరెస్ట్‌లపై వరుసగా బహిర్గతాలను ప్రచురించాయి. ఈ నివేదికలు 1977 లో ఇందిరాగాంధీ ఓటమి, జనతా పార్టీ ఎదుగుదలలో కీలక అంశాలకు దారితీసాయి. ఆమె తిరిగి ఎన్నికైనప్పుడు (1980), ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్ పన్ను, ఆస్తి ఉల్లంఘన నోటీసులతో డీలాగ్ చేసింది.1984 లో ఆమె హత్యకు గురైనతరువాత రాజీవ్ గాంధీతో సంధి కుదిరింది.[11]

ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్ చీలిక

[మార్చు]

1997లో రామ్‌నాథ్ గోయెంకా వారసులు ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్ గ్రూప్‌ని రెండు సంస్థలుగా విభజించారు. ఉత్తర విభాగం వివేక్ గోయెంకా నియంత్రణలో ఉంది. అయితే దక్షిణ భాగం మనోజ్ సాంతాలియా కుటుంబ శాఖకు వెళ్లింది.[12]

మరణం

[మార్చు]

గోయెంకా 1991 అక్టోబరు 5న ముంబైలో మరణించాడు.[2]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ "Ramnath Goenka". The Indian Express. Retrieved 2021-10-02.
  2. ↑ 2.0 2.1 A doyen of Indian Journalism, Shri Goenka's greatest passion was the print media. He launched the Indian Express in 1932. - https://parliamentofindia.nic.in/ls/lsdeb/ls10/ses2/02201191.htm
  3. ↑ Naqvi, Saeed (2000). "THOUGHT & ACTION: The Baron". Indian Today. Archived from the original on 2015-09-24. Retrieved 2021-10-02.
  4. ↑ "Ramnath Goenka Awards, Journalism Awards, Journalism Awards for Excellence 2015". expressindia.indianexpress.com. Archived from the original on 2018-05-10. Retrieved 2018-05-03.
  5. ↑ ":: Award ::". cij.co.in. Archived from the original on 2018-04-07. Retrieved 2018-05-03.
  6. ↑ "The Wire's Sangeeta Barooah Pisharoty Wins Ramnath Goenka Award for Feature Writing - The Wire". The Wire. Retrieved 2018-05-03.
  7. ↑ "Glowing tributes to Ramnath Goenka". The Hindu. 22 April 2004. Archived from the original on 2 June 2004.
  8. ↑ Reed, Stanley (1950). The Indian And Pakistan Year Book And Who's Who 1950. Bennett Coleman and Co. Ltd. p. 679. Retrieved 20 February 2018.
  9. ↑ warrior of the Fourth Estate page 15 and 16
  10. ↑ 10.0 10.1 Vishwamitra Sharma (2012). Famous Indians of the 20th Century. V & S Publishers. p. 82. ISBN 9789350572412. OCLC 800734508. Archived from the original on April 24, 2019.
  11. ↑ "Ramnath Goenka | Indian publisher". Encyclopedia Britannica. Retrieved 2021-10-02.
  12. ↑ Robin Jeffrey (2000). India's Newspaper Revolution: Capitalism, Politics and the Indian-language Press, 1977-99. C. Hurst & Co. Publishers. p. 109. ISBN 9781850654346. OCLC 246163109.