రామస్వామి దీక్షితులు (1735–1817) [1] (రామస్వామి దీక్షితార్) కర్ణాటక సంగీతానికి దక్షిణ భారత స్వరకర్త, ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ తండ్రి. అతను తంజావూరుకు చెందిన అమరసింహ (r. 1787–98), తులజ II (r. 1763–87) కోర్టులలో సభ్యుడు. [2]
చతుర్దండిప్రకాశిక రచయిత వెంకటమఖినుడి మనుమడు మేలట్టూరు వీరభద్రయ్య, వెంకట వైద్యనాథ దీక్షితార్‌లచే రామస్వామి దీక్షితార్‌కు సంగీతం, సంగీత సిద్ధాంతం బోధించబడ్డాయి. 108 వివిధ రాగతాళములతో రామస్వామి దీక్షితులు ఒక రాగతాళమాలికను చేసారు. 108 రాగాలు, తాళాలను ఉపయోగించిన అతని రాగమాలిక గుర్తించదగినది, దాని రకంలో పొడవైనది. వివిధ రాగాలలో వర్ణాలను కూడా రచించాడు. అతను హంసధ్వని రాగం యొక్క సృష్టికర్తగా ప్రసిద్ధి చెందాడు. మరికొందరు అతను దానిని ఉపయోగించి ఒక కూర్పును సృష్టించిన మొదటి వ్యక్తి అని నమ్ముతారు, అది ప్రజాదరణ పొందింది. అతని కుమారుడు ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ యొక్క ప్రశంసలు పొందిన రచన, వాతాపి గణపతిం అదే రాగాన్ని ఉపయోగించి స్వరపరిచారు. [2]
ముత్తుస్వామితో పాటు, రామస్వామి దీక్షితార్‌కు చిన్నస్వామి, బాలస్వామి అనే మరో ఇద్దరు కుమారులు, బాలాంబ అనే కుమార్తె ఉన్నారు. బాలస్వామి మనవడు సుబ్బరామ దీక్షితార్ స్వరకర్త, పండితుడు. [3]