వికీపీడియాకు నాణ్యత నియంత్రణ చాలా ముఖ్యం. ఆమోదయోగ్యమైన నాణ్యత గల అంశాలను నిర్వహించడానికి, ఇప్పటికే ఉన్న అంశాల నాణ్యతను మెరుగుపరచడం, కోలుకోలేని పేలవమైన నాణ్యత గల అంశాలను తొలగించడం అవసరం.
ఈ వ్యాసం వికీపీడియాలో నాణ్యత నియంత్రణ అంశాలను చర్చిస్తుంది. ఇవి వికీపీడియాలోని విధానాలు, విధానాలను అభివృద్ధి చేయడానికి, మార్గనిర్దేశం చేయడానికి ఉపయోగిస్తారు. నాణ్యతను కాపాడటానికి వ్యాసాల విషయాలు సవరించడం, వ్రాసిన వ్యాసాలను మెరుగుపర్చటం, మెరుగుదలలో పాల్గొన్న సంపాదకుల సవరణల మధ్య ఒక ముఖ్యమైన వ్యత్యాసాలు ఉంటాయి. వికీ-స్వభావం తక్షణ, నిరంతర నాణ్యత నియంత్రణను అనుమతిస్తుంది. మంచి స్థితిలో ఉన్న సంపాదకులందరినీ, కథనాలను, మొత్తం ఎన్సైక్లోపీడియాను మెరుగుపరచడంలో సహాయపడటానికి ఎల్లప్పుడూ అనుమతిస్తుంది. వికీపీడియాను చదువుతున్నప్పుడు ఎవరైనా ఒక దోషాన్ని కనుగొంటే, వారు వెంటనే నేరుగా, స్క్రీన్ ఎగువన ఉన్న ఎడిట్ ట్యాబ్ క్లిక్ చేయడం ద్వారా, ఆపై కనిపించే ఎడిట్ విండోలో టైప్ చేయడం ద్వారా దానిని సవరించవచ్చు. ఈ హక్కును దుర్వినియోగం చేసే కొన్ని చెడ్డ అనువర్తనాలు తక్కువ ఉన్నప్పటికీ, వికీపీడియాను సవరించే అధిక శాతం మంది వాడుకరులు, మానవజాతికి మంచికలిగే సాధారణ మంచి హృదయంతో బాధ్యతాయుతంగా కథనాలను రచిస్తారు. వికీపీడియా అనేది ప్రపంచంలోని ప్రతి ఒక్కరికీ జ్ఞానాన్ని ఉచితంగా అందుబాటులో ఉంచడానికి ఉద్దేశించిన ప్రజా వనరు. దీనిలో పాల్గొనేవారు చాలా మంది దీనిని చాలా తీవ్రంగా తీసుకుంటారు.
కానీ కొన్నిసార్లు పొరపాట్లు జరుగుతాయి. ఇవి, పైన పేర్కొన్న చెడు అనువర్తానాల వల్ల కలిగే నష్టం, నిరంతర శ్రద్ధ అవసరం. వికీపీడియా తన నాణ్యత నియంత్రణను నిర్వహించే మూడు మార్గాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయిః (1) వికీపీడియా వాలంటీర్ల కృషి చాలా వరకు నాణ్యత నియంత్రణకు వర్తించబడుతుంది.
విధ్వంసకులు, ఇతర సమస్యాత్మక వ్యక్తులను నిర్వహించడానికి వికీపీడియాలో విస్తృతమైన క్రమశిక్షణా వ్యవస్థ ఉంది. వికీపీడియా సముదాయం నిర్ణయాలు, విధానాలను అమలు చేయడానికి వ్యవస్థ నిర్వాహకుల అంకితమైన శక్తి, సామర్థ్యం ఉంది. నిర్వాహకులకు చెడు అనువర్తానాలు శాశ్వతంగా నిరోధించే అధికారం కూడా ఉంది. (2) వికీపీడియాకు విషయం జోడించిన తర్వాత, వివిధ విభాగాల క్రింద ఏర్పాటు చేయబడిన స్వచ్ఛంద సేవకుల సైన్యం దానిని తనిఖీ చేసి, వికీపీడియా విధానాలు, మార్గదర్శకాలలో పేర్కొన్న ఉన్నత ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా ఉందని నిర్ధారించుకోవడానికి తిరిగి తనిఖీ చేస్తుంది (ఇవి నాణ్యమైన కథనాలను సృష్టించడం ద్వారా ప్రత్యేకంగా స్థాపించబడ్డాయి). అక్షర దోషాల నుండి వాస్తవ లోపాల వరకు ప్రతిదానికీ విభాగాలు ఉన్నాయి. జాబితా కోసం, వికీపీడియాః నిర్వహణ చూడండి. (3) వికీపీడియాలో రోబోట్లు, స్వయంచాలక వినియోగదారులు ఉన్నారు. ఇవి లోపాలను పర్యవేక్షించి వాటిని స్వయంచాలకంగా సరిచేస్తాయి. ఉదాహరణకు, ఈ రోజుల్లో చాలా విధ్వంసం వికీపీడియా రోబోట్లు లేదా కంటెంట్ ఎడిటర్లచే పరిష్కరించబడుతుంది. వారు మీ ప్రతి కదలికను నిరంతరం గమనిస్తుంటారు. జాగ్రత్తగా ఉండండి.
వికీపీడియా ప్రాధమిక స్థాయి గుర్తించదగినది, ఇది వికీపీడియా:విషయ ప్రాముఖ్యత నుండి తీసుకోబడింది. గుర్తించదగిన అవసరాలకు అనుగుణంగా లేని వ్యాసాలు వికీపీడియా:తొలగింపు విధానం ప్రకారం తొలగించవచ్చు.
చూడండి:వికీపీడియా:ప్రాథమిక కాపీ సవరణ
ఒక వ్యాసం ఒకే సంస్కరణను మాత్రమే ప్రదర్శించగల కాగితం ఎన్సైక్లోపీడియాల మాదిరిగా కాకుండా, వికీపీడియా ప్రతి పేజీకి ప్రతి సవరణను ట్రాక్ చేస్తుంది. వ్యాసం ఈ సనరణలు లేదా పునర్విమర్శలు, చరిత్ర ట్యాబ్లో కాలక్రమానుసారంగా జాబితా చేయబడతాయి.దీని నుండి ఏదైనా, మునుపటి అన్ని పునర్విమర్శలను చూడవచ్చు. ఇది చారిత్రక రికార్డుగా మాత్రమే కాకుండా,కాలక్రమేణా వ్యాసాలు ఎలా మారుతాయో విశ్లేషించడానికి,వ్యాసం సమగ్రతను కాపాడటానికి కూడా ఉపయోగపడుతుంది. ఒక వ్యాసం అత్యంత ఖచ్చితమైన, పూర్తి సంస్కరణ ఎల్లప్పుడూ నిల్వ చేయబడి, తక్షణమే అందుబాటులో ఉంటుంది కాబట్టి, చెడు సవరణలు (నిర్దాక్షిణ్యమైన విధ్వంసక చర్య లేదా మంచి విశ్వాస లోపాలు అయినా) త్వరగా తిరిగి పొందవచ్చు.
స్పెషల్ః ఇటీవలి మార్పులు వికీపీడియాలో అప్రమేయంగా 50 ఇటీవలి మార్పులను జాబితా చేస్తుంది.వికీపీడియాః సభ్యులు ఇటీవలి మార్పులు గస్తీ క్రమానుగతంగా ఈ పేజీని అసాధారణ కార్యాచరణ కోసం స్కాన్ చేస్తారు, కంటెంట్ను పెద్దఎత్తున తొలగించడం,స్వయంచాలక సవరణ సారాంశం లేదా అనామకంగా చేసిన సవరణలు వంటివి.సవరణలు నిర్మాణాత్మకంగా ఉన్నాయో లేదో నిర్ణయించడానికి సంబంధిత వ్యత్యాసాలను ఇటీవలి మార్పులు ద్వారా పరిశీలించవచ్చు.ఇటీవలి 50 సవరణలు అన్నీ గత ఒకటి నుండి రెండు నిమిషాల్లో జరిగి ఉండవచ్చు.అందువల్ల, ఇటీవలి మార్పులు పెట్రోలింగ్ స్పష్టమైన విధ్వంసాన్ని జోడించిన కొన్ని నిమిషాల్లో తిరిగి పొందేలా చేస్తుంది.
పరిశీలన జాబితా అనేది మీడియావికీ ఫీచర్,ఇది వాచ్‌లిస్ట్‌లోని ప్రతి కథనం కోసం అన్ని ఇటీవలి సవరణలను (30 రోజుల వరకు ఉన్న సవరణలను ప్రదర్శించడానికి కాన్ఫిగర్ చేయబడుతుంది) ప్రత్యేక జాబితా ఆకృతిలో ప్రదర్శించబడుతుంది.వికీపీడియాలో, సాధారణంగా ఉపయోగించే రెండు రకాల వీక్షణ జాబితాలు ఉన్నాయి...
వికీపీడియా హోస్ట్ చేయబడిన మీడియావికీ సాఫ్ట్‌వేర్ "నా వాచ్‌లిస్ట్" అనే శక్తివంతమైన ఫీచర్‌ను కలిగి ఉంటుంది,వికీపీడియా ఖాతా ఉన్న ప్రతి యూజర్ స్క్రీన్ పైభాగంలో యాక్సెస్ చేయవచ్చు (అవి ఉచితంగా లభిస్తాయి).నిర్దిష్ట పేజీలలో పని చేయడానికి లేదా పర్యవేక్షించడానికి ఆసక్తి ఉన్న ఎడిటర్‌లు ఆ పేజీలను చూడవచ్చు. వాచ్‌లిస్ట్ ఎడిటర్ చూస్తున్న ప్రతి థనం ఇటీవలి పునర్విమర్శలను ఏకకాలంలో ప్రదర్శిస్తుంది. ఏదైనా సందేహాస్పద సవరణలు జరిగాయా అని చూడడానికి వారు పని చేస్తున్న కథనాలను త్వరగా తనిఖీ చేయడానికి ఇది చాలా సులభం చేస్తుంది.వాచ్‌లిస్టింగ్ అనేది ఆర్టికల్‌పై మంచి అవగాహన ఉన్న ఎడిటర్‌లకు ఏదైనా తప్పుడు సమాచారం జోడించబడిందని,విధ్వంసాన్ని త్వరగా తిప్పికొట్టవచ్చని నిర్ధారిస్తుంది. ఈ సాధనాన్ని ఉపయోగించి,అనుభవజ్ఞులైన ఎడిటర్‌లు ఒక్కొక్కటి 8,000 పేజీలను సమర్థవంతంగా చూడగలరు.
సాధారణంగా, వికీపీడియా ఇటీవలి ముఖ్యమైన సంఘటనలకు వేగంగా స్పందిస్తుంది, సమాచారాన్ని త్వరగా జోడించడం లేదా నవీకరించడం.దీనికి విరుద్ధంగా, అనేక ఇతర ఎన్సైక్లోపీడియాలు ఇటీవలి అంశాల గురించి సవివరమైన కంటెంట్ను వెంటనే వ్రాయలేవు.అయితే,సందేహాస్పద సవరణలు కొన్నసార్లు కథనాలకు చేయబడతాయి. వాటిని తీసివేయడానికి లేదా సరిదిద్దడానికి గంటలు లేదా రోజులు పట్టవచ్చు. కథనాలకు సరికాని జోడింపులను నిరోధించడానికి గేట్ కీపింగ్ మెకానిజం వలె "పెండింగ్‌లో ఉన్న మార్పులు" అని పిలువబడే సంపాదకీయ ఆమోద ప్రక్రియ కొన్ని సందర్భాల్లో వర్తించబడింది.జర్మన్ వికీపీడియా సంవత్సరాలుగా పెండింగ్-మార్పు అభ్యర్థనలను స్క్రీన్ చేయడానికి ఆ ప్రక్రియను ఉపయోగించింది. కొంతమంది విశ్వసనీయ సంపాదకులు తమ స్వంత ప్రతిపాదిత నవీకరణలను వ్యాసాలకు ఆమోదించడానికి, విడుదల చేయడానికి అనుమతించబడ్డారు.
టెక్నికల్ సబ్జెక్ట్‌ల కోసం,సబ్జెక్ట్‌లోని నిపుణులకు సబ్జెక్ట్‌ని సమీక్షించడానికి అవసరమైన సమయాన్ని బట్టి, ఆర్టికల్స్‌లోని అసాధారణ క్లెయిమ్‌లను ధృవీకరించడానికి లేదా సరిదిద్దడానికి సాధారణంగా ఎక్కువ సమయం పడుతుంది.(ప్రొఫెసర్ రాండీ పౌష్ 1960-2008 తన పుస్తకం ది లాస్ట్ లెక్చర్‌లో, కంప్యూటర్ సైన్స్ నందు వరల్డ్ బుక్ ఎన్‌సైక్లోపీడియా కోసం ఒక కథనాన్ని వ్రాసిన తన అనుభవాన్ని వివరించాడు)
అప్పుడు అతను పేర్కొన్నాడు,
వికీపీడియాలోని ప్రతి కథనం, చాలా అస్పష్టమైన అంశాలకు సంబంధించినవి కూడా ఉంటాయి.అంశం గురించి మూలాధారాలను చదవగలిగే ఎవరైనా సమీక్షించవలసి ఉంటుంది.కానీ అలాగే, అనేక రంగాలకు చెందిన అత్యంత అనుభవజ్ఞులైన నిపుణులు కథనాలను వ్రాస్తారు,సమీక్షించి, నవీకరిస్తారు, కాబట్టి మెడిసిన్, ఫిజిక్స్, కంప్యూటర్ సైన్స్ లేదా మ్యాథమెటిక్స్ వంటి రంగాలలోని కథనాల కంటెంట్ చాలా వివరంగా ఉండవచ్చు.
వికీపీడియాకు లాజిస్టికల్ ప్రయోజనం ఉంది, వేలాది మంది సంపాదకులు కథనాలను చర్చించడం, నవీకరించడం.సమస్యలను త్వరగా గుర్తించడానికి, కథనాలను నవీకరించడానికి ఇది సమర్థవంతమైన సాధనంగా పనిచేస్తుంది – తరచుగా నిమిషాల్లో లేదా గంటలలో – డాక్యుమెంట్ చేయబడిన మూలాలను బాగా ప్రతిబింబించడానికి. సంపాదకుల మధ్య వివాదాలు తలెత్తినప్పుడు అప్పుడప్పుడు అడ్డంకులు,వైరుధ్యాలు ఏర్పడతాయి.అయితే సాంప్రదాయ ఎన్‌సైక్లోపీడియాలలో జరిగే విధంగా ఒకే "సీనియర్ ఎడిటర్" కంటెంట్‌పై అణచివేసే ప్రమాదం చాలా వరకు తగ్గుతుంది.
వికీపీడియన్ నిబంధనలు, విలువల నుండి వ్యాసాన్ని మార్చడానికి సంపాదకుల సమూహాలు సహకరించినప్పుడు ప్రతిఘటించే ముప్పు ఏర్పడుతుంది.ఆ పరిస్థితికి మధ్యవర్తిత్వం వహించడానికి ఎక్కువ సమయం అవసరం. వివాదం,సాధారణ మూలం టాబ్లాయిడ్ జర్నలిజం ద్వారా ప్రోత్సహించబడిన స్లాంటెడ్ టెక్స్ట్ నుండి ఒక అంశం గురించి ప్రధాన స్రవంతి నివేదికలలో పక్షపాత ఫ్రేమింగ్ లేదా తప్పుడు సమాచారాన్ని పరిచయం చేస్తుంది. సమూహ కంటెంట్ వివాదాలు కథనాలను లాక్ చేయడానికి దారితీస్తాయి. అప్పుడు చర్చల ద్వారా మార్పులను అంగీకరించడం అవసరం.ఒకసారి ప్రధాన వార్తా మూలాలు తప్పుడు సమాచారాన్ని వ్యాప్తి చేస్తే, సంబంధిత వికీపీడియా కథనాలలో దాని ప్రచారాన్ని నిరోధించడం చాలా కష్టం. కొన్ని సందర్భాల్లో రెండు విరుద్ధమైన అభిప్రాయాలు నిపుణుల మూలాల్లో నిర్ణయించలేదు. అయినప్పటికీ కథనాలలో, సాపేక్షంగా కొన్ని సమూహ వివాదాల వల్ల ప్రభావితమయ్యాయి.