సూర్యాపేట జిల్లా

సూర్యాపేట జిల్లా, తెలంగాణలోని 33 జిల్లాలలో ఒకటి.^[1] 2016 అక్టోబరు 11 దసరా పండుగనాడు ఈ జిల్లా అవతరించింది. ఈ జిల్లాలో 2 రెవెన్యూ డివిజన్లు, 23 మండలాలు ఉన్నాయి.^[2]. సూర్యాపేట జిల్లాలో 279 గ్రామాలు ఉండగా.. 10,99,560 మంది జనాభా ఉన్నారు. జిల్లా విస్తీర్ణం 1415.68 చదరపు కిలోమీటర్లుగా ఉంది.65వ నెంబరు జాతీయ రహదారిపై ఉన్న సూర్యాపేట పట్టణం ఈ జిల్లా పరిపాలనకేంద్రంగా ఉంది. జిల్లాలో సూర్యాపేట, కోదాడ, హుజూర్ నగర్ అనే మూడు రెవెన్యూ డివిజన్లు ఉన్నాయి. ఈ జిల్లా నల్గొండ, ఖమ్మం, యాదాద్రి భువనగిరి, జనగాం, మహబూబాబాద్ జిల్లాలతోపాటు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంతో సరిహద్దులను పంచుకుంటుంది.

భౌగోళికం

సూర్యాపేట జిల్లా

జిల్లా విస్తీర్ణం 3,374.41 చదరపు కిలోమీటర్లు (1,302.87 చ. మై.)^[3] గా ఉంది.

జనాభా

  తెలుగు (83.28%)

  లంబాడి (11.24%)

  ఉర్దూ (4.97%)

  ఇతర (0.51%)

2011 భారత జనగణన ప్రకారం ఈ జిల్లాలో 1,099,560 మంది జనాభా ఉన్నారు.^[4] 2011 లెక్కల ప్రకారం 83.28% మంది తెలుగు, 11.24% లంబాడి, 4.97% ఉర్దూ మొదటి భాషగలవారు ఉన్నారు.^[5]

ముఖ్య పట్టణాలు

• కోదాడ
• హుజూర్‌నగర్
• నేరేడుచర్ల
• తిరుమలగిరి
• తుంగతుర్తి

మార్కెటింగ్ యార్డు

రాష్ట్రంలోనే ముఖ్యమైన మార్కెటింగ్ యార్డు సూర్యాపేటలో ఉంది.

జిల్లాలోని మండలాలు

సూర్యాపేట పట్టణ వీక్షణ చిత్రం

పిల్లలమర్రి దేవాలయం,సూర్యాపేట్

1. ఆత్మకూరు (S) మండలం
2. చివ్వెంల మండలం
3. మోతే మండలం
4. జాజిరెడ్డిగూడెం మండలం
5. నూతనకల్ మండలం
6. పెన్‌పహాడ్ మండలం
7. సూర్యాపేట మండలం
8. తిరుమలగిరి మండలం
9. తుంగతుర్తి మండలం
10. గరిడేపల్లి మండలం
11. నేరేడుచర్ల మండలం
12. నాగారం మండలం *
13. మద్దిరాల మండలం *
14. పాలకీడు మండలం *
15. చిలుకూరు మండలం
16. హుజూర్‌నగర్ మండలం
17. కోదాడ మండలం
18. మట్టంపల్లి మండలం
19. మేళ్లచెరువు మండలం
20. మునగాల మండలం
21. నడిగూడెం మండలం
22. అనంతగిరి మండలం *
23. చింతలపాలెం *

గమనిక:* పునర్య్వస్థీకరణలో భాగంగా జిల్లాలో  కొత్తగా ఏర్పడిన మండలాలు (5)

రవాణా సౌకర్యాలు

పుణే నుండి విజయవాడ వెళ్ళు జాతీయ రహదారి (సంఖ్య 65) ఈ జిల్లా గుండా వెళుతుంది.ఈ జిల్లాకు రైలుమార్గ సౌకర్యం లేదు.

సంస్కృతి, పర్యాటకం

• లింగమంతుల స్వామి దేవాలయం - సూర్యాపేట నుండి 5 కి.మీ.
• శ్రీ పార్వతీ మహాదేవ నామేశ్వర దేవాలయం, చెన్నకేశవ స్వామి దేవాలయం, పిల్లలమర్రి - సూర్యాపేట నుండి 6 కి.మీ
• దండు మైసమ్మ దేవాలయం - సూర్యాపేట నుండి 12 కి.మీ
• శ్రీ ఉండ్రుగొండ లక్ష్మీనరసింహస్వామి దేవాలయం, ఉండ్రుగొండ - సూర్యాపేట నుండి 13 కి.మీ
• మూసీ రిజర్వాయర్ - సూర్యాపేట నుండి 27 కి.మీ
• ఫణిగిరి బౌద్ధ స్థలం - సూర్యాపేట నుండి 42 కి.మీ
• అనంతగిరి కొండ - సూర్యాపేట నుండి 54 కి.మీ
• జనపాడు దర్గా - సూర్యాపేట నుండి 55 కి.మీ
• స్వయంబు శంభు లింగేశ్వర దేవాలయం, మేళ్లచెరువు - సూర్యాపేట నుండి 63 కి.మీ
• మట్టపల్లి శ్రీ లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి దేవాలయం, మట్టపల్లి - సూర్యాపేట నుండి 80 కి.మీ

జిల్లా ప్రముఖులు

1. సినీ నటులు కాంతారావు, ప్రభాకర్ రెడ్డి, వేణు మాధవ్ సూర్యాపేట జిల్లాకు చెందినవారు.
2. ఆర్మీ కల్నల్, మహా వీర్ చక్ర అవార్డు గ్రహీత బి. సంతోష్ బాబు (గల్వాన్ వ్యాలీ ఘర్షణలో మరణించాడు)

ఇవి కూడా చూడండి

• జిల్లా గ్రామాల జాబితా

మూలాలు

1. "తెలంగాణలో కొత్త జిల్లాలు,మండలాల పునర్య్వస్థీకరణ ఉత్తర్వులు" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-12-09. Retrieved 2018-09-18.
2. తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 246  Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016
3. "New districts". Andhra Jyothy.com. 8 October 2016. Archived from the original on 25 డిసెంబరు 2018. Retrieved 8 October 2016.
4. "New districts". Andhra Jyothy.com. 8 October 2016. Archived from the original on 25 డిసెంబరు 2018. Retrieved 8 October 2016.
5. 2011 Census of India, Population By Mother Tongue

వెలుపలి లంకెలు