Ассамблеяи халқи Қазоқистон


{{{номи ҳизб}}}
Пешво: Нурсултон Назарбоев ва Қосим-Ҷомарт Тоқаев
Асосгузор: Нурсултон Назарбоев
Санаи асосгузорӣ: 1 март 1995
Маром: internationalism[d], civic nationalism[d], давлатгароӣ[d], мактаби суннатгароӣ[d], секулорисм ва меҳандӯстӣ
Сайт: assembly.kz/ru/

Ассамблеяи халқи Қазоқистон як мақоми машваратӣ ва машваратии назди Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон буда, вазифаи ин ниҳод мусоидат ба таҳия ва татбиқи сиёсати миллии давлатӣ мебошад. «Ассамблеяи халқҳои Қазоқистон» (номи аввала) бо ташаббуси президенти нахустини Қазоқистон Нурсултон Назарбоев 1 марти соли 1995 таъсис ёфта, соли 2007 номгузорӣ шудааст [1] . Аз соли 2016 ин рӯз ҳамчун ид – Рӯзи шукргузорӣ таҷлил мегардад [2] .

Таърих

[вироиш | вироиши манбаъ]

1 марти соли 1995 бо фармони Президенти Қазоқистон Нурсултон Назарбоев № 2066 Ассамблеяи халқҳои Қазоқистон ҳамчун як мақоми машваратӣ дар назди президент таъсис дода шуд [3] . Дар иҷлосияи 1-уми Ассамблеяи халқҳои Қазоқистон 24 марти соли 1995 дар суханронии Президенти нахустини Қазоқистон Назарбоев самти кор оид ба ташаккули модели қазоқии ҳамбастагии байни миллатҳо зикр шуда буд: «Ҷустуҷӯи умумият, васеъ намудани минтакахои ризоият ва боварии байни халкхо. Бе сиёсати ризоият ва стратегияи оқилонаи миллӣ мо ҳеҷ гуна мушкилотро ҳал карда наметавонем» [4] .

Ислоҳоти конститутсионии соли 2007 ба Ассамблея мақоми конститутсионӣ дод, АХҚ ҳуқуқ гирифт, ки намояндагони худро ба Маҷлиси Парлумони Қазоқистон тибқи квотаи муқарраршуда вакил намояд [5] .

Дар соли 2008 Қонуни Ҷумҳурии Қазоқистон «Дар бораи Ассамблеяи халқҳои Қазоқистон » қабул гардид, ки заминаи меъёрии ҳуқуқии фаъолияти онро дар соҳаи муносибатҳои байни миллатҳо муайян намуд [6] . Соли 2011 бо фармони президент Нурсултон Назарбоев низомнома дар бораи Ассамблея тасвиб шуд, ки мақом ва ваколатҳои Ассамблея ва сохторҳои ҷамъиятии онро муқаррар кардааст [7] . Дар соли 2018 Қонуни Ҷумҳурии Қазоқистон «Дар бораи ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Қазоқистон «Дар бораи Ассамблеяи халқҳои Қазоқистон» қабул карда шуд, ки ба такмили минбаъдаи фаъолияти он нигаронида шудааст: инфрасохтори Ассамблея мустаҳкам гардид, ҳамгироии он ба системаи ҷамъиятӣ шаҳрвандӣ ва ҳокимияти давлатӣ таъмин гардид [8] .

Дар соли 2009 бо супориши Президент Назарбоев Шӯрои илмӣ-экспертии Ассамблея таъсис дода шуда, дар ҳама минтақаҳо дар заминаи муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ гурӯҳҳои илмӣ-экспертӣ ташкил карда шуданд [9] . Соли 2011 дар назди Академияи идоракунии давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон Маркази омӯзиши муносибатҳои байни миллатҳо ва конфессияҳо дар минтақаи Осиёи Марказӣ таъсис дода шуд, ки мақоми кории Шӯрои илмии коршиносон гардид [10] .

Ассамблея бо Комиссари Олии САҲА оид ба ақаллиятҳои миллӣ, Маркази муколама ва ҳамкории глобалӣ, сохторҳои давлатӣ ва ғайридавлатии як қатор кишварҳо ёддоштҳои ҳамкорӣ ба имзо расониданд. Соли 2014 байни Ассамблея ва Котиботи Машварати ҳамкорӣ ва тадбирҳои боварӣ дар Осиё як ёддошти тафоҳум ба имзо расид.

28 апрели соли 2021 Нурсултон Назарбоев ваколатҳои раиси Ассамблеяи халқҳои Қазоқистонро, ки аз соли 1995 ба ин сӯ раҳбарӣ мекард, ба Қосим-Ҷомарт Тоқаев вогузор карда, зарурати идомаи ҳамгироии ҳамаи гурӯҳҳои этникӣ-иҷтимоъиро ба ҷамъияти умумии Қазоқистон таъкид кард.Назарбоев унвони раиси фахрии маҷлисро гирифт [11] [12] .

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 9 января 2019 года № 824 «О внесении изменения в Указ Президента Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 148 "Об утверждении Концепции развития Ассамблеи народа Казахстана (до 2025 года)"»(пайванди дастнорас — таърих). 24 марти 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 24 марти 2022.
  2. ↑ День благодарности впервые отмечается в Казахстане — Новости Казахстана(пайванди дастнорас — таърих). 13 апрели 2017 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 31 июли 2021.
  3. ↑ Ассамблея народа Казахстана — надежный оплот мира и согласия. e-history.kz(пайванди дастнорас — таърих) (1 марти 2021). 10 марти 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 марти 2022.
  4. ↑ АНК презентовала книгу «Елбасы и народ». inform.kz(пайванди дастнорас — таърих) (25 июли 2019). 10 марти 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2019.
  5. ↑ История конституционализма в Казахстане // Казахстан: 20 лет независимости / Под общ. ред. Б. К. Султанова. — Алматы: КИСИ при Президенте РК, 2011. — С. 10—16. — 408 с. — ISBN 978-601-7242-34-3.
  6. ↑ Закон Республики Казахстан от 20 октября 2008 года № 70-IV «Об Ассамблее народа Казахстана»(пайванди дастнорас — таърих). 10 марти 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 марти 2022.
  7. ↑ Указ Президента Республики Казахстан от 7 сентября 2011 года № 149 «О Положении об Ассамблее народа Казахстана»(пайванди дастнорас — таърих). 10 марти 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 марти 2022.
  8. ↑ Закон Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 149-VІ ЗРК «О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Казахстан „Об Ассамблее народа Казахстана“»(пайванди дастнорас — таърих). 10 марти 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 марти 2022.
  9. ↑ 10-летие Научно-Экспертного совета. Подведение итогов. el.kz(пайванди дастнорас — таърих) (31 октябри 2019). 10 марти 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 май 2021.
  10. ↑ Центр по изучению межэтнических и межконфессиональных отношений будет создан на базе Академии госуправления при Президенте РК — АНК. inform.kz(пайванди дастнорас — таърих) (16 май 2011). 10 марти 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 марти 2022.
  11. ↑ Назарбаев передал Токаеву полномочия председателя АНК(пайванди дастнорас — таърих). Tengri News (28 апрели 2021). 10 июни 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 28 апрели 2021.
  12. ↑ Назарбаев передал свой пожизненный пост Токаеву(пайванди дастнорас — таърих). Lenta.ru (28 апрели 2021). 10 июни 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 6 июли 2021.