ประธานาธิบดี แห่งสาธารณรัฐกาบอง | |
---|---|
ธงประจำตำแหน่ง | |
จวน | ทำเนียบประธานาธิบดี, ลีเบรอวีล |
วาระ | 7 ปี ต่ออายุได้ |
สถาปนา | 17 สิงหาคม พ.ศ. 2503 |
คนแรก | Léon M'ba |
รอง | รองประธานาธิบดี |
เงินตอบแทน | 65,000 เหรียญสหรัฐต่อปี[1] |
ประธานาธิบดีกาบอง (ฝรั่งเศส: Président du Gabon) หรือเรียกอย่างเป็นทางการว่า ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐกาบอง เป็นประมุขแห่งรัฐของสาธารณรัฐกาบอง นับตั้งแต่ตำแหน่งนี้ก่อตั้งขึ้นในปี 2503 มีผู้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีทั้งหมดสามคน (ไม่นับรักษาการประธานาธิบดีสองคน) ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน คือ บริส กลอแตร์ ออลีกี อึงแกมา ตั้งแต่วันที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2566 ในฐานะหัวหน้าคณะกรรมการเปลี่ยนผ่านและฟื้นฟูสถาบัน
ประธานาธิบดีได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีเป็นเวลา 7 ปี โดยการลงคะแนนเสียงทั่วไปและโดยตรง[2] เคยมีการจำกัดให้ประธานาธิบดีดำรงตำแหน่งเพียง 2 วาระในรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐกาบอง และถูกยกเลิกโดย โอมาร์ บองโก ในปี 2546[3]
ผู้สมัครที่ได้รับคะแนนเสียงมากที่สุดจะเป็นผู้ชนะการเลือกตั้ง[2]
พลเมืองกาบองทั้งชายและหญิงที่มีอายุอย่างน้อย 40 ปี อาศัยอยู่ในกาบองเป็นเวลาอย่างน้อย 12 เดือน และผู้ที่ได้รับสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองอย่างเต็มที่จะมีสิทธิ์ลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดี[4]
ศาลรัฐธรรมนูญอาจขยายระยะเวลาที่กำหนดไว้ตามมาตรา 11 ด้านล่าง แต่การเลือกตั้งจะเกิดขึ้นได้ไม่เกิน 35 วันหลังจากวันที่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย[4]
หากมีการเลื่อนการเลือกตั้งออกไปเป็นวันที่เกินวันสุดท้ายในการดำรงตำแหน่งของประธานาธิบดีคนปัจจุบัน ประธานาธิบดีจะยังคงอยู่ในตำแหน่งจนกว่าจะมีการเลือกตั้งผู้สืบทอดตำแหน่ง[4]
วาระการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีเริ่มต้นในวันที่ว่าที่ประธานาธิบดีแสดงตนเพื่อสาบานตนเข้ารับตำแหน่งและสิ้นสุดเมื่อสิ้นปีที่ 7 หลังการเลือกตั้ง[5]
การเลือกตั้งประธานาธิบดีจะเกิดขึ้นอย่างน้อย 1 – 2 เดือนก่อนสิ้นสุดวาระของประธานาธิบดีคนก่อน[5]
ประธานาธิบดีคนปัจจุบันต้องไม่ลดวาระลงเพื่อลงสมัครรับเลือกตั้งอีกวาระหนึ่งในลักษณะใด ๆ [5]
หากประธานาธิบดีคนปัจจุบันลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีสมัยหน้า สมัชชาแห่งชาติอาจไม่ถูกยุบ แต่ประธานาธิบดีไม่อาจใช้อำนาจออกกฎหมายโดยกฤษฎีกาตั้งแต่วินาทีที่เขาประกาศรับสมัครจนถึงการเลือกตั้ง ในกรณีจำเป็น รัฐสภาอาจเรียกประชุมสมัยวิสามัญก็ได้[5]
คำสาบานของประธานาธิบดีเป็นจุดเริ่มต้นของวาระการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี หลังศาลรัฐธรรมนูญประกาศผลการเลือกตั้งอย่างเป็นทางการ[6]
ในช่วงเวลาที่ประธานาธิบดีเข้าสู่ตำแหน่ง ประธานาธิบดีจะกล่าวคำสาบานด้านล่างต่อหน้ารัฐสภาและศาลรัฐธรรมนูญอย่างเคร่งขรึม มือซ้ายถือรัฐธรรมนูญ และอีกมือหนึ่งยกขึ้นต่อหน้าธงชาติ:[7]
ข้าพเจ้าขอสัญญาว่าจะอุทิศพลังทั้งหมดเพื่อประโยชน์ของชาวกาบอง เพื่อรับรองความเป็นอยู่ที่ดีของพวกเขาและปกป้องพวกเขาจากเหตุร้ายทั้งปวง เคารพและปกป้องรัฐธรรมนูญและกฎหมาย เป็นเพียงเพื่อทุกคน
ในกรณีที่ตำแหน่งประธานาธิบดีว่างลงไม่ว่าด้วยเหตุผลใดก็ตาม ประธานวุฒิสภาจะปฏิบัติหน้าที่แทนประธานาธิบดีเป็นการชั่วคราว หรือในกรณีที่ประธานวุฒิสภาเสื่อมไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ รองประธานวุฒิสภาคนที่หนึ่งจะปฏิบัติหน้าที่ในตำแหน่งประธานาธิบดีเป็นการชั่วคราวแทน[8]
อำนาจที่เข้ารับตำแหน่งรักษาการประธานาธิบดีจะถูกนำไปใช้ชั่วคราวกับหน้าที่และอำนาจทั้งหมดของประธานาธิบดี เพื่อยกเว้นหน้าที่และอำนาจบางประการที่กำหนดโดยมาตรา 18 19 และวรรคแรกของมาตรา 116 รักษาการประธานาธิบดีจะไม่เสนอตัวเป็นผู้สมัครรับเลือกตั้งประธานาธิบดีครั้งต่อไป[8]
ในกรณีที่ตำแหน่งว่างลงหรือหากศาลรัฐธรรมนูญประกาศให้ประธานาธิบดีพ้นจากตำแหน่งอย่างถาวร การหยั่งเสียงเพื่อเลือกตั้งประธานาธิบดีคนใหม่ ไม่รวมกรณีฉุกเฉินที่ศาลรัฐธรรมนูญประกาศจะมีขึ้นอย่างน้อย 30 วัน หรืออย่างช้าที่สุด 60 วันหลังจากตำแหน่งว่างลงหรือการประกาศลาออกของประธานาธิบดี[8]