เอกซ์มาสต์ (อังกฤษ: Xmas) เป็นคำย่อซึ่งใช้กันโดยทั่วไปของคำว่า "คริสต์มาส" คำว่า "-มาส" มาจากคำในภาษาอังกฤษเก่า ซึ่งนำมาจากภาษาละตินอีกทีหนึ่ง หมายถึง "มิสซา"[1] ส่วนตัวอักษร "X" ใน เอกซ์มาสต์ มาจากตัวอักษรกรีก ไค ซึ่งเป็นตัวอักษรตัวแรกของคำในภาษากรีก Χριστός ซึ่งมีความหมายว่า "คริสต์"
คำว่า "Xmas" ไม่ได้รับการยอมรับจากการแนะนำการเขียนสมัยใหม่ การแนะนำการเขียนในนิวยอร์กไทมส์[2] เดอะไทมส์, เดอะการ์เดียน และบีบีซีจะตัดคำดังกล่าวออกเกือบทุกแห่งที่พบ[3] The Cambridge Guide to Australian English Usage กล่าวว่า "Xmas" ควรถูกพิจารณาว่าเป็นการสะกดแบบไม่เป็นทางการ และควรสงวนไว้สำหรับบริบทที่ต้องการความสั้นกระชับ เช่น ในพาดหัวข่าวและในบัตรอวยพรเท่านั้น[4] และใน The Christian Writer's Manual of Style ยอมรับการใช้คำว่า "Xmas" ในอดีต ซึ่งใช้เพื่อความเคารพ จึงได้กล่าวว่า การใช้คำดังกล่าวไม่ควรเขียนอย่างเป็นทางการ[5]
สำหรับการใช้ในภาษาอังกฤษ พจนานุกรมภาษาอังกฤษฉบับออกซฟอร์ดและโออีดีซัพพลีเมนต์ได้กล่าวอ้างอิงการใช้คำว่า "X-" และ "Xp-" แทนคำว่า "Christ-" ในปี ค.ศ. 1485, 1598, 1634, 1811, 1845, 1915, 1940 และ 1966 ในคำว่า "Xpain", "Xtian" และ "Xtianity" ซึ่งโออีดีกล่าวอ้างว่า "หลักฐานส่วนใหญ่ของการใช้คำดังกล่าวมาจากชาวอังกฤษผู้มีการศึกษาและเคยเรียนภาษากรีกมาก่อน"[6]
ในทุกวันนี้ ความรู้ทางด้านภาษาดั้งเดิมมีความแพร่หลายน้อยกว่าในอดีต บางคนจึงมีความเชื่อที่ผิดว่า คำ Xmas เป็นความพยายามที่จะ "นำคริสต์ออกจากคริสต์มาส" หรือในทางภาษา คือ "การขีดฆ่าคริสต์"[7]