โบราณสถานมาหาวิทยาลัยนาลันทา, รัฐพิหาร, อินเดีย
ศาสนาพุทธ ซึ่งถือกำเนิดขึ้นในอนุทวีปอินเดีย มีจำนวนผู้นับถือลดน้อยลงตามลำดับจนกระทั่งสูญไปเมื่อถึงประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 12[ 1] [ 2] ลาร์ส โฟเกลิน นักมานุษยวิทยาชาวอเมริกัน กล่าวว่า "นี่ไม่ใช่เหตุการณ์เดียวที่มีสาเหตุเดียว แต่เป็นกระบวนการที่ดำเนินอยู่เป็นเวลาหลายศตวรรษ"
การเสื่อมถอยของศาสนาพุทธมีปัจจัยหลายประการ โดยเฉพาะกระบวนการภูมิภาคาภิวัตน์อินเดียหลังสมัยจักรวรรดิคุปตะ (ค.ศ. 320–650) ซึ่งนำไปสู่การขาดการอุปถัมภ์และการบริจาคเพราะราชวงศ์ต่าง ๆ ในอินเดียหันไปรับใช้พราหมณ์ ฮินดู อีกปัจจัยหนึ่งคือการบุกรุกตอนเหนือของอินเดียโดยกลุ่มชนหลายกลุ่ม (เช่น ชาวฮันอินโด-อิเรเนียน , ชาวฮันขาว , ชาวเติร์ก-มองโกล มุสลิม ซุนนี , ชาวอาหรับ และชาวเปอร์เซีย ) และการทำลายสถาบันทางศาสนาพุทธในเวลาต่อมาอย่างนาลันทา และการข่มเหงทางศาสนาเป็นต้น[ 4] การแข่งขันทางศาสนากับศาสนาฮินดู และกับศาสนาอิสลาม ในเวลาต่อมาก็เป็นปัจจัยสำคัญ เชื่อกันว่ากระบวนการทำให้เป็นอิสลามในเบงกอลตะวันตก และการทำลายนาลันทา, วิกรมศิลา และโอทันตบุรี โดยมุฮัมมัด อิบน์ บัคติยาร ค็อลญี นายพลแห่งรัฐสุลต่านเดลี ทำให้การประกอบพุทธศาสนกิจในอินเดียตะวันออก ลดลงอย่างมาก[ 5]
จำนวนผู้นับถือศาสนาพุทธเมื่อ ค.ศ. 2010 ในอนุทวีปอินเดีย (ไม่รวมศรีลังกา เนปาล และภูฏาน) อยู่ที่ประมาณ 10 ล้านคน โดยประมาณร้อยละ 7.2 อยู่ในบังกลาเทศ, ร้อยละ 92.5 อยู่ในอินเดีย และร้อยละ 0.2 อยู่ในปากีสถาน[ 6]
Anand, Ashok Kumar (1996), "Buddhism in India" , Gyan Books, ISBN 978-81-212-0506-1
Berkwitz, Stephen C. (2012), South Asian Buddhism: A Survey , Routledge
Bhagwan, Das (1988), Revival of Buddhism in India and Role of Dr. Baba Saheb B.R. Ambedkar , Dalit Today Prakashan, Lucknow -226016, India. ISBN 8187558016
Bronkhorst, Johannes (2011). Buddhism in the Shadow of Brahmanism . BRILL.
Collins, Randall (2000). The Sociology of Philosophies: A Global Theory of Intellectual Change . Harvard University Press. ISBN 0-674-00187-7 .
Dhammika, S. (1993). The Edicts of King Ashoka (PDF) . Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publication Society. ISBN 978-955-24-0104-6 . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 22 December 2013.
Doniger, Wendy (2000). Merriam-Webster Encyclopedia of World Religions . Encyclopædia Britannica. p. 1378 . ISBN 978-0-87779-044-0 .
Elverskog, Johan (2011), Buddhism and Islam on the Silk Road , University of Pennsylvania Press , ISBN 978-0812205312
Fogelin, Lars (2015). An Archaeological History of Indian Buddhism . Oxford University Press. ISBN 978-0-19-994823-9 . ISBN 978-0-19-994822-2 . (p. 219 ) (p. 223 )
Harvey, Peter (2013). An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices . Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85942-4 .
Inden, Ronald B. (2000), Imagining India , C. Hurst & Co. Publishers
Michaels, Axel (2004), Hinduism. Past and present , Princeton, New Jersey: Princeton University Press
Omvedt, Gail. Buddhism in India: Challenging Brahmanism and Caste .
Queen, Christopher S.; King, Sallie B. (1996). Engaged Buddhism: Buddhist Liberation Movements in Asia . State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-2844-3 .
White, David Gordon (2012), The Alchemical Body: Siddha Traditions in Medieval India , University of Chicago Press
Willemen, Charles; Dessein, Bart; Cox, Collett (1998). Sarvastivada Buddhist Scholasticism . Brill Academic Publishers. ISBN 978-9-004-10231-6 .
Wink, André (2004), "Al-Hind, the Making of the Indo-Islamic World" , BRILL, ISBN 90-04-10236-1