![]() | |
![]() ภูฏาน |
![]() เนปาล |
ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศเนปาลกับประเทศภูฏานได้รับการสถาปนาอย่างเป็นทางการใน ค.ศ. 1983[1] ประเทศแถบหิมาลัยทั้งสองนี้ไม่มีทางออกสู่ทะเล ซึ่งแยกจากกันโดยรัฐสิกขิมของอินเดียเท่านั้น ทั้งสองประเทศถูกล้อมรอบด้วยประเทศอินเดียและประเทศจีน อย่างไรก็ตาม สถานะความสัมพันธ์ในปัจจุบันยังคงตึงเครียดเนื่องจากวิกฤตการณ์ผู้ลี้ภัยชาวภูฏาน[2]
ทั้งเนปาลและภูฏานเป็นประเทศแถบเทือกเขาหิมาลัย และจนถึง ค.ศ. 2008 ประเทศเนปาลก็เป็นระบอบราชาธิปไตยเช่นกัน ทั้งสองประเทศเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้งสมาคมเอเชียใต้เพื่อความร่วมมือระดับภูมิภาค (ซาร์ก) ส่วนสมาคมมิตรภาพและวัฒนธรรมเนปาล-ภูฏาน ได้รับการก่อตั้งขึ้นในกาฐมาณฑุเพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีใน ค.ศ. 1969[3] ทั้งสองประเทศได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการใน ค.ศ. 1983[3] สมเด็จพระราชาธิบดีชิกเม เซ็งเค วังชุก แห่งภูฏาน ได้เสด็จเยือนเนปาลเพื่อเข้าร่วมการประชุมสุดยอดของสมาคมเอเชียใต้เพื่อความร่วมมือระดับภูมิภาคครั้งที่ 3 ใน ค.ศ. 1987 ส่วนสมเด็จพระราชาธิบดีพีเรนทระแห่งเนปาลได้เสด็จเยือนภูฏานเพื่อเข้าร่วมการประชุมสมาคมเอเชียใต้เพื่อความร่วมมือระดับภูมิภาคใน ค.ศ. 1988 ตลอดจนเมื่อเร็ว ๆ นี้ นายกรัฐมนตรีภูฏานเดินทางเยือนเนปาลใน ค.ศ. 2002 และนายกรัฐมนตรีเชอริง ต๊อบเกย์ แห่งภูฏานได้เดินทางเยือนเนปาลใน ค.ศ. 2015 เพื่อเข้าร่วมการประชุมสุดยอดของสมาคมเอเชียใต้เพื่อความร่วมมือระดับภูมิภาค
ปัญหาสำคัญที่ทั้งสองประเทศเผชิญคือการมีอยู่ของผู้ลี้ภัยชาวภูฏาน ซึ่งอาศัยอยู่ในค่ายข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติเจ็ดแห่งทางตะวันออกของเนปาล โดยการประมาณการตัวเลขแตกต่างกันไปตั้งแต่ 85,000 ถึง 107,000 คน ในขณะที่ผู้ลี้ภัยส่วนใหญ่อ้างสัญชาติภูฏาน แต่ทางภูฏานอ้างว่าพวกเขาเป็น "ผู้อพยพโดยสมัครใจ" ซึ่งสูญเสียสิทธิความเป็นพลเมืองของตน โดยปฏิเสธสถานะผู้ลี้ภัยของตน ผู้ลี้ภัยดังกล่าวส่วนใหญ่เป็นชาวโลตชัมปา ซึ่งเป็นบุคคลที่นับถือศาสนาฮินดูที่พูดภาษาเนปาลเชื้อสายเนปาล โดยตั้งถิ่นฐานอยู่ในประเทศภูฏาน[4][5][6] ทั้งนี้ กลุ่มผู้ก่อความไม่สงบหลายกลุ่ม รวมถึงกลุ่มที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มลัทธิเหมา ได้ลุกขึ้นมาจากค่ายผู้ลี้ภัย ซึ่งกองกำลังความมั่นคงของภูฏานกล่าวหาว่าเป็นผู้ก่อเหตุระเบิดหลายครั้งในภูฏานก่อนการเลือกตั้งรัฐสภา ค.ศ. 2008[5][6] โดยหลังจากการเจรจาและความพยายามหลายปีไม่ประสบผลสำเร็จ ประเทศอื่น ๆ อีกหลายประเทศ โดยเฉพาะสหรัฐ ได้ตกลงที่จะรับผู้ลี้ภัย 60,000 คน[6]
การเติบโตของการค้าระหว่างทั้งสองประเทศได้รับผลกระทบจากวิกฤตการณ์ผู้ลี้ภัย ส่วนใน ค.ศ. 2008–2009 การส่งออกของภูฏานไปยังเนปาลอยู่ที่ 300 ล้านรูปี ในขณะที่การส่งออกของเนปาลไปยังภูฏานมีมูลค่า 200 ล้านรูปี ทั้งนี้ ใน ค.ศ. 2004 เนปาลและภูฏานได้ลงนามในข้อตกลงเพื่อเพิ่มจำนวนเที่ยวบินระหว่างพาโรกับกาฐมาณฑุจากสัปดาห์ละสองครั้งเป็นเจ็ดเที่ยวบินต่อสัปดาห์ คณะผู้แทนหอการค้าของทั้งสองประเทศได้แลกเปลี่ยนการเยี่ยมชม และใน ค.ศ. 2010 ทั้งสองประเทศได้จัดการเจรจาระดับเลขาธิการร่วมกันเพื่อบรรลุข้อตกลงทางการค้า[7]
{{cite book}}
: CS1 maint: postscript (ลิงก์)